Dit is mijn vijfde reis naar Cambodja en al de tweede van dit jaar. Dit keer is het de bedoeling om het Cambodjaanse Nieuwjaar mee te maken en ontspannen in drie steden te verblijven en geen nieuwe plaatsen te verkennen, maar juist meer te verdiepen in Phnom Penh Battambang en Siem Reap. Ik wil graag lokale vrienden weer ontmoeten en wederom iets doen voor de school in het vissersdorp Kompong Phluk bij Tonle Sap. Ik heb met het idee gespeeld om naar Bali te gaan, maar Cambodja heeft toch mijn voorkeur wanneer het om ontspanning gaat. In Bali zou ik meer energie moeten steken in het verkennen van het eiland en het uitzoeken van vervoersmogelijkheden. Na Cambodja ben ik slechts een paar dagen in Nederland alvorens ik naar Amerika vertrek. Die tijd is krap en ik hoop dat ik alles ga redden.
Phnom Penh Maandag 2 april. Precies drie maanden geleden kwam ik met dezelfde vlucht van Bangkok aan in Phnom Penh. De meest rechtse balies willen geen 'visum on arrival' in behandeling nemen. Ergens in het midden lukt dat wel. Er staat keurig iemand met mijn naam om mij op te halen. Om kwart voor vijf zit ik al in zijn tuk tuk. In Phnom Penh voel ik me behoorlijk thuis. De Vietnamezen zijn net iets minder vriendelijk en soms zelfs onbeleefd wanneer ze voet- gangers geen ruimte geven met hun motorbikes. In ieder geval in zo´n drukke stad als Hanoi. Het kan liggen aan de grote hoeveelheid mensen. In Cambodja zijn ze wat relaxter. Ik heb weer gekozen voor Fancy Guesthouse vanwege de prijs en de schone en goede kamer, al vind ik de eigenaar een bemoeial. Hij wil graag hoger op de ranglijst van tripadvisor.com komen dan Europe Guesthouse. Maar dat lukt hem niet door te vragen of de gasten een goede recensie willen schrijven. Hij zal vooral in alle gevallen vriendelijk moeten blijven en eventuele missers goed moeten maken, want gasten mopperen makkelijk. Er is ontzettende veel politie op straat. Op een gegeven moment komen er auto's met een politie-escorte van de andere kant. De tuk tuk chauffeur weet te vertellen dat regeringsleiders van Zuidoost- Aziatische landen bijeen komen. En de Chinese Minister President vertrekt vandaag na een vierdaags bezoek. Misschien is het die laatste wel. Onderweg in de tuk tuk heb ik weer regelmatig glim- lachende mensen op motorbikes en in tuk tuks om me heen. De baas van Fancy Guesthouse heet me welkom. Ik krijg kamer 105, achteraan op de benedenverdieping. Een grotere kamer dan de vorige keer. En weer zonder ramen, dat is zo bij de goedkoopste kamers. Uiteraard ga ik voor mijn avondeten naar het River Star Hotel (zie de verslagen van vorige reizen). Eerst blijf ik in straat 118 tegenover het restaurant staan. De jongste bediende ziet mij als eerste. Hij zegt iets tegen barmeid Sophorn. Ze gaat staan en ziet mij nu ook. Sophorn vertelt dat ze vanaf morgenmiddag vrij heeft en donderdag terug is voor de late dienst. Ik heb dus pech dat ze weer weg is. Vanwege het Chinese Tomb Sweeping Day heeft ze een korte vakantie en gaat met haar zus naar haar familie. Ik bestel bief lok lok en drink twee glazen citroensap ($3.5 en 2 x 1,25). Ze heeft nu een laptop achter de bar en laat filmpjes zien van dansmuziek die ze tijdens het Khmer Nieuwjaar spelen. Het is rustig op straat. Bij de markt was het al grotendeels donker. De meeste inwoners van Phnom Penh komen uit de provincie en een deel is al naar hun familie gegaan. Volgens Sophorn begint nu ´the quiet season´. Het rustige seizoen tijdens de regentijd van april tot en met oktober. Voor het slapen skype ik met Weiwei. Het is een uur later in China en eigenlijk al weer laat. De tijd gaat zo snel. Dinsdag 3 maart. Ik ben rond vijf uur even wakker. Er ligt een kakker- lak op de rug op de vloer. Ik pak hem in een zakje. Misschien het nadeel van een kamer op de begane grond. En ondanks dat het erg schoon is, de eigenaar het trottoir dagelijks schoonmaakt, komt zo'n insect makkelijk van elders uit de straat. Het blijft een vieze stad zolang ze vuilnis gewoon langs de weg gooien. Vervolgens slaap ik nog tot bijna negen uur wanneer ik een sms van Sophorn krijg. Ik haal wat lekkers bij ABC Bakery en ga met een flesje water in de schaduw van een boom aan het water zitten. Later loop ik even naar het paleis en weer terug. Ik kom twee meisjes tegen waarvan één een Hello Kitty pyjama draagt. Die dragen ze hier gewoon overdag op straat. Het is rustig aan de rivierboulevard. En wanneer de zon meer doorbreekt wordt het erg warm. Een paar meisjes die boeken verkopen, weten een gekopieerd exemplaar van Lonely Planet Nepal op de kop te tikken. Ik ben hooguit bereid om daar $5 voor te geven en wacht net zo lang tot ze dat accepteren. Ik twijfel ook nog, want de handel in deze boeken schijnt kinderarbeid in stand te houden. Ik zie dat er met de datums is geknoeid: de copyright is nota bene september 2012 terwijl het nu april is. De kwaliteit van de fotopagina's is niet overal goed en, maar de tekst ziet er wel leesbaar uit. Naschrift wat die datum betreft: 8th edition is van september 2009. De 9th edition verschijnt in juli 2012. Het meisje dat me het eerst aansprak heet Nat, ze is 19 en heeft als au pair in Maleisië gewerkt. Ze gaat binnenkort weer. Uit haar verhaal maak ik op dat ze haar uitbuiten en zeg haar dat ze meer voor zichzelf moet opkomen. Ze heeft daar niet eens een computer om met haar familie te skypen. Niet dat dat veel nut heeft, want haar familie is te arm om internet te hebben. Het frappante is dat ze de helft van haar loon naar Afrika heeft gegeven omdat de mensen daar zo arm zijn. Mijn eerste reactie is, maar in jouw eigen land zijn ze minstens zo arm! Even verderop spreekt een donker man me aan. Hij geeft een mapje met een verhaaltje en foto's van Lighthouse Orphanage. En vraagt of ik een verhaaltje wil schrijven en een donatie wil doen. Hij laat een kopie van identificatiebewijzen zien, waaronder die van een taxichauffeur, wat hij was toen hij in Seattle woonde. Ik vertrouw het niet en wil graag dat hij me een adres geeft, of op een kaart aanwijst waar dat weeshuis is. Dan ga ik dat wel persoonlijk bezoeken, maar ik ben niet van plan om hem zomaar geld te geven. De website gegevens zijn van een Zwitsers adres. Maar kan hij ook zo van internet hebben geprint. Hij heeft door dat ik hem niet vertrouw, maar blijft aandringen om dan toch een kleinigheid te geven. Ik weiger. Ik lunch bij River Star. Helaas staat Sophorn al op het punt te vertrekken. Gisteren zei ze drie uur, maar ze gaat al voor één uur. Ik eet een omelet met patat met een glas lemon juice, geserveerd door een ander meisje en vandaag is de Star of River Star er ook. Zijn haar is niet zo blond meer. Ik loop over de markt naar het kapperskraampje van de vorige reis. De manager vertelt dat ze het zaakje verkocht heeft. Ze heeft nu geen werkt. Haar Ierse vriend is hier een maand geweest, maar nu terug naar Ierland en komt volgens haar niet terug. Wanneer ik doorvraag, zegt ze dat dat privézaken zijn. Ze heet Ata. Ik vraag om haar telefoonnummer en omdat ik geen gesprekspartner heb, vraag ik haar om vanavond samen te eten. Ik kan de rest van de avond niet, omdat ik met Weiwei wil skypen. Ik koop waspoeder en rust van drie tot vijf op mijn kamer. Het is te heet om nog buiten te zijn. Wanneer ik het guesthouse verlaat, begint het net een beetje te regenen. Ik waag het om zonder paraplu te gaan. Maar bij de markt regent het harder en schuil ik onder een parasol. Ik maak een praatje met een jonge vent in een net overhemd. Zijn Engels klinkt erg goed. Bij de Garden Bar strand ik vervolgens wanneer het echt hard begint te regenen. Jonge verkoopsters hangen in de stoelen op het terras. De bar is muffig en oud. De menukaart versleten en duur. Ik bestel thee en fruitsalade, maar ik krijg iets heel anders te eten voorgeschoteld... Stukjes stokbrood met warme blokjes fruit. Geen leuke plek, maar de thee is wel goed. Wanneer het droog genoeg is, loop ik naar Mekong River, tegenover River Star. Ata belt dat ze daar over vijf minuten zal zijn. Upstairs. Daar heb ik nog niet eerder gezeten. Volgens Ratanak (zie eerder verslagen) waren de toiletten smerig en omdat die naast de keuken zit, leek het haar onverstandig om hier te gaan eten. Zoals bij vrouwen vaak het geval is, komt Ata een paar minuten later. Ze draagt nu een zwart jurkje. Overdag is ze veel kleurrijker. Ik heb mijn keuze al gemaakt, maar verander die wanneer blijkt dat zij exact hetzelfde wil: salad nicoise en thee. Ik bestel chicken salad en warme chocolade melk (in totaal bijna $12). Ze vertelt dat even verderop een guesthouse te koop staat. Van een Ier die met een Cambodjaanse is getrouwd. Ze overweegt dat te kopen, maar wil nog wat van de vraagprijs af krijgen. Ze heeft al berekend wat personeel ongeveer gaat kosten. En ze heeft al plannen met wat ze met de kamers wil. Volgens haar moet het schoner. En in de grote kamer wil ze stapelbedden hebben. De tijd gaat snel. We hebben ruim twee uur gezellig kunnen bijpraten. Dan ga ik snel naar mijn kamer. Weiwei verschijnt even later op Skype. Mijn neus is een beetje rood gekleurd. Woensdag 4 april. Vandaag neem ik een pet mee. Ik verlaat mijn guest- house pas tegen elfen en haal broodjes bij ABC. Gisteren zag ik ergens kleine mieren lopen. Ze hebben nu veel minder in voorraad en ik zie weer mieren. Dus selecteer ik preciezer. Buiten de bakkerij spreekt een man uit Maleisië mij aan. Hij is met een Cambodjaanse getrouwd en werkt op het vliegveld bij de security. Zijn Engels is behoorlijk goed. Ik loop naar de rivier en moet weer talloze motorbikes en tuk tuks afwijzen. Er staat vandaag meer wind. In de schaduw van een boom eet ik mijn late ontbijt. Daarna loop ik net als gisteren richting het paleis. Her en der spelen een paar kinderen. Een moeder met een kleintje op de arm bedelt. Later zie ik haar roken. In het paviljoen tegenover het paleis kopen twee meisjes kwarteleieren en een flesje water voor een merkwaardig uitziende vrouw die in de buurt rijst eet. Even verderop zitten twee jonge jongens met een paar meisjes onder een boom. De meisjes verkopen lotusbloemen en kaarsen voor de offer- gebouwtjes naast het paviljoen. Eén van de jongens vraagt of ik een jong meisje wil, of misschien een jongetje. Ik lach een beetje, maar het is in wezen verschrikkelijk. Ik heb hier wel eens over gelezen, maar dat het zo gemakkelijk en dichtbij komt had ik niet verwacht. Ik lunch bij River Star. Omdat ik laat ontbeten heb, bestel ik alleen een fruitsalade en coca cola, later nog lemon juice. Op een gegeven moment zie ik Ata aan de overkant op het terras gaan zitten, met een andere jonge vrouw die ik niet eerder heb gezien. Ik vermoed dat ze net wakker zijn. Ik kan zien dat ze thee drinkt en stuur haar een sms. Ze antwoordt met hoe ik dat kan zien. Even later ontdekt ze me en zwaaien we naar elkaar. Na een lange rustpauze, loop ik naar de rivier. Een man die langs de weg zit te eten onderbreekt me nog omdat zijn dochter van 25 in een ziekenhuis in Amsterdam gaat werken, maar ik wil graag voor het donker langs de rivier zitten. Gisteren kon dat niet vanwege regen. Het is druk. Er is dans. Veel mensen die een snack eten, of langslopen. Mijn favoriete plek en tijdstip in deze stad. Ik herken een jonge vrouw van de vorige keer. Ze is nu duidelijk zwanger. Ze heet Lin en heeft in de Candy Bar gewerkt. De vader is een Brit, maar die is naar Engeland vertrokken en het lijkt me dat ze gedoemd is tot alleenstaande moeder. Ze gedraagt zich een beetje gek. Dat was in januari al zo. Toch blijf ik geïnteresseerd bij haar zitten en geef mijn flesje water aan haar. Ik heb zelf nog een blikje cola. En ze krijgt een deel van mijn broodje. Even verderop betaal ik lotuspitten voor haar (Riel 2000). Lin komt uit Siem Reap en heeft ruim een jaar in de Candy Bar gewerkt. Niet in anders bars. Ik vraag me af of ze naar haar moeder zou gaan wanneer ik haar geld voor een buskaartje geef, maar heb het sterke vermoeden van niet. Ze zal het geld aan eten besteden. Wanneer ik net bij haar zit heeft ze een zakje met sprinkhanen en een heel klein beetje groenten of salade en volgens mij ook pepers. Ik peins er niet over om daarvan te eten. Voor het slapen skype ik nog met Weiwei en doe een klein wasje. Donderdag 5 april. Gisteravond op weg terug naar mijn kamer zag ik het personeel van Dara Reang Sey zitten eten. Ik heb hun beloofd dat ik daar zou ontbijten. Dus zit ik rond tien uur op het terras te genieten van het verkeer op de kruising van street 13 en 118 met thee en een bananenpannenkoek met honing. ($0,5 en 2). Mijn favoriete glimlachende serveerster bedient me. Daarna bezoek ik de oude markt. Iets minder boeiende dan Kandal, maar altijd leuk. Ik loop door naar street 102 en 104 en zo terug door 110 naar 118, langs de boulevard, aan de kant van de gebouwen en achter het paleis langs naar street 240 waar D's Books zit. Eerder ben ik bij de vestiging in street 178 geweest. Het meisje dat daar werkte zei dat haar baas in deze zaak was. Ze is inderdaad achterin boeken aan het sorteren. Ze herkent me en we maken een praatje. Ze vertelt over een Australiër die hier diverse gebouwen heeft gekocht als investering. Ik lunch in de buurt bij Frizz. Daar hebben ze een erg kleine fruit- salade voor $2 en een mango shake die naar weinig meer dan melk smaak. De vorige keer was ik hier ook al niet tevreden. Of het nog in Nederlandse handen is, dat durf ik zo niet te zeggen. Ik bezoek Monument Books bij het Independence Monument en zie dat er van Gea Wijers haar boeken nog zeven exemplaren liggen. Het monument zijn ze aan het renoveren. Ik kom langs de Cambodian University en loop dan naar street 278 waar Ratanak later vanmiddag werkt bij Liquid. Pas om vijf in plaats van drie uur (wat ik dacht) krijg ik te horen en dat duurt me te lang. Ik verken wel de omgeving en eet zoute chips met cola bij een supermarktje naast Liquid. Op de terugweg neem ik de route langs de rivier. Langzaam. Wachten op meer schaduw en meer mensen. Ik zie de kleine en slanke jonge vrouw van de vorige keer (en volgens mij ook van 2010) die hier vaker zit, soms in gesprek met een oudere 'barang' (buitenlander). Ze heeft een zwakke stem. Maar een lieve glimlach. Meestal glimlachen we even naar elkaar. Een mooi meisje zit naast een oudere Cambodjaanse man. Ze nodigen me uit om bij hun te gaan zitten. Hij spreekt beter Frans dan Engels en zij bijna geen woord Engels. Hij het Heng en zij Ada. Respectievelijk 65 en 23. Hij wil me al aan het meisje koppelen, maar ik heb al een vriendin. Ik loop met het meisje verder. Even later komen we hem weer tegen zodat hij nog wat kan vertalen en ik zie een moeder met een jong meisje dat ik gisteren op de foto heb gezet. Ada zegt iets van vier ordinaire gedragende meiden. We zien regelmatig baby's en er spelen puppy's in een veldje. Ada had eerder zelf al een blikje cola gekocht, nu koop ik voor ons beiden (Riel 5000) en even later een zakjes pinda´s (Riel 1000). Ik probeer haar wat Engels te leren en zij mij wat Khmer. Maar dat gaat moeizaam. Ze laat me papieren zien van een ziekenhuisbezoek. Ze hebben een bloedonderzoek bij haar gedaan. Maar waarom kan ze niet uitleggen. Tegen zevenen gaan we bij River Star eten. Sophorn helpt nu met het tolken. Het meisje werkt dagelijks bij Sorya van zeven tot twaalf. Iets met Chinese noedels. Ik bestel nasi goreng met saté, zij iets een curry met Cambodjaanse kruiden. Ze bestelt ook lemon juice. In totaal ben ik $9.75 kwijt. Ze is moe dus geef ik haar een dollar zodat ze met een motorbike naar huis kan. Ik praat met Sophorn. Er zijn weinig klanten, dat vindt ze ´boring´. Ik vraag naar het ongeluk in januari waardoor ik haar een paar dagen niet heb gezien - en Weiwei haar helemaal niet! Eerst kan ze zich niks herinneren, maar haar collega´s helpen me. Ze bestuurde zelf een motorbike en botste op een andere die uit een smallere straat kwam. Ze had schaafwonden. Ik blijf wat langer en sms met Weiwei dat we Skype dit keer overslaan en ze kan gaan slapen. Vrijdag 6 april. Bij de receptie van mijn guesthouse boek ik een bus naar Battambang ($8).Om elf uur heb ik met Sophorn op de Central Market afgesproken. Ik heb haar beloofd iets te kopen. Eerder had ze het over gele schoenen, later parfum, of een apparaat om om haar te stijlen. Ze doet namelijk een opleiding tot schoonheidsspecialiste. Waar ik niet 100% vertrouwen in heb. Volgens mij is ze bijzonder geschikt als barvrouw. Ik ben er net een paar minuten eerder. Ze belt me wanneer ze arriveert. We vinden al snel het apparaat wat ze wil hebben. Een betere versie dan wat ze al heeft en kost $18. Ze vraagt of ik wel zo veel wil besteden. Geen probleem zeg ik wanneer ze dit graag wil. Daarna is zo bescheiden om te vragen of ik jeans en een T-shirt voor haar wil kopen. We komen bij een kraampje waar wel wat te onderhandelen valt. Twee jeans voor $10 per stuk en twee shirts voor $3 per stuk, is een mooie deal. Ze is op dit moment mijn belangrijkste informatiebron buiten de verhalen die ik van Nederlanders en andere buitenlanders over Cambodja op internet lees en heeft bovendien een bijzonder vriendelijke persoon- lijkheid. Ze rijdt ons daarna naar Wat Phnom. Ik betaal dit keer wel de $1 entree (alleen voor buitenlanders). Er word een draak gemaakt die uiteraard met het Nieuwjaar te maken heeft. Op de berg kopen we blikjes frisdrank en zitten in de schaduw te praten. De tamarindebomen zit vol met vruchten. Volgens Sophorn gebruiken ze die om zure soep te maken. Ze legt uit dat één van de beelden van de oprichtster van de berg is. Daarna brengt ze me naar street 118 zodat ik kan lunchen bij River Star. Ik kies een salade nicoise met thee en lemon juice ($3,5 $1 en $1,25). Niet zo'n geweldige versie van deze salade. Daarna rust ik op mijn kamer en loop vervolgens via de rivierboulevard naar Ratanak. Ik kom het meisje van gisteren weer tegen. Ze loopt een stukje met me mee. Ze draagt nu make-up. Te veel. Zonder is ze veel mooier. Ik blijf bewust even voor Liquid staan. Ratanak en haar mooie collegaatje herkennen me al snel. Ik bestel eerst lemon juice (hier $1,75) en later op aanraden van Ratanak een Napolitano Pizza ($5,50). Die smaakt prima. Ze wisselt gesprekjes met andere gasten af met mij. Ratanak neemt tweemaal daags medicijnen om de chronische hoofdpijn te bestrijden. Dat helpt. Haar huid ziet er ook goed uit. Haar Franse vriend is in Cambodja, maar op dit moment in Bangkok voor een voetbal- toernooi en echt optimaal is de relatie nog niet. Ze voelt druk van familie en kennissen omdat die haar vaak vragen wanneer ze gaat trouwen. En het is ook nog zo dat veel familieleden de afgelopen tijd net kinderen hebben gekregen. Tijdens het eten heeft het even flink geregend, maar wanneer ik terug wil naar de rivier, is het gelukkig droog, anders had ik een tuk tuk kunnen nemen, maar ik loop graag. Het is rustiger door die regen. Ik krijg een telefoontje van Sophorn dat ze problemen met haar maag heeft en eerder ophoudt met werken. Ik zeg dat ik in de buurt ben en snel langs zal komen. Ik bestel lemon juice, later thee. Aan de bar zit een geblondeerd meisje. Het is haar vriendin die haar met een motorbike komt ophalen. Ze is nog wel in staat om tot na negenen te blijven zodat we nog even kunnen praten. De jongen met het meisjesachtige, zachte gezicht is helemaal geobsedeerd door een recente bezoekster uit Noorwegen. Hij bekijkt haar facebook. Zodra Sophorn weg is, vertrek ik ook. Ik haal yoghurt en broodjes voor het ontbijt en morgen onderweg en Skype dan nog even met Weiwei. Het is alweer laat en zij moet morgen ook vroeg op voor haar studie Frans. Zaterdag 7 april. Het alarm van mijn telefoon gaat om tien voor zeven. Om kwart voor acht zit ik in een drukke lobby met meer wachtende mensen, maar ben de enige hier die naar Battambang gaat. Een middelgrote bus van C.S.T. Express haalt me op. Ik ga naast een Nederlands meisje zitten dat naar Sihanoukville gaat. Het is haar eerste bezoek aan Cambodja. De bus vertrekt uiteindelijk om kwart voor negen. Snel gaat dat niet. Drie maanden geleden deed ik de route in omgekeerde richting. Er zitten vrij veel ouders met kleine kinderen in de bus. Om tien voor twaalf is een lunchstop van bijna twintig minuten. Daarna stoppen we vaker om mensen in en uit te laten. We passeren onder andere een Cambodian Mine Action Centre (CMAC), ondersteund door Japan. Deze regio, en dan met name rond Pailin is berucht vanwege landmijnen. In het middenpad zit een vrouw van circa vijftig op een krukje in een fraaie Hello Kitty pyjama. Blauw van kleur. Ik zie Hello Kitty in Cambodja toch wel dagelijks op kleding. Battambang Om half drie bereiken we Battambang. Net voor het standbeeld van de Khmer King ontdek ik een nieuwe kerk. Ik neem een tuk tuk naar het Seng Hout Hotel. De bestuurder heeft zijn zoon gebeld, net voor we het hotel bereiken spreek die me in goed Engels aan. Ik zeg dat ik hier eerder ben geweest en geen tours hoef te doen. Hooguit ga ik een fiets huren. Ik geef zijn vader een dollar. Het meisje van de receptie herkent me nog. Ik krijg een grotere kamer zonder ramen (107). Ik fris me op en kijk naast het hotel kort bij het zaakje waar ze kleding maken. Ze herkennen me nog en verwelkomen me met glimlachen. Snel loop ik door naar Sunrise Coffee House en binnen bij de deur zit eigenaresse Navy met haar telefoons te spelen, ze bekijkt een muziek- clip. Ik ga bij haar zitten en krijg een glas water. Ik heb mijn komst al aangekondigd met en sms. Het is heet.
Ik bestel fruitsalade en even later thee. We praten bij. Ik heb mijn
netbook mee en laat haar foto's zien van deze reis en van mijn ouders
en reizen op mijn website van toen ik jong was.
Ik laat haar zien wat er over haar geschreven is op tripadvisor.com
Dat kent ze niet! In één van de commentaren lees ik dat ze op zondag
dicht is. Dat wist ik niet. Ze zegt dat ze dan tot één uur open is en
daarna familie bezoekt of rust. Ik vertel haar over de kerk die ik
heb gezien. Die is door Amerikanen gefinancierd, maar het is niet
haar kerk. Twee van haar zusters zijn ook aanwezig. Ze vraagt of ik
nog wat wil drinken en weet nog dat ik van mango houd, dus krijg ik
een mango shake. Wanneer ik later vraag wat ze me kan aanbevelen om
te eten, noemt ze een aantal dingen van haar menu. Ik kies pastasalade.
Volgens Navy is Pailin een interessante plaats, dat heeft ze van een
buitenlander gehoord. Ze is er zelf nog nooit geweest. Alleen zware
voertuigen zouden volgens haar problemen hebben met landmijnen.
Zoals tractoren. Wanneer ik een foto van haar maak, zegt ze weer dat
ze niet knap is. Maar dat is ze wel en voor mij is het een vraag
waarom ze geen man heeft. Een beetje flaporen kunnen toch niet zo´n
probleem zijn.
Na het eten begint het te waaien. Inmiddels is de accu van mijn
netbook leeg, dus ga ik naar mijn kamer om te skypen met mijn ouders
en Weiwei. Ik koop onderweg water en yoghurt. Net voor het echt begint
te regenen ben ik op mijn kamer.
Zondag 8 april. Ik haal mijn ontbijt bij Navy. Een cinnamon rol, fruit-
salade en thee. Zoals ze al voorspelde komen de meeste gasten
's ochtends. Wanneer er een groepje komt om fietsen te huren, laat ze
haar nichtje snel een fiets voor mij klaarzetten ($1,5). Ik fiets naar
de rivier en ga naar het zuiden. Eerst ontdek ik nog een kleine markt.
Bij de spoorbrug wil ik een foto maken van mezelf op de rails. Er komt
net een Britse meid aan die voor de Phnom Penh Post werkt en hier is
voor een reportage. Ze biedt aan om de foto te maken en ik maak een
soortgelijke van haar.
Er komen drie meisjes van een tempelterrein lopen. Ze hebben papier
en bloemen. Ik stop en zeg dat ze mooi zijn en één van de meisje klimt
achterop mijn fiets, een tweede meisje doet dat ook. Een derde lukt
niet meer, maar die til ik op het stuur met haar beentjes in het mandje
voorop. Een paar honderd meter verderop zegt het meisje voor me iets.
Ik vraag of ik moet stoppen en maak op dat ze dat wil. We blijken voor
hun huis, of tenminste van één van hen te staan. Ik maak een foto van
het drietal - helaas is er niemand om ze met mij op de fiets vast te
leggen - en ga verder.
Soms loopt de weg niet heel dicht langs de rivier, maar ik probeer wel
zo veel mogelijk in de buurt te blijven. Er loopt een hangbrug over
de rivier die ook door motorbikes wordt gebruikt, dus kan ik er ook
over fietsen. Het wiebelt een beetje wanneer ik dat doe. Aan de over-
kant koop ik een flesje water (Riel 500). Dan kom ik achtereenvolgens
feesttenten tegen. De eerste voor een begrafenis omdat ze veel wit
dragen. Via een luidspreker wordt van alles gezegd of gebeden.
De tweede een trouwerij: veel make-up, kleurrijke traditionele kleding
en muziek. Wat zijn ze toch uitgedost!
Ik kom uit bij de weg naar de Wat Banan Tempel en ondanks dat ik daar
drie maanden geleden met een tuk tuk ben geweest, is de route leuk
genoeg om met de fiets nogmaals te doen. Tegenover de tempel loopt een
brug over de rivier. Daar zit een moeder met een zwaar gehandicapte
jongen. Er zit bijna geen vlees en vet aan zijn armen en benen. Hij
kan niet praten, maar kraamt alleen wat kreten uit. Misschien is hij
vijftien jaar, maar dat is moeilijk in te schatten. Ik geef hem een
hand en praat even met zijn moeder voor zover dat lukt, want ze
spreekt geen woord Engels.
Op de terugweg word ik uitgenodigd om bier te drinken bij een groepje
vrouwen. Eén van hen ligt met een kleine baby jochie in een hangmat.
Dichterbij de stad is een groepje meisje Apsaradansen aan het oefenen
met videobeelden als voorbeeld en het oudste meisje is hun docente.
Die spreekt ook een paar woordjes Engels en nodigt me uit om wat
langer te blijven zitten. Leuk om mee te maken. Ik ben nooit bij een
officiële show van deze traditionele dans geweest, maar heb het wel
op de night market in Siem Riep gezien. Wanneer ik terug in de stad
ben, zie ik een bruidspaar. Hun fotograaf wil mijn fiets lenen voor
een paar foto´s. Dat kan uiteraard. Ik haal muffins bij de 'bakery'
en een shake bij Central Cafe daar tegenover. Het was een mooie dag
met veel stops en fijne ontmoetingen met hele lieve mensen.
"Schoolchildren in Cambodia suffer from high levels of chronic
undernutrition, underweight and anaemia which will contribute
noticeably to child health, economic productivity and the maternal
mortality rate." See for more information the conclusions of the
World Food Programme of Cambodia (Google).
Siem Reap
Vanaf het busstation delen de Brit en ik een tuk tuk ,omdat hij
in Angkor Friendship naast Hotel Thunborey zit. Wanneer je geen
tour boekt, vraagt de chauffeur $4. Maar omdat ik morgen naar
Kompong Phluk wil, kan het voor $2. Uiteindelijk vraagt hij aan
elk anderhalf. Hij betaalt voor zijn kamer slechts $12 en heeft een
zwembad. Misschien een optie voor mij, al ben ik zeer tevreden.
Bij de receptie word ik verrast door drie meiden. Bij mijn laatste
bezoeken werkten er alleen jonge mannen, maar ze bevestigen dat de
staf is veranderd.
Na een douche en het indoen van mijn lenzen, loop ik naar de
omgeving van de oude markt. Eerst drink ik wat met een bakje yoghurt
bij de dames van mijn favoriet massagesalon. Marin, het brutaalste
meisje, slaapt even, maar komt even later tevoorschijn. Ze zijn
allemaal blij mij weer te zien. Een zus van Marin komt langs met een
neefje. Ze heeft Hello Kitty aan haar sleutelhanger van de motorbike.
Saerey belt in reactie op mijn sms dat ik ben gearriveerd. Ze zal
proberen één dezer dagen me te ontmoeten. Ik hoop van wel, want in
januari heb ik haar nauwelijks kunnen zien.
Ik kom langs de Old Market waar typische sterren van foliepapier
hangen die Cambodjanen als versiering voor de jaarwisseling gebruiken
en dan door naar de dichtstbijzijnde boekhandel en koop daar 100
ballonnen ($3). Mijn voorraad is op. Ik loop naar Loft maar krijg
geen antwoord op mijn sms aan Thida. Ze blijkt niet meer bij Loft te
werken hoor ik van haar collega's. Ik ben vroeg bij het ziekenhuis, de
nachtzusters zijn er nog niet. Ik loop terug en koop voor $5 tien
ballen voor morgen bij de winkels waar ik vorige keren ook schriften
en pennen haalde..
Daarna maak ik onderweg nog wat praatjes met locals en omdat bij The
Only One niemand te zien is, loop ik verder naar Cool Corner. Daar
krijg ik een warm welkom en een nieuw wachtwoord voor hun internet,
want ik heb mijn netbook mee. Ik bestel chicken lok lak ($3.5) en
een mango shake ($1.5). Op de weg terug naar mijn hotel kijk ik nog
even bij het ziekenhuis. Het meisje waar ik een e-mailadres van heb,
heeft maar kort tijd want er komt net een patiënt. Maar wanneer ze
de zak met ballen ziet en hoort wat ik morgen van plan ben, zegt z
onder dat ik het vraag vol overtuiging dat ze morgen mee wil. Ik kan
haar hier om acht uur oppikken.
Woensdag 11 april. Ik heb met de tuk tuk van gisteren om acht uur
afgesproken, dus ben ik vroeg voor mijn ontbijt. Ik wil in Kompong
Phluk arriveren voor de school om elf uur sluit. Maar misschien zijn
de scholen vanwege het nieuwjaar wel gesloten. Dat zie ik dan wel weer.
De afgelopen dagen heb ik nog steeds wel kinderen naar school zien gaan.
De jonge vent van de vorige reizen serveert weer bij het ontbijt. Hij
wenst me nu al gelukkig nieuwjaar. Zijn collega heeft een andere baan
en is vervangen door een meisje. Ik kan maar kort met hem praten omdat
hij het druk heeft met een groep Nieuw Zeelandse studenten. Maar dat
komt de komende dagen wel.
De tuk tuk 'bad bull' staat klaar. Ik vraag hem naar het ziekenhuis te
rijden. Hij rekent vier dollar extra voor een tweede passagier. Dat is
mij best. In totaal betaal ik nu $14. Het meisje is bijna klaar met
haar ontbijt. Ze heeft porridge met vis. We praten onderweg over de
komende dagen rond het Khmer Nieuwjaar en rijden in ongeveer een uur
naar de ingang waar ik (alleen buitenlanders) $20 betaal voor een ticket
en nog naar het toilet kan.
Door de lage waterstand kunnen we na de stenen brug pas op een boot.
Dit keer met twee jonge jongens. Ze is hier nog nooit geweest en vindt
het eerst een beetje eng, want ze kan niet zwemmen, maar geniet met
volle teugen. In de buurt van de tempel zit vuil om de aandrijving.
Ze hebben een mes nodig om alles los te maken. Zo krijgen wij de gelegen-
heid om even rond te lopen. De school is dicht. Maar er zijn genoeg
kinderen. Een vrouw helpt om het uitdelen van de ballen een beetje
georganiseerd te laten verlopen. Dat ging de vorige keer mis. De kinderen
moeten in een rij staan. Maar nog dringen geblazen en ik houd de zak
heel hoog.
Wanneer we zo door het dorp lopen, begin ik met het uitdelen van 100
oranje ballonnen. Daar is veel belangstelling voor. Allemaal gretige
handjes... Helaas zijn ze niet van een hele goede kwaliteit. Sommige
kinderen zijn zo brutaal om een tweede keer te vragen. Nachtzuster Srey
Roth helpt mee. Ze is ook dol op kinderen en wil graag een paar foto´s
met hen. We maken wat praatjes en stappen even verderop weer op de boot
naar het meer. Een tochtje door het drijvende bos zit er door de lage
waterstand niet in. De restaurants hebben ze op het meer gesleept.
Daar gaan we vroeg lunchen. Beiden noedels ($3 per persoon). Dat smaakt
prima. Ik heb flesjes water mee.
Na het eten rusten we in hangmatten. Wanneer we onweer horen, geven
we er de voorkeur aan om maar terug te gaan. Er staan regelmatig mannen
in het water met visnetten. Gespierde lijven. Bij Roulos zijn water-
plassen, maar de bui gaat volgens mij langs het meer. Maar er valt nu
nauwelijks meer een drup. Omdat ze vanaf zeven uur weer moet werken
en nog wat wil kopen voor het Nieuwjaar, zetten we haar weer bij het
ziekenhuis af en rijd ik door naar mijn hotel. Rond half drie ben ik
terug op mijn kamer voor een lange rustpauze en QQ-sessie met Weiwei.
De lunch was maar een kleine portie, dus tegen vijf uur begin ik weer
trek te krijgen. Ik loop naar de omgeving van de oude markt en koop
een donut bij de bakkerij tegenover 'mijn' massagemeisjes en omdat ze
niet zo spraakzaam zijn loop ik door naar The Only One waar ik één van
de weinige prijs-kwaliteit-aantrekkelijke-gerechten bestel: ananas met
kip en rijst ($4) en verse citroensap ($1.25) die je zelf kunt mengen.
Own vertelt trost dat zij heeft een gekookt. Een nieuw meisje serveert.
De serveerster van Cool Corner ziet mij zitten en we glimlachen even
naar elkaar.
Own weet te vertellen dat Thom Thom in Siem Reap is vanwege een
trouwerij. Ik heb de afgelopen dagen heel veel trouwerijen gezien,
misschien is dit vanwege de vrije dagen een aantrekkelijke periode.
Op de weg terug naar mijn hotel maak ik een omweg en zit nog even bij
het Khmer-China hospital. Op de namiddag was het daar druk, maar nu
niet dus kan ik met het nachtzustertje op de schommelbank praten.
De Chinese dokter jaagt een kikker uit het ziekenhuis. Hij moet er
zelf ook om lachen. Ze is nieuwsgierig naar de foto's en wil die '
graag aan haar collega-vriendinnen en haar tante laten zien.
Ik beloof ze voor het slapen te mailen. Zij kan hier het beste met
de computer omgaan.
Donderdag 12 april. Vanmorgen heb ik iets meer tijd om met 'mijn
vriend' te praten bij het ontbijt. Hij vraagt of Nieuw Zeeland ook
in Europa ligt, dat valt me tegen (...) Hij heeft vrij van de
universiteit, maar heeft kennelijk zo hard geld nodig dat hij in Pub
Street nog een paar uurtjes bijbeunt. Hij zegt dat hij bij het hotel
geen contract en verzekering heeft. Gisteren is hij bij het vliegveld
geweest voor een sollicitatie. De zaakjes zijn daar beter geregeld.
Ik huur een fiets ($1 met een flesjes water) en haal als eerste weer
honderd ballonnen. Dit keer in verschillende kleuren en van een
betere kwaliteit. De nachtzuster doet de was en zegt dat we morgen
beter om half negen naar de pagode kunnen gaan. Ik vraag hoe? Met
een tuk tuk. Mijn doel van vandaag is mijn favoriete route langs de
Siem Riep Rivier.
Tot mijn schrik zijn in het eerste deel de huisjes langs het water
verdwenen. De waterstand is erg laag en ze zijn op enkele plekken
al bezig om de rivier te verbreden. Dat zal nodig zijn om over-
stromingen te voorkomen. Jammer, maar een noodzaak. Jonge vrouwen
zijn in bomen geklommen om daar vruchtjes uit te halen. Net aapjes.
Twee kleine meisjes gaan er per fiets met twee kokosnoten vandoor.
Bij Mr. Long maak ik zoals altijd een praatje. Hij vertelt dat er
geen winst is gemaakt met de krokodillen. Zijn schoonvader had honderd
gekocht waarna de prijs zakte. Ze kunnen ze verkopen voor ongeveer
$27 per stuk. Her en der deel ik ballonnen uit. Op het einde ontdek
ik dat één van de bomen waar ik de vorige keer foto's van heb gemaakt,
is gesneuveld. Die had al een lelijke wond.
Bij mijn vaste familie zijn alleen de vader en drie kleine kinderen
aanwezig. De meiden zijn in Siem Reap. Ik bind een paar ballonnen
aan elkaar voor de kleintjes en krijg een klein flesje water van hem.
Daarna begin ik aan de terugweg. Een groepje verklede jongeren gaat
bij de huizen langs met muziek en dans en staffen symbolische de
wisseling van het jaar van het Konijn naar dat van de Draak spelen.
De meiden hebben witte poeder op hun gezicht. Bewoners gooien water
over hun heen. Een echte Cambodjaanse traditie. Bij veel huizen hangt
nu een versierde ster, met soms slingers en nog feestverlichting.
Bij het Knowledge Training Centre is feest. De jeugd danst op
keiharde muziek.
Op de terugweg koop ik voor $1 een blikje cola en een blikje soursop
bij Mr. Long. Ik zeg dat ik geen reactie heb gekregen van Thida.
Volgens hem is ze haar telefoon verloren en werkt ze tegenwoordig in
het Korean House. Het laatste deel neem ik de hoofdweg aan de andere
kant van de rivier. Ik lunch bij Cool Corner: house salad met stokbrood,
mango shake en lemon juice ($4, 1,5 en 1). Ik geef een royale fooi.
De jongens die het bier leveren, stranden met hun Angkor busje voor
het restaurant. Ik heb mij fiets voor The Only One geparkeerd. De kok
heeft me begroet en wanneer het kleintje - Own - me ziet, roept ze dat
ze jeans draagt die ik de vorige keer voor haar heb gekocht.
Na het eten houd ik een lange pauze op mijn kamer. Het is een hete dag.
Wanneer ik mijn fiets terugbreng maak ik een praatje met een Russin van
ongeveer vijftig die in Maleisië woont. Tatjana met een te snel
uitgesproken achternaam. Ze vindt het hier vies en vindt Aziaten
eigenlijk niet mooi. Ze bekent lachend en fluisterend dat ze een racist
is. Haar camera en circa $7000 zijn gestolen, daardoor wil ze goedkoop
reizen. Ik zeg haar dat ze het beste een tuk tuk kan nemen voor een
dag naar de tempels, maar $15 en de entreeprijs schrikken haar al af.
Ik breng haar naar straatrestaurantjes in de buurt van Pub Street,
zodat ze in ieder geval goedkoop kan eten.
Ik eet amok met kip met een mango shake en een glas lemon juice bij
Cool Corner en werk op mijn netbook aan de foto's van China op mijn
website. Tijdens het eten skype ik met Weiwei die alweer moet overwerken.
Ze is er ziek van en wil wel van baan veranderen. Ik raad haar aan om
te vragen om meer personeel. De tijd is snel gegaan. Ik loop nog naar
het Khmer-China ziekenhuis om met de nachtzusters te praten.
Het is vanavond niet zo druk. Een blanke man met een niet al te knappe
Cambodjaanse komt net naar buiten met een grote wond in de zijn nek.
Het nachtzustertje lakt haar nagels in goud met glitters en laat me
op haar telefoon foto´s zien van patiënten. Op de boot was ze bang
voor het water, maar diepe vleeswonden vindt ze helemaal niet eng.
Bij mij is dat net andersom.
Bij één wond waren maar liefst 47 hechtingen nodig. De jonge buiten-
lander was op een motorbike met drank op tegen een vrijende honden
gebotst. Dat is dan wel weer een leuk verhaal waar we om kunnen
lachen. Hij was verlegen toen ze hem op zijn onderbroek na uitkleedde.
Haar laatste aanwinst is van een Cambodjaan die net binnenkwam, met
een insect in zijn oor. Hij probeerde het beestje weg te halen, maar
die kroop - uit angst - juist verder. Dat vindt ze wel eng.
Vrijdag 13 oktober. Om half negen zit ik bij het ziekenhuis en ga met
twee zusters een Nieuwjaarsceremonie vieren. Ze zijn op hun best
gekleed. Schitterend! Ze willen naar een pagode in de buurt van het
Olifantenterras. Omdat ik buitenlander ben en entree voor het het
Angkor Thom tempelgebied moet betalen, rijdt de tuk tuk via de
Koreaanse ringweg helemaal om. Ze hebben plezier. Ik krijg uitleg
waarover ze het hebben: dat ik in de gevangenis kom wanneer ze mij
zonder kaartje betrappen.
We komen via een smalle zandweg en een smalle poort binnen. De meiden
hebben eten voor de monniken gemaakt en brengen wierook en lotusbloemen.
We zitten gedrieën met nog een paar bezoekers bij een monnik die wat
prevelt en ons met heilig water besprenkelt. Ze stonden er op dat ik
er bij kwam zitten, al ben ik niet Boeddhist (en was ook niet van plan
om dat te worden). Ik zit helemaal aan het begin van de halve kring en
krijg daardoor het meeste water over me heen. Zo krijgen we geen 'bad
dreams'.
We houden een uitgebreid fotosessie, dat herhalen we bij de ingang van
het ziekenhuis nog een keer wanneer we om half elf terug zijn. Vervolgens
doen twee andere zusters precies hetzelfde. De nachtzusters springen
daarom nog even twee uurtjes bij.
Ik lunch bij Cool Corner. Waar ik gisteren al zin in had: pannenkoek
met ananas en mango shake ($2,5 en 1,5). Na het eten rust ik even op
de schommelbank van het ziekenhuis. Daarna gaan we naar het Angkor
National Museum. Er is veel politie en we zien ook militairen op
kruisingen. Ze vertellen dat morgen de Premier van Thailand op bezoek
komt.
Entree voor buitenlanders is $12 en voor Cambodjanen $1. Het is een
keurig verzorgd museum met heel veel beelden, een paar video´s op grote
schermen en uitleg over verschillende kostuums, Cambodjaans boeddhisme,
de geschiedenis, symboliek met dieren zoals olifanten en apen. En een
zaal gewijd aan Angkor Wat met eerst een video en daarna spotten op een
driedimensionale maquette van de beroemde tempel (die mogelijk een
mausoleum is omdat de ingang naar het westen is gericht). Dankzij de
Chinees Zhou Daguan weten we veel over de geschiedenis, omdat hij
tijdens een bezoek van een jaar over deze regio heeft geschreven.
Rond kwart over drie zijn we bij de uitgang en genieten in de hal van
een traditionele dansvoorstellingen van kinderen in klederdracht met
bijhorende live muziek. Een flesje water kost $1. De zusters betalen
net als vanmorgen voor de tuk tuk. Tijdens een late rustpauze laad ik
de foto´s naar mijn computer en stuur verkleinde foto´s van vandaag
naar de nachtzusters.
Saerey belt. Ze is druk en wil soep eten. Indirect nodigt ze me uit,
maar er gaan anderen mee en misschien wil ik wel wat anders eten en
heel erg duidelijk is ze - zoals vaak - niet. Misschien dat ze me
later nog belt. Ik vertrek zondagmorgen vroeg, dus veel tijd heeft ze
niet. Net als in bij Ratanak ben ik teleurgesteld in de tijd die ze
voor me heeft.
Khmer Nieuwjaar
Ze vieren hier in Cambodja zo laat nieuwjaar omdat dat samenvalt met
het begin van het regenseizoen.
Bij het Khmer-China ziekenhuis sturen ze de bewaker naar de markt om
groenten te kopen. Ik loop naar Cool Corner voor mijn avondeten. Mijn
favoriete massagesalon is een dag gesloten. Er hang een amateuristisch
briefje op het rolluik. Ik eet nasi speciaal met lemon juice ($3 en 1).
De eigenaar van het restaurant is vandaag aanwezig. Hij vertelt dat het
sinds 19:11 officieel Nieuw Jaar is. De televisie staat aan om een
ceremonie uit te zenden met een mythisch verhaal. Hij vond het vroeger
in zijn geboortestad leuker, dan kon hij feest vieren met de mannen.
Nu heeft hij een vrouw en twee kinderen. Maar hij kan toch met zijn
gezin vieren, zeg ik. Toch blijft hij wat somber aan een tafeltje
vooraan zitten.
Bij de bar hebben ze een altaartje met vers eten. Volgens hem is alles
wat je aan eten erop zet goed. Een beetje fruit is op zich al genoeg.
Daar lacht hij dan weer bij, Het boeddhisme is gemoedelijk. Vanmorgen
werd het eten door de monnik ook heel pragmatisch in ontvangst genomen.
Een jochie achter hem verzamelde geschonken kaarsjes terwijl hij zijn
'zegeningen' deed.
Na het eten loop ik naar het ziekenhuis. De meiden hebben vanmiddag
blikjes bier van hun baas. Ze hebben opdracht gekregen om die samen
met de bewaker meester te maken. Hij vult bekertjes met met ijsblokjes
uit een zakje. Ze bekijken foto's van vandaag. De plek achter het
bureau met de computer bij de ingang is mij te warm. Ze konden wel
meer ventilatoren gebruiken. Ik ga weer op de schommelbank zitten.
Ik heb een blikje cola en bekertje yoghurt bij een supermarkt gekocht.
Wanneer ik richting mijn hotel loop om met Weiwei te kunnen skypen,
belt Saerey. Ze gaat de honden uitlaten met Thom Thom. Die is sinds
een paar dagen terug uit Phnom Penh en het is kennelijk weer koek en
ei tussen beiden. Ze lijken erg van elkaar afhankelijk. We kunnen
elkaar in de buurt van Pub Street ontmoeten. Ze hebben elk een hond.
Saerey ziet er moe en dik uit. We lopen langs de rivier bij de night
market en dan terug naar hun huis. De honden vallen me mee. Ze zijn
niet agressief en blaffen ook niet. Dus durf ik het wel aan om mee naar
haar huis - van de Fransman - te gaan.
Na eerste een hoog gebouw, volgt een grotere tuin met meerdere gebouwtjes.
Helemaal achteraan is een soort van woonkamer met keuken waarvan aan
twee kanten de muren ontbreken. Dat kan in dit klimaat. Er hangt een
enorme televisie aan de muur, die direct aan gaat. Daar houd ik niet
van. Ze kijken naar boksen en basketbal. Desondanks kunnen we toch even
praten. Saerey wil met Thom Thom een zaak openen, maar er zijn al zoveel
winkeltjes, restaurants en bars in Siem Reap. Ze ziet er verbittert uit.
En nog minder gezond dan in januari. Thuis blijven hangen is niet goed
voor haar en het verhuur van huisjes op hun terrein levert te weinig werk
op.
Saerey haar vader - weduwnaar - heeft een nieuwe vrouw, van haar leeftijd.
Met deze vrouw heeft hij een kind van drie maanden. Ze leven in Phnom
Penh. Saerey heeft problemen met hem, zoals ze meestal al gedoe had met
haar familie. Ik krijg een blikje cola. Er lopen twee katten rond. De ene
heet Coca, de andere Pepsi. Het is rond half twaalf wanneer ik naar mijn
hotelloop. Dat is niet ver lopen. Weiwei is niet meer op Skype. Jammer,
maar ik ben laat.
Zaterdag 14 april. Ik ontbijt wat later. Omdat er groepen uit Thailand
zijn, is dat vandaag in buffetform. En dan staat het er waarschijnlijk
als sinds zes uur. Ik maak een praatje met de serveerder. Hij heeft nog
geen telefoon gehad van het vliegveld. Hij raadt me aan om 's avonds
naar een pagode te gaan omdat er dan dans is en mensen witte poeder op
hun gezichten doen.
Ik wil een fiets huren, want voor lopen is het te heet. De plek waar ik
dat normaal doe is in verband met het nieuwjaar gesloten. Maar even
verderop lukt het ook voor $1. De winkel waar ik in het verleden foto´s
liet afdrukken is gesloten. Maar aan de andere kant van de straat is
nog één open. Het afdrukken lukt zelfs terwijl ik daar kan wachten.
Voor acht foto´s betaal ik $1.
Eerst rijd ik een stukje langs de rivier naar het oosten omdat ik op
een kaart een Katholieke kerk heb gezien. Daarnaast is een Koreaans
Katholiek centrum en een tempel met een school. Een jong stel met twee
kinderen zit voor de school in de schaduw. De man vraagt om geld, maar
hij ziet er gezond genoeg uit om te werken. Ik geeft wel ballonnen aan
het oudste dochtertje. De jonge moeder geeft het jongste kindje net
borstvoeding.
Ik dwaal wat in de straten rond de rivier en ga dan lunchen bij Cool
Corner. House salad met mango shake en lemon juice ($4 en 1,5 en 1).
Ze hebben het redelijk druk. Bij The Only One zitten de rolluiken nog
dicht. De meiden van de receptie zijn blij met de foto's die ik bij
aankomst van hun heb gemaakt. Eén van hen noemt het 'cute girls'. Dat
moet ze van een andere gast hebben gehoord. Tijdens een lange pauze
op mijn kamer skype ik met Weiwei. Ze zit tot haar - en mijn - grote
teleurstelling op haar werk. Na haar Franse les is ze - op zaterdag
- weer naar haar werk gegaan.
Na het terugbrengen van de fiets ga ik bij Cool Corner eten: pasta
carbonare met lemon juice ($5 en $1). Daarna kijk ik nog even bij de
nachtzusters. Zij zijn ook blij met de foto´s. Ik heb alleen de vijf
beste laten afdrukken. Wanneer er een grote mier op het fotozakje zit,
zeg ik dat dat komt vanwege ´sweet girls´. Twee van hen zijn naar
´the countryside´ waardoor ze een vierentwintiguursdienst moeten
draaien. Ze doden de tijd met games op de computer. Er is een film op
televisie waar geesten in voorkomen. Daar zijn ze bang voor en kijken
niet eens, maar weten wel precies wat er gebeurt wanneer ze naar het
geluid luisteren.
Plotseling zie ik een bekende voorbij lopen. Het is Thida! Ze komt
net van haar werk. We praten even bij. Ze maakt lange dagen en gaat
ook nog naar highschool. Ik vraag om haar nieuwe telefoonnummer zodat
we een eventuele volgende keer contact kunnen maken. Ze gaat nu naar
een zuster die even verderop werkt en dan samen op de motorbike terug
naar huis. Ik sms Weiwei dat ik onderweg ben naar mijn kamer en koop
yoghurt voor het vroege ontbijt en vraag een tuk tuk om me morgen om
kwart over zes naar het vliegveld te brengen. Dat kan voor $5. Hij
brengt me vervolgens gratis naar mijn hotel, want dat is op weg naar
zijn huis.
Zondag 15 april. Om kwart over vijf gaat het alarm van mijn wekker.
Het was een verschrikkelijke nacht, ik heb nauwelijks geslapen omdat
Weiwei ontstemd was over mijn bezoek aan Saerey en niet meer op Skype
verscheen terwijl ik haar graag nog had gesproken. Rond zes uur check
ik uit en word om tien over zes naar het vliegveld gebracht. Het begin
van een lange terugreis. Bij het afgeven van mijn koffer hoef ik niet
eens in een rij te staan. Die weegt dit keer 20.1 kilo, maar daar gaan
ze geen probleem van maken. Ik heb nog ruim de tijd. In de vertrekhal
is gratis internet. De vlucht naar Kuala Lumpur vertrekt om 8.35.
Het einde van twee weken mangoshakes in het land met lieve en mooie
mensen. Zoals de bedoeling was, heb ik een ontspannen verblijf gehad in
Cambodja. Vooral de eerste dagen in Phnom Penh waren erg rustig.
April is de heetste maand in dit land. Ik ben inmiddels gelukkig wat
gewend en weet een beetje hoe ik met die hoge temperaturen om moet gaan.
Rond Battambang heb ik per een fiets twee prachtige dagen gehad en in
Siem Reap het Khmer Nieuwjaar kunnen meemaken. Dit is een bijzonder
mooie toevoeging aan wat ik de afgelopen jaren over Cambodja heb geleerd.
Kuala Lumpur & Singapore
Ondanks alle reizen naar Azië, ben ik nog nooit op het vliegveld van
Kuala Lumpur geweest. Naast mij zit een echtpaar uit Duitsland. Ze doen
een ´decadente´ reis van een week Asia omdat hij vijftig is geworden.
We moeten een lang stuk via een open corridor langs het vliegveld-
complex lopen. Bij de douane hoef ik geen formuliertjes in te vullen,
de boardingpass voor de volgende vlucht volstaat. Na vingerafdrukken
van mijn wijsvingers komt er een stempel in mijn paspoort.
De vervolgvlucht naar Singapore vertrekt pas om tien voor drie.
Ik dood de tijd door plekjes te zoeken om te rusten en naar andere mensen
te kijken. Dit deel van het vliegveld ziet er maar primitief uit. Alsof
je in een grote fabriekshal bent. Eenvoudiger dan ik had verwacht.
De gates liggen zeer dicht naast elkaar en je moet ook door zo'n corridor
naar het vliegtuig lopen. Dat gaat warrig, want ze laten net drie
toestellen boarden. Toch lukt het iedereen kennelijk om in het juiste
toestel te komen. Maar van mij hoeft Kuala Lumpur niet weer.
In Singapore ben ik snel door de douane en ook mijn koffer komt snel,
dus kan ik
met de 'skytrain' van terminal 1 naar terminal 2 en ook al vroeg inchecken
zonder in een rij te staan. Met de boardingkaarten naar Frankfurt en
vervolgvlucht naar Schiphol op zak ga ik naar 7 Eleven voor drinken en
kaaskoekjes. Warm eten krijg ik wel weer in het vliegtuig.
Er is een computerhoekje in de buurt. Daarna neem ik een traditionele
douche om fris aan de nachtvlucht te beginnen.
Even voor middernacht vertrekt de Airbus A380 naar Frankfurt voor nog
een lange vlucht. Ik had een stoel bij het raam gekozen, maar zonder te
melden hebben ze me stoelnummer 37B gegeven. Dat betekent dat ik
tussen een jonge Aziaat en een bejaarde Duitser zit. Daar zat ik niet
op te wachten, maar voel me zo moe dat ik kort na het instappen al in
slaap kan vallen. Ik kies een maaltijd met kip en kijk naar een dramafilm
met George Clooney als huisvader. In de nacht blijft het lang warm en door
de droge lucht drink ik regelmatig een bekertje water.
Frankfurt & Schiphol
Maandag 16 april. Zonder vertraging landen we op Frankfurt. De rijen voor
de douane groeien snel, maar ik ben er toch vlot door. Dan volgt nog een
flinke wandeling naar Gate 42, de laatste gate in de A-vleugel. Op zich
wel lekker na die lange zit. Ik ben een uur voor het boarden aanwezig.
Ik kan hier gratis een half uurtje internetten en mail naar Weiwei.
Doordat het toestel laat is, vertrekken we met een vertraging van een
half uur. Op Schiphol is het droog en zonnig, maar fris voor de tijd
van het jaar. Hooguit 10 graden.
Komende zondag vlieg ik naar Amerika voor de langste roadtrip uit mijn leven.
Johan (2 juli 2012)