Onder professoren (1975)
Met 425 bladzijden één van de omvangrijkste romans van
Hermans. Hoofdpersoon is professor doctor Rufus Dingelam.
"Met een nawoord van Prof. Dr. B.J.O Zomerplaag, hoogleraar in de
vergelijkde literatuurwetenschap."
Wat is vergelijkde?
Het begin al lekker, op de eerste bladzijde staat: "Professor Doctorandus
Knellis Tamstra, een man die nooit hoogleraar had mogen worden."
p.15 "Ambities opna hield"
(moet zijn: op na hield)
"Hoogleraar, wat betekend dat? Heb je daar wel eens over nagedacht? Het
betekent jaar in jaar uit de bekende weg te wijzen aan een publiek dat
grotendeels helemaal niet zo nieuwsgierige is naar die weg."
(Dingelam wint de Nobelprijs)
"Wat met het geld doen? Het liefste zou hij er een particulier laboratorium
mee oprichten. Helemaal onafhankelijk zijn van de universiteit, de collega’s,
de wetenschappelijke ambtenaren en de studenten. Niet meer college
geven en niet meer dat gezanik over het feit dat hij zo weinig mogelijk
vergaderingen bijwoonde... (of hij niet meer recht had op zijn salaris als hij
zijn tijd beter besteedde, godverdomme!...)
"Tamstra, die heeft tenminste nog de necrologie van Koning geschreven. Vol
met stroop en stijlfouten."
"Gerookte paling! Ja, dat was nou es precies waar hij op dit ogenblik naar
verlangde..."
Zijn vrouw Gré: "Altijd heb je kritiek! Alsof ik een imbeciel ben of een klein
kind. Nooit ben je tevreden, nooit!"
"Eenzaam als Robinson Crusoe met zijn papegaai op z’n eiland, was hij."
"[..] die ambtelijke molens, die malen veel te langzaam. Als ambtenaren
nou es mensen waren met een beetje visie, zeg maar, met een beetje durf
in hun donder."
p.62 "Een schrijver, Harry Mulisch, [..]"
"De taalbarrière speelt natuurlijk ook een rol [..] het probleem waarom
Nederlandse schrijvers nooit beroemd worden over de grenzen."
"Ongering hield zijn ogen gevestigd op haar billen, die zelfs in haar strakke
blue jeans een voor zijn smaak wat slappe indruk maakten. Billen konden
hem nooit klein en hard genoeg zijn."
"[..] op mijn analytische divan [..] Alles zullen ze bekennen: dat god een ezel
is die zich anaal gebruiken laat, orale seksuele relaties met de Heilige
Maagd [..]"
p.95 "Mij docht [..]"
"[..] het gaat er niet om bij een actie dat je je zin krijgt. Het is veel nuttiger
dat je je zin niet krijgt. Veel werkbaarder, zeg maar. Want dan ziet de massa
beter hoe afschuwelijk sterk de tegenkrachten zijn die overwonnen moeten
worden."
p.107 "de konkrete situaatsie"
p.114 en 149 "aksie"
"Alles gaat zo snel in onze tijd. Straks is iedereen doctorandus, met als
gevolg dat eigenlijk niemand meer precies zal weten wat dat is, een
doctorandus."
p.127 "sekssjop"
"de middelmatigste met de brutaalste praatjes krijgen dan de invloedrijkste
posities"
"De manier waarop het geld aan de universiteiten werd opgemaakt, was
een schande. Maar wat ertegen te doen?"
"Eigenlijk werd je smaak vergiftigd door zo’n blad als Playboy."
"De beslissingen werden toch achteraf genomen (onder vier ogen), wanneer
ze tenminste niet, zoals meestal, van tevoren vaststonden."
p.180 "Marcuse heeft zonder aarzeling alle implikaties van zijn konsepten
geaksepteerd."
"Seks op middelbare leeftijd.. Meestal in de weekends en vooral wanneer
het buiten winderig en regenachtig was [..]"
"Avenue, ze plaatsen in elk nummer altijd een stuk van een of andere echte
grote schrijver. Die lees ik van A tot Z."
"Omdat ze zelf met hun stomme boerenkoppen niet presteren, gunnen ze
ook een ander zijn succes niet."
"Het lag Dingelam op de lippen te vertellen dat hij Tamstra stomdronken in
een seksclub had aangetroffen, maar omdat hij dan ook zou moeten
uitleggen hoe hijzelf daar verzeild was geraakt, hield hij zijn mond maar."
"Ik had in het begin helemaal niet die banale vooroordelen die de rest van
Nederland tegen de Groningers heeft, maar ik kom meer en meer tot de
ontdekking dat het helemaal geen vooroordelen zijn."
"Een echte Friese familie. Dat zijn sympathieke mensen. Mensen van vlees
en bloed, mensen met emoties waar ze rond voor uitkomen, niet van die
schijnheilige broeiers als de Groningers."
"Wat een hoofd, dacht Dingelam. Zo mooi. Maar gevuld met zaagsel, of
beter houtslijp, verkregen door een op houthoudend papier gedrukte editie
van Das Kapital fijn te malen in een mallemolen en het zo verkregen
produkt lepel voor lepel naar binnen te werken."
"Ik zit uitstekend waar ik zit. Het enige wat ik zou willen is mijn oude kamer
terug, een eigen budget en geen gedonder aan mijn kop over
vergaderingen. Dat is alles."
Uit het nawoord: "Een Groningse geleerde zei eens tegen Hermans over een
andere Groningse geleerde die bang was dat Hermans nog eens een roman
over hem zou schrijven: Wat denkt hij wel! Die man is zo saai, daar kan zelfs
jij geen roman over schrijven."
"[..] het boek werd (in klad) geheel geschreven op de blanco achterzijden
van gestencilde universitaire mededelingen: nota’s, discussienota’s,
convocaties, programma’s, preadviezen, voorlopige preadviezen, voorlopige
programma’s, verkenningen, voorlopige verkenningen, rondschrijvens, en zo
voorts, en zo verder."
Johan (2 oktober 2010)