Zwitsterland (2003)


De dame in het blauw

De eerste zondag kom ik aan het einde van de middag, moe
van de reis, aan het meer van Geneve bij Nyon.
Nyon ligt zo'n 20 km voor Geneve.
Er is een soort van braderie gaande. Er zijn veel mensen
aan de rand van het meer.

Ter hoogte van het centrum ga ik op een bankje zitten. Op
het bankje naast mij bevinden zich twee machomannen. Er
loopt een uitdagend geklede jonge vrouw met lang zwart haar
voorbij. Ik aanschouw hoe de macho's haar kijkend volgen.

Rechts van de macho's staat een houten tafel-bank-combinatie
waar een jonge vrouw aan zit in lichtblauwe kleding met
sandalen aan. Ze heeft kort blond haar dat een beetje wild
op haar hoofd zit.
We kijken elkaar een keer kort aan.
Ze schrijft een brief, of misschien een verslag met wat er
rondom haar plaatsvindt.

Even later sta ik op om terug te gaan naar de auto. Ik wil
graag voor zeven uur bij het hotel in Frankrijk zijn; het is
een hotel waar ik voorgaande jaren ook wel heb overnacht.

De vrouw in het blauw staat ook op en loopt een eindje
achter me via hetzelfde pad.
Wanneer ik stop, loopt ze langzaam voorbij.
Iets verderop blijft ze op de kademuur zitten.
Even hangt ze zelfs over de rand naar het heldere water
kijkend.
Ik loop haar voorbij, houd haar echter wel zo onopvallend
mogelijk in de gaten.

Even verder, bij een haventje, splitst het pad zich. Ik
zie dat zij het pad langs het water heeft gekozen, terwijl
ik via de kortste route onderweg was naar de auto.

We zitten beide op een bankje. De afstand tussen ons is
ongeveer veertig meter, met tussen ons de jachthaven met
enkele bootjes.

Zal ik naar de auto gaan?

Ik loop iets terug en kies voor haar pad.
Net na het bankje, waar ze op zit, blijf ik bij het water staan.

Even later staat ze op en komt op bescheiden afstand rechts
naast me staan.
We kijken over het meer naar Frankrijk.

"Nice view", zegt ze.
Dat is zeker zo, zeg ik.
Ik vraag haar of ze hier woont.
Ze blijkt in een dorpje 3 kilometer verderop te wonen als
au pair bij een Frans-Engelstalig gezin.

Ze komt uit Polen.
Wanneer ik haar ogen goed bekijk, doet ze me inderdaad zeer
Oost-Europees aan.
Al snel is me duidelijk dat ze hier niemand anders kent en
contact zoekt. Uit haar verhaal maak ik op dat ze haar familie
en Polen mist.
Ze is nu ongeveer een maand in Zwitserland.

Het gezin waar ze au pair is, bestaat uit een Nigeriaanse man
genaamd William (consultant), 47 jaar, en een Zwitserse vrouw
Anne (werkend voor een internationale organisatie). Ze hebben
twee zoontjes van respectievelijk vier en acht en nog een
geadopteerde dochter Claire van veertien.
Het meisje is afkomstig uit Nigeria en familie van William; ze
is in het gezin opgenomen omdat haar ouders zijn overleden.
Het werk als au pair blijkt onderdeel te zijn van haar opleiding
tot "social worker".

De vrouw in het blauw heet Agata. Ze is 21.
Er komt dichte bewolking vanuit het westen opzetten.
Het dreigt te gaan onweren.
Ik stel voor dat ik haar naar huis breng, omdat ik met een
auto ben.
Ze heeft een hekel aan onweer en neemt mijn aanbod maar al
te graag aan.

Net voor we bij de auto zijn, begint het al een beetje te regenen.

Ze leidt me naar het huis, in de heuvels ten noorden van Nyon
liggend.
We wisselen elkanders mail-adres uit en ik stel voor de volgende
avond in Nyon te gaan eten, omdat we op deze manier nog maar
nauwelijks contact hebben gehad.
Dat vindt ze prima.

Onderweg naar mijn hotel zijn er stevige onweersbuien.
Op de autosnelweg rijdt het verkeer hooguit 80 km/uur.

Op maandagavond haal ik haar om zes uur op. Ze komt eerst
kort melden dat ze pas om zeven uur kan omdat Anne nog
niet thuis is van haar werk.
Ik zag dat het "Okay" is, en in de tussentijd een boek in de auto
kan lezen.

Ze draagt een strak zwart T-shirt en een moderne spijkerbroek
met wijde broekspijpen.
Wat er op de menukaart staat is voor haar moeilijk te
ontcijferen. We eten beide een salade, zij drinkt ice-tea en ik
een cola.
Ze vertelt uitgebreid over de situatie in het gezin waar ze
woont en over haar familie in Polen.
Het is met name haar broer die ze mist, haar "boyfriend" minder.
Na het eten laat ze foto's zien met de mensen waar ze het over
heeft gehad.
Er zijn drie auto's bij het gezin waar ze woont. Eén is er
speciaal voor haar, waar ze de jongens mee naar school kan
brengen.

Tussen William en Anne botert het niet meer zo. William
is 's nachts vaak bij 'vrienden', en hij blijkt een relatie
te hebben gehad met de vorige au pair, Marta.
Marta is weggestuurd.
De au pair van de periode van voor Marta, is een tante van Agata.

We zitten nog tot laat op een brede trap van beton die deels in
het meer doorloopt, en hebben net als de avond tevoren uitzicht
over het meer op Frankrijk.
Links van ons is een terras met zelfbediening. De uitbuiters
zijn net vertrokken.
En de lichten in onze omgeving zijn, op de verlichting van het
voetpad na, inmiddels uitgegaan.

Ik stel voor dat we elkaar de komende zaterdag ontmoeten om
ongeveer tien uur, "after breakfast".
In de tussentijd ga ik een paar dagen rondreizen door Zuidoost
Frankrijk. Mijn doel was onder anderen om een paar dagen te
gaan nazomeren aan de Middellandse Zee.

Zaterdag.

We zijn de hele dag in Geneve: veel gewandeld, op bankjes aan
het water gezeten en door de straten geslenterd.

We ontmoeten een groep toeristen uit Polen, het zijn
hoofdzakelijk mensen van rond de 50 jaar.
Voor Agata is dat aanleiding om enkele gesprekjes met hen
in haar moedertaal aan te gaan. Eén van de vrouwen
mist haar dochter omdat die in Italië is.
In de tussentijd maak ik foto's van de dames, er valt toch
geen bal van te verstaan.
Op de opgespelde kaartjes kan ik lezen dat het reisdoel van
het gezelschap Fatima in Portugal is. Ook Lourdes is onderdeel
van de reis. Een pelgrimstocht dus.

Er staat een frisse wind.

Helaas, voor de foto's, zijn de fonteinen in de loop van
de ochtend gestopt met spuiten.
De zwanen zijn wel volop aanwezig.

Ze vraagt me waarom ik haar meeneem.
Ik vertel haar dat ik gewend ben om alleen te reizen, maar
dat ik het dan ook plezierig vindt om af en toe contacten
te hebben.
Bovendien is ze heel leuk en aardig.

De fietsers op het trottoir vindt ze maar niks. Ze noemt
het "dangerous bycicles". Gedurende de rest van de dag moeten
we lachen zodra er een fiets dicht bij haar in de buurt komt.

Afgelopen donderdag heeft ze op het postkantoor een ex-Poolse
ontmoet, die in de buurt woont.
Het is een jonge vrouw van 25, Malina, met al drie kinderen.
Malina wil ook graag een au pair zodat ze daarnaast zelf
kan gaan werken om de school te kunnen bekostigen.
Een privé-school kost 90 SFR per kind per dag.
Agata heeft direct een brief naar haar beste vriendin
geschreven.
Het zou fantastisch zijn wanneer die hier ook is!

Er zit een rasta-figuur naast ons op een bankje iets
verderop. Hij maakt ruzie met een vaag figuur.
Ondertussen loopt er een menigte mensen over de brug te
demonstreren tegen Bush / Amerika.

Agata probeert iets te kopen voor haar broer, maar alles is
hier zo duur. Ik zeg haar dat ze naar Holland moet komen, daar
is het goedkoper.

Terug in Nyon gaan we in een Spaans restaurant eten.
Er zijn nauwelijks andere gasten.
De muziek klinkt zacht op de achtergrond en het is inmiddels
donker geworden.
Ik heb nog geen hotel voor de nacht.

We lopen langzaam naar de auto en ik rijd rustig terug naar
het huis.
Het is een groot huis in een zeer rustige, een beetje
afgelegen, buurt met ruime vrijstaande woningen.
We zeggen heel weinig.

Wanneer ik de auto aan het einde van de laan stilzet, volgt
het afscheid.
We wisselen nog elkanders volledige adres uit, ook het postadres
van haar in Zwitserland.
Het is een zeer emotionele vrouw, de tranen zijn dan ook geen
verrassing.
We omarmen elkaar en geven elkaar een afscheidskus.
Tijdens de omhelzing fluisteren we dat we elkaar volgend jaar
misschien weer zullen zien.

Achter een heg verdwijnt ze uit het zicht.

Johan

(7,8 en 13 september 2003)