Two Jakes (1990) van en met Jack Nicholson

Een verrassend geslaagd vervolg op Chinatown.
Wederom met medwerking van scenarist Robert Towne.



[kantoor Gittes]
Kantoor Gittes; detective gespecialiseerd in overspel.

[Redondo Beach. Motel De Paradijsvogel]
27-10-1948, kamer 19H. Jake Berman verdenkt z'n vrouw van
overspel. (Jake = roepnaam van Julius).
Aardbevinkje.

[motel]
Afluisterapparatuur in de kamer ernaast. Geluiden van man
en vrouw in bed. Berman heeft geoefend op wat hij moet
zeggen bij het op heterdaad betrappen.
Berman: 'Je zou naar een schoonheidssalon gaan. Uitgerekend
met hem...'
Er klinkt een schot. Douchegordijn wordt mee omlaag
getrokken (Tja, weer Psycho).
Gittes: 'Waar komt die revolver vandaan?!'

[politie]
Lou Escobar, politie-inspecteur, heeft een been verloren in
de oorlog. Mr Weinberger is de advocaat van Berman. De
Revolver staat op naam van Mark Bodine, namens
B&B Huizen: Bodine & Berman.

[onderweg]
Voice-over Gittes: 'Berman had dus iets verzwegen. Daar kijk
ik echt niet van op. En als man en vrouw elkaar voorliegen,
liegt een van hen mij weer voor.'

[kantoor Gittes]
Wanneer Jake terugkomt op het kantoor, is daar de paniekerige
weduwe van Mark Bodine.
'Je hebt m'n man vermoord, samen met die Jood. Je kunt wel
een oorlogsheld zijn.'
Gladys (de secretaresse van Jake Gittes) krijgt opdracht de
advocaat van Gittes bellen. De weduwe Bodine dreigt de krant
in te lichten. Ze verdenkt de Bermans, met hulp van Jake.
'Die trut is een ijskoude.'
Jake slaat haar bewusteloos en laat haar thuisbrengen.
[..]
Hij beluistert de tape, het avondlicht schijnt door
luxaflexen.
[..]
Een medewerker van Jake: "Er staan een paar kerels van de
wasserette voor de deur."
Advocaat belt om de tape te horen te krijgen, Jake houdt de
hoorn bij het apparaat. Er volgt een aardbevinkje.
De stroom valt uit. Advocaat wil dat het bandje in de safe
komt en wil het horen voor de politie het te horen krijgt.

[Jake is in slaap gevallen]
Een inbreker wil de tape stelen, maar de stroom komt weer
terug en het bandje begint te lopen: "Er is een vrouw die
het Archy lastig kan maken, Weet je wie ik bedoel? Volgens
mij weet je dat best. Ik heb het over Katherine Mulwray.
Toch niet weer."
De ogen van Jake gaan bij het horen van de naam Mulwray
open.
"...de grond in ons bezit krijgen... kunnen we aan de slag
gaan."
Tevens kreungeluiden. Jake draait de band terug om het
fragment nog eens te horen. Hij krijgt telefoon van z'n
verloofde Linda, die boos op 'm is. Hij belt haar terug,
maar ze gooit de hoorn er weer op.
Vervolgens krijgt hij telefoon van de weduwe die hem
uitschelt.

[huis Bodine]
Haar advocaat is blij dat hij haar uit de media heeft
gehouden; vertelt dat ze nu geld kwijt is omdat de B&B
hadden afgesproken dat de lasten en lusten van het
San-Fernando terrein naar de overlevende zouden gaan.
'Berman greep de ontrouw van z' vrouw aan om zes
miljoen op te strijken. Met behulp van u... buiten
uw medeweten.'
'Maar als het moord met voorbedachte rade blijkt te
zijn, is Berman dus niet gek, behoudt Mrs Bodine al
haar geld.'
Jake z'n advocaat: 'Wil hij dat je de schuld van je
eigen cliënt aantoont?'
'Ja.'
'Is dat moreel in de haak?'
'Larry, hij is je advocaat.'
Jake vertelt dat de naam Mulwray valt op de tape.

[buiten, naar San-Fernando terrein]
Jake, Mulwray Drive, in de auto. Een sinaasappelveld.
Een huizenbouwproject van B&B. Jake wijst Berman op de
beschuldiging. Berman zegt z'n vrouw te willen beschermen.
Jake zegt dat hij moet scheiden.
'Die aardbevingen die maken prikkellimonade van het
grondwater.', Dit zegt een zekere Tyrone.
'De grond zit vol met water en gas. Het is zo link als de
pest.'
'Hoezo?'
'Het kan ontploffen.'
Hij toont dit door een flesje met water te schudden.
'Gas is gas en alle gassen kunnen ontploffen.'
'Hoe kom ik er vanaf?'
'Bel het gasbedrijf.'
Berman heeft een vervelend hoestbui.
'Waar waren we gebleven?'
'Nou ik beschuldigde u van moord, Mr Berman.'
'Jake... Ik breng je wel even naar je auto.'

[lopend met Berman naar z'n auto]
'Je was nogal zenuwachtig op mijn kantoor.'
'Het is nogal wat als je vrouw vreemdgaat. Wist je niet
dat 't je compagnon was?'
'Hoe moest ik dat nou weten? Jij wist 't ook niet.'
'Als het mij overkwam, zou ik het weten.'
'Dat is jouw vak. Ik klaag niet, je hebt je werk gedaan.'
'Toch merkwaardig dit land. Ik heb de eigenaar gekend, jij?'
'Nee', en geeft hem de hand.
'Hoe denk je dat je je hier uit redt?'
'Ik red me nergens uit, Jake.'
'Zorg er voor dat Mrs Bodine haar aandeel krijgt, dan ben
je van mij af. Anders bewijs ik dat je hem met opzet hebt
vermoord.'
Berman lacht: 'Je denkt dat je weet hoe het zit, maar je
zit er naast.'
Jake is stil, Berman groet en loopt terug naar het
kantoor (woning). Jake gaat op een houten bak zitten en
steekt een sigaret op. Wanneer de sigaret bij de rand van
de bak komt ontploft de boel.

[kantoor Berman]
Jake komt bij van bewusteloos zijn. Naast Berman is er ook
een keurig geklede vrouw, met zonnebril en hoed.
Jake: 'Het stond hier ooit vol met sinaasappelbomen
en walnootbomen.'
Jake is opgestaan.
'Hoe zei je dat je aan dit land kwam?'
'Dat heb ik niet.'
Vrouw: 'Het doet er niet toe. Ga toch even liggen.'
Jake: 'Wie bent u?
'Kitty Berman.'
'Sorry, ik herkende u niet.'
'Nee, we zijn ook niet aan elkaar voorgesteld.'
'En u weet hoe hij aan dit land komt?'
Berman: 'Je zou m'n vrouw niet lastig vallen.'
'Ik wordt niet graag wakker met iemand die naar me staart.
Vooral als ik de ogen van die persoon niet kan zien.'

[kantoor Gittes]
Jake haalt het Mulwray dossier tevoorschijn.
Advocaat: 'Toen je dat Mulwray-meisje voor het laatst zag
was ze zo'n 15 jaar. In zo'n lange tijd kun je veel
problemen krijgen.'
'Dan had ik 't geweten.'
'Evelyn Mulwrays dood is niet jouw schuld...'
Jake pakt de Whisky.
'En je bent haar niets verschuldigd.'
'Ze werd genoemd op de tape.'
'Berg dat dossier toch op.'
[..]
Koppen van krantenartikelen die Jake bekijkt. En een
afscheidsbrief van Evelyn.

[huis Khan]
Jake bezoekt Khan, de vroegere butler van de Mulwrays,
die nog contact heeft met de dochter van Evelyn.
'Als ze problemen heeft, wil ik helpen.'
Khan: 'U bent niet de aangewezen persoon. Het verleden
houdt u in zijn greep, net als haar. U zult haar meer
kwaad dan goed doen.'
'Ik wil niet in het verleden leven, maar ik wil het ook
niet kwijt raken.'

[kantoor Gittes, avond]
Er zijn twee mensen voor de tape. Jake krijgt een
handgranaat zonder pin die hij in de kluis moet stoppen.
Onder bedreiging van een pistool.
Het is een nepgranaat: alleen rook.
De tape zit echter niet in de onder-het-bureau-kluis.
Jake wordt gemold. Jake wordt wakker met Mrs Bodine naast
'm zittend op de bank. Lilian haar voorstel kan voor hem
ethisch niet doorgaan.
Jake: 'Ik heb een aantal wettelijke verplichtingen.'
Zij wil Berman in de gevangenis. Jake zegt dat ze de 6
miljoen van Berman mag hebben. Ze belt haar advocaat.
Jake haalt de tape uit de muurkluis. De advocaat stemt
niet met het voorstel in.
'Doe je altijd wat je advocaat zegt. En volgens wie
handelt je advocaat.'
Lilian haar advocaat is ook advocaat van Rawley en doet
wat Rawley wenst.
'Mark Bodine was een vriend van Rawley.'
'Ik geef je de band niet, maar je mag 'm horen.'
'Praten Mark en Kitty op die band?', duidend op niet
alleen praten, te zien aan de gebaren van Lilian en haar
gesloten ogen.
Lilian springt op.
'Ik wist wel dat Kitty een slet was.'
Bij de hysterische aanval komen Jake en Lilian in een
zoenpositie. Hij knijpt met elke hand in een bil van haar.
Ze is vurig, hitsig.
'Ik probeer me als een heer te gedragen.'
'Ga op je knieën zitten. En steek je kont omhoog. Niet
bewegen tot ik het zeg.'
Hij neemt eerst een slokje water.

[Later, met de advocaat Walsh erbij.]
'Mrs Bodine en ik hebben een langdurig consult gehad. Ze
wil dat we de vorige eigenaars opsporen.'
De advocaat roept 'm onder vier ogen. Hij heeft de vorige
eigendomscertificaten.
'Katherine Mulwray was er één van.'
'Dat zegt nog niks.'
Jake is boos dat ze het land zomaar heeft weg gedaan.
'Van Katherine naar Mickey naar Berman op dezelfde dag.'
Lilian: 'Denkt u dat Mr Walsh in de gaten heeft dat wij....'
Jake: 'Niet op zijn minst.'

[op straat]
Berman wordt behalve door een assistent van Gittes ook
achtervolgt door een zekere Chuck, een oude bekende van
Jake Gittes. Jake vindt uit dat Chuck voor Rawley werkt,
een oliemagnaat. Wie anders zou zo'n hoge
advocatenrekening kunnen betalen?

[oliebijeenkomst]
Jake zoekt de gas-specialist Otley op. Die verdacht
reageert wanneer Jake de vermoedens uitspreekt dat Rawley
Otley op Berman heeft afgestuurd.

[hotel en schoonheidssalon]
Kitty Berman met masker op. Jake praat met haar over de
zaak. Kitty ziet aan een angorapluisje dat Jake met
Lilian heeft 'gesproken'. Kitty legt nog eens uit dat
de moord niet gepland was en Jake niet op Mark z'n geld
uit was. Ze gelooft ook niet dat Lilian op de tape uit
is.
'U mag dan nog zo wereldwijs lijken, ik draai al heel wat
langer mee.'
'Hij deed 't uit liefde voor mij.'
'Er moet een reden zijn. Die reden staat op de tape.'
'Ik kan geen enkele reden bedenken.'
Ze is zenuwachtiger geworden en rookt.
'Zegt u me dan wat ik wil weten? Wat is dat?'
'Hetzelfde wat Bodine u vraagt op de tape.'
Ze worden onderbroken door iemand die het haar van Kitty
wil verven.

[notariskantoor]
De notaris wil niets kwijt over de contracten. Z'n
assistent vertelt later dat er geweld is gebruikt, en de
notaris daardoor z'n gebit kwijt is.
'Omdat hij iets vertelde over de mensen die u op die foto
hebt.'
'Maar er staat niets in over mineraalstoffen.'
'Dan behoudt de eerste eigenaar alle niet overgedragen
rechten.'

[Rawley aan de kust met Chuck bij een olie-boor-installatie]
Rawley zegt dat Lilian een zaak is van z'n vrouw en Chuck.
'En niet uw zaak?'
'Nou ja, als je in de olie zit heb je met alle zaken te
maken.'
Jake: 'Heeft u daarom bij mij ingebroken en Berman laten
volgen.'
Die opmerking vindt Rawley niet leuk. Hij wil Jake onder
vier ogen spreken.
'Mark was bang en klopte bij mij aan voor een
vriendendienst i.v.m. Nice en Berman.
'Weet je wat, jij zegt wat je denkt en ik knik wel.'
'U denkt dat er olie zit onder en B&B-terrein. En dat hij
de rechten wil.'
Rawley ontkent.
'Wat L.A. onderscheidt is een woestijn met olie en veel
water in de buurt. Mulwray en Cross hebben de woestijn van
water voorzien. En wij moeten er voor zorgen dat mensen
hier komen. Zonder mijn olie geen auto's. Zonder auto's
heb je niets. En kan Mr Berman z'n zaken opdoeken.
Alles draait om olie.'

[onderweg]
Voice-over: 'Hij had vast al veel stadslui om de tuin
geleid met z'n cowboynummer. Rawley naaide van alles, maar
geen merrie. En ik moest voorkomen dat ik ook werd
genaaid (richtwiggen).'

[bar]
Afspraak met Tyrone, de gas-specialist. Die bewijst dat
Rawley in de richting van het B&B-terrein boort.
'Hij is aan het richtwiggen en iemand moet hem stoppen.'
Jake: 'Dat kan niemand.'
Ze worden onderbroken door de eigenaar van de bar. Degene
die op gewelddadig wijze in z'n kantoor om de tape kwam.
De redding is een politie-inval.

[politie]
Mickey Loach, de zoon van Loach, die Evelyn in Chinatown
doodschoot, is er bij. In het begin van de film werd Jake
ook al door hem getreiterd op het politiebureau door geen
telefoontoestel tot z'n beschikking te krijgen. Loach
treitert 'm weer. Jake barst uit z'n vel, met beelden
door z'n hoofd van het verleden in Chinatown.
Escobar schorst Loach en stuurt Gittes naar huis.

[kantoor Gittes]
Jake beluistert de tape en bekijkt de foto's van de
betrapping. Hij ziet een stoel op de foto. De mannen van
de wasserette leverden een stoel en handdoeken.

[huis Berman]
Kitty is in de tuin. Berman komt net thuis en rijdt
haar bijna omver. Ze gaat het huis in. Jake toont in een
auto van de wasserette de stoel en het pistool eronder.
En heeft een nieuwe deal, Ze spreken af op de golfbaan.
Berman: 'Wat is je prijs?'
Jake wil 't geld niet.
'Hoe kom je aan Mulwray's grond?'
Berman: 'Het was haar voorstel.'
'Wist Bodine dat? Heb je hem daarom vermoord? Omdat ie
lastige vragen stelde?'
Berman: 'De tape of jouw dood. Mijn geld of jouw leven.'
Berman, na weer een hoestbui, zakt in elkaar.
[..]
Jake ontdekt röntgenfoto's van Berman.
Voice-ver: 'Ik zie wel vaker iets intiems. Maar
röntgenfoto's is wel erg intiem. Het is iets wat mannen
vaak niet eens aan hun vrouw vertellen.'

[thuis bij Jake]
Jake heeft een afspraak met Kitty. Z'n verloofde Linda
komt binnen en denkt dat dit een date is.
'Als u alles heeft uitgelegd draait ze wel bij.'
Hij herkent haar verhaal over bloemen van Khan.
Net als de verf: 'Anders komt de kleur terug'.
Hij weet nu dat ze Katherine Mulwray is.
'Het enige dat ik al die jaren wilde weten was of je
niet gekwetst was en niet gekwetst zou worden.'
'Ik wilde je er niet bij betrekken.'
'Ik ben het wel dankzij die gekke man van je.'
'Hij zal me altijd beschermen. Hij gaf me 't gevoel dat
ik een normaal leven kan leiden. Geef die opname maar
aan de politie.'

[hoorzitting]
De tape wordt gedraaid bij de hoorzitting. Lilian roept
dat er mee geknoeid is, wat waar is. De Mulwray-passage
is er namelijk uit verdwenen. De hoorzitting is
rumoerig en warrig.

[B&B-terrein]
Voice-over: 'Misschien had ik niet de hele waarheid
verteld. Maar ik heb iets geleerd over de waarheid.
Met een beetje kom je heel ver. Katherine's verleden
in de kranten, daar had niemand wat aan. Katherine
kon in alle rust met haar geesten afrekenen en ik had
m'n belofte gehouden.'
Jake Gittes tegen Jake Berman: 'Dus Bodine chanteerde
je alleen met Mulwray.'
'Hij stuitte op de overdrachten en zou haar verraden
als ik de rechten niet overdroeg.'
Jake: 'Hij was op veel meer uit.'
Berman huilt. 'Ze wist niet waar ik mee bezig was en
ik durfde het niet te vertellen. Ze dacht dat ik haar
niet meer wilde. En ze wilde een kind. Het risico,
Gittes, te kuren was kleiner dan Bodine z'n verraad.
Bovendien sliep Bodine met Kitty.'
Er komt een aardbevinkje. Berman zegt geen
lijkschouwing te willen en vraagt Gittes om een vuurtje.
Berman stuurt iedereen weg en blaast B&B inclusief
zichzelf op.
[..]
'Z'n röntgenfoto's zeiden meer dan wat onthullende
woorden op een tape.'

[kantoor Gittes]
Kitty hoort Bermans afscheidswoorden op een tape bij
Gittes. Ze is boos.
Jake: 'Ik vond dat hij 't je zelf moest vertellen.'
Ze huilt en wil Gittes kussen. Maar die weigert.
'U past goed op me, Mr Gittes.'
Jake: 'Het is moeilijk met die gewoonte te breken.'
Ze vertrekt: 'Denk nog eens aan me.'