China 2015


Weiwei wilde in de herfst haar familie en vrienden al opzoeken. Maar ze
heeft sinds augustus stage en onvoldoende verlofdagen.

Door het vasthouden aan tradities, kunnen we volgens Weiwei niet weer
naar China zonder getrouwd te zijn. Weiwei voelt een enorme sociale druk,
die ze vervolgens weer op mijn projecteert. Uiteindelijk capituleer ik
met een compromis: een geregistreerd partnerschap in Nederland en een
ceremonieel feest in China. Omdat mijn ouders ook zo graag nog een keer
naar China willen, hebben we besloten om die mee te vragen. Ze willen
dat graag.

Op 3 augustus zetten Weiwei en ik een plan in elkaar, waarbij we ons
richten op het lange weekend rond 1 mei. Door de reiswensen was het dit
keer het meest praktisch om in Chongqing te beginnen omdat Weiwei daar
nog niet is geweest en ik graag naar Dazu wil, dat is er bij al mijn
bezoeken aan Chongqing nooit van gekomen.

Vervolgens gaan we met een binnenlandse vlucht naar Zhangjiajie, een
berggebied in het noorden van de provincie Hunan. Mijn vader wil namelijk
graag naar Tianmen Mountain bij Zhangjiajie. Met bus en trein gaan we
via provinciehoofdsteden Changsha en Wuhan naar Weiwei haar geboorteplaats
Yangxin, even ten zuidoosten van Wuhan. Daar blijven we zes nachten.
Op Weiwei haar verjaardag, 2 mei, houden we een diner en ceremonie voor
de familie, buren en vrienden. Weiwei verwacht dat haar vader haar het
'tranengeld' zal geven.

Per hogesnelheidstrein reizen we door naar Beijing. In 2001 zijn mijn
ouders in China geweest, maar er is in de tussentijd veel veranderd.
We willen hun het appartement laten zien waar Weiwei de laatste tijd
woonde. Op vrijdag 8 mei brengen we mijn ouders naar het vliegveld voor
hun terugreis naar Nederland. Wij vliegen later op die dag naar de
noordelijk gelegen stad Harbin en reizen met treinen in etappes terug
naar Beijing. Op zaterdag 16 mei vliegen Weiwei en ik terug naar
Nederland.

Op 4 augustus boek ik tickets bij Finnair voor 518 euro per persoon.
Hemelvaartsdag en Koningsdag vallen binnen onze reisperiode. Samen met
parttimedagen kost de reis me maar 15 verlofdagen. Op vrijdag 20 maart
ga ik naar Den Haag om de visums voor mijn ouders en mijzelf aan te
vragen. Op woensdag 1 april haal ik ze op.


 Dit is mijn TIENDE reis naar China:
 1.China, Tibet & Hongkong mei/juni 2009.
 2.Zuid-China, oktober/november 2009, ik leer Ling kennen.
 3.Mei 2010, bezoek aan Ling en korte rondreis door centraal-China.
 4.November 2010, bezoek aan Ling en samen naar Zuid-China.
 5.Mei/juni 2011, afscheid van Ling en kennismaking met Weiwei.
 6.September 2011, Bezoek aan Weiwei in Beijing en reis door Zuid-China,
   waar we mijn verjaardag vieren en bezoek brengen aan haar broer en zijn gezin.
 7.Februari/maart 2012, winterbezoek aan Weiwei en huisgenote Jiangling in
   het zuiden van Beijing.
 8.Eind augustus tot eind oktober 2012, bezoek aan Weiwei in Beijing en reis
   door het zuiden, aansluitend naar Nepal.
 9.April/mei 2013, verblijf bij Weiwei in het noorden van Beijing.
10.April/mei 2015, huidige reis.

Deze laatste reis is anders dan vorige reizen. Allereerst omdat mijn
ouders mee gaan. Die worden ouder en hebben ondanks veel reiservaring
begeleiding nodig. Ik heb gezorgd voor hotels op praktische locaties en
een route met wensen van mijn vader. Op zich is het geen lastige reis,
maar we leggen wel flinke afstanden af met bussen, twee binnenlandse
vluchten en diverse hogesnelheidstreinen.


Woensdag 22 april. Weiwei en ik nemen de trein van even na negen uur
naar Schiphol. Op het vliegveld zitten heit en mem in de buurt van de
incheckbalie koffie te drinken. Het is een tijdje geleden dat ik heb
gevlogen. Er zijn nieuwe poortjes die met de boarding card open gaan en
nieuwe scanners voor de handbagage. Weiwei moet haar schoenen uit en
bagage laten controleren, wij zijn er sneller door. Het toestel van
Finnair vertrekt van gate B15. We kopen 6 flesjes water. Aan board
krijg je koffie, thee, sap of water. Voor eten moet je betalen. Gelukkig
hebben we zelf mee.

Helsinki

We landen met rugwind en enige correcties in Helsinki. Er gaan twee
bussen naar de terminal. We wandelen door smalle en drukke gangen naar
gate 37 met halverwege paspoortcontrole. Wij kunnen met een EU-paspoort
door een poortje. Weiwei moet door de bemande douanecontrole en heeft
haar verblijfsvergunning mee.

Heit en mem zitten achter de business class in het midden naast twee
Chinese meiden. Ik zit schuin achter hun naast een Chinese man. Weiwei
verder naar achteren op rij 41 met veel beenruimte bij een exit boven
de vleugel. De steward aan onze kant is vrolijk. Er zijn net als bij
KLM ook twee Chinese stewardessen. Ik kijk naar Birdman. Het begin is
niet zo sterk, maar daarna fascinerend. Daarna kijk ik naar Inheritance
Vice, een boeiende weergave van de jaren zeventig. Af en toe hilarisch.
Ik neem pasta waar een klein beetje bief en saus bij zit. Tijdens het
middendeel van de vlucht draag ik ooglapjes en oordopjes, maar het lukt
me niet eens om een minuut te slapen.

Chongqing

Donderdag 23 april. We krijgen warm ontbijt. Een uur voor de landing
zie ik sneeuwtoppen. De landing is in een zeer grijs en regenachtig
Chongqing. We zijn snel door de douane. De toiletten bij de bagageband
zijn oud. De terminal heeft een kleine hal. Door de drukte en vermoeidheid
vergeet ik een geldautomaat op te zoeken. Gelukkig hebben we beiden nog
cash voor twee taxi's (2 x rmb70). Het is ochtendspits, dus filerijden.
De chauffeur van heit en mij is niet zo spraakzaam. Die van Weiwei denkt
dat zij onze gids is. Overigens ben ik de enige die deze stad kent, want
ik ben er al een paar keer geweest voor Ling. Ons hotel ken ik ook al.

Met heit loop ik naar een ATM van de Bank of China. Even later loop ik
met Weiwei mee naar een snackstal waar ik met Ling ook wel ben geweest.
Weiwei is lovend over de noedels (rmb 23). Daarna halen we boodschappen
bij de Carrefour. Alles in de buurt van ons hotel. Na een dutje gaan we
bij heit en mem op de hotelkamer lunchen. Daarna wandelen we naar het
People's Liberation Monument. Daar bezoeken we een grote boekwinkel en
bij Hong Ya Dong drinken we chocomelk en bier (rmb 95) en pannenkoekjes.

We eten bij KFC (rmb 99). Bij Carrefour kiest mem twee flessen Great
Wall-wijn (rmb 59). Daarna heeft Weiwei nog massage geregeld in een
appartement naast Carrefour. Voor rmb 50 per persoon. Mem slaat over.





We kunnen de kleren aanhouden. Een klein maar sterk vrouwtje neemt mij
onder handen. Soms pijnlijk. Op de kamer wassen we de kleding van de
afgelopen twee dagen. De kabelbaan die langs het hotel liep is verdwenen.
Daarvoor in plaats is een metrobrug gekomen.

Vrijdag 24 april. Het ontbijt is op de eerste verdieping (4 x rmb 15).
Geroosterd brood, ei en cake. Weiwei neemt warm eten, maar net als
tijdens mijn vorige verblijf is het eten hier geen succes. Daarna rusten
we nog even. Rond elf uur nemen we een taxi naar Ciqikou old town (rmb 38).
Daar laten we onze namen en afbeeldingen van de dierenriem inlijsten.
Ook van elk onze ouders (3 x rmb 40). Bij Ciqikou eten we hotpot met
schaap, bief en bier (rmb 215) met Jessy. Die heeft met Weiwei in Utrecht
gestudeerd en woont met een vriendin in deze stad. We krijgen cake en
snoepjes van haar. Daarna lopen we verder door het toeristische en drukke
Ciqikou tot aan de rivier en via een rustiger route weer terug.
Drukker dan bij mijn vorige bezoeken. Maar wel leuk.

Het is lastiger om een taxi te vinden omdat het bijna tijd is voor het
wisselen van de dienst. Zeer herkenbaar, want ik heb hier een paar jaar
geleden exact dezelfde ervaringen gehad. Maar na enkele minuten is er
toch een chauffeur bereid. In het hotel boeken we bij Yang Na van het
Chongqing Spring International Travel Service voor vanavond een Two
River Cruise (4 x rmb 59) en voor morgen een dagtour naar Dazu Rock
Carvings (4 x rmb 260 minus 2 keer 80 korting voor de oudjes).
Ik heb er aan gedacht om met het openbaar vervoer en taxi´s naar Dazu
te gaan, maar dit is praktischer en niet eens zo duur. Dazu ligt op
ongeveer 167 kilometer van Congqing.

We lopen naar de boot, maar het is onduidelijk hoe we daar moeten komen.
Hij ligt op het Chaotianmen, eindpunt van het schiereiland, waar de
rivieren Jialing en Yangtze (Chang Jiang) bij elkaar komen.
Een chaotisch uitje. Aan boord is het fris. We genieten van de lichtjes
op het water en verlichte gebouwen.



Zaterdag 25 april. We ontbijten dit keer op de kamer. Om acht uur worden
we aan de rivierkade opgehaald door een bus. Die brengt ons naar de zuid-
kant van het schiereiland naar een reisbureau, tevens toiletstop.
We krijgen rode plakkertjes opgeplakt. Hier stappen we over op een grote
bus die om tien voor negen vertrekt.
Onze gids heet Xiao Zuo. Een informatieve jonge vrouw, zeer klein en altijd
glimlachend. Er zijn ook twee kleine meisjes in de groep, die nieuwsgierig
naar ons kijken. We komen langs de Chongqing University en het appartement
van Ling. Ik hoop dat het heel goed met haar gaat!

Bij Dazu stoppen we eerst bij een gereedschapsmuseum met verkooppraatje en
winkel. Om kwart voor twaalf stoppen we weer, nu bij een nieuw gemaakt oud
lijkende poort en winkeltjes die voor een groot deel gesloten zijn.



Een verplichte stop van twintig minuten, aldus Xiao Zuo. Om twintig over
twaalf volgt een snelle lunch in een wegrestaurant. De anderen zijn
nieuwsgierig naar ons. Het eten is matig en niet meer zo warm.

Dazu

Vergeleken met de drie andere ‘rock carvings’ in China (Mogao bij Dunhuang,
Luoyang en Datong, waarvan Weiwei en ik de laatste hebben gezien), hebben
die van Dazu een grote concentratie, zijn het meest realistisch, met een
bredere sociale context. Bij aankomst kiezen we voor golfkarretjes
(4 x rmb 10). Ze rijden slechts een klein stukje naar de ingang.

Wij bezoeken Baodingshan (Precious Mountain), ongeveer 15 kilometer ten
noordoosten van Dazu. Hier zijn tienduizend beelden. Overheersend
boeddhistisch, maar er zijn ook taoïstische en confuciaanse stenen
figuren. Andere grotten in de regio zijn: Beishan, Nanshan, Shizhuanshan
en Shimenshan. Ik heb overwogen om in Dazu te overnachten zodat we meer
konden zien, maar dan zouden we meer verplaatsingen hebben en dat is
misschien te vermoeiend in het begin van de reis.

Baodingshan is gemaakt tijdens de Song Dynastie (960-1279). In 1178
geïnitieerd door de monnik Zhao Zhifeng. Het project duurde tot 1249,
mogelijk gestopt door de invasie van Mongolen in deze regio.
Met 31 niches het grootste en meest bijzonder.

De rondgang door een hoefijzervormige kloof van ongeveer 700 meter begint
met het leven van Liu Benzun uit Leshan gedurende de Tang Dynastie en
rechters die de mensheid beoordelen. Dan volgen de Achttien Lagen van
de Hel. Met kokende vaten en schreeuwende mensen erin, het afkappen van
knieschijven, kortom gruwelijke beelden met veel details en prachtige
kleuren. Dan 'ouderlijke devotie' met bijvoorbeeld een jochie met een
open broekje, zoals ze tegenwoordig nog dragen (in plaats van een luier).



Haverwege ligt een 31 meter lange ‘reclining’ Sakyamuni boeddha. Dan
Guanyon (Bodhisattva) met 1007 armen, elke arm in een andere positie,
waarvan velen met ogen in de handen en het beeld zelf bedekt met goud.
Een beetje lijkend op een pauw die de veren spreidt. Maar helaas
restaureren ze dit beeld net en zit het achter een doek verscholen.
Een paar maanden na de reis leest in Weiwei een nieuwsbericht dat het
weer te bezichtigen is.

Vervolgens komen we langs een zes meter hoge Anicca (demon) met een
groot demonenwiel met beelden van mogelijke reïncarnaties. Naast het
wiel zijn beelden van Amidhaba, Puxian en Wenshu, de drie heiligen van
de Avatamsaka-leer. Als laatste een grot genaamd "Cave of Full Enlightment",
met 12 boeddhistische discipelen die de boeddha om advies vragen. Omgeven
door tijgers en buffels en bewaakt door leeuwen.

Na vele souvenirstalletjes kopen we vier chocolade- en koffie-ijsjes,
want het is zomers warm. Het golfkarretje voor de terugweg zit bij de
prijs van de eerste inbegrepen. Nu is de afstand veel groter. Om kwart
over drie beginnen we aan de terugreis. Onderweg weer gesnurk,
resulterend in gegniffel. Rond vijf uur stappen we bij Hong Ya Dong in
de buurt van ons hotel uit. Ook in de stad is het warm en zonnig.
Anders dan gisteren. Weiwei vindt schoenen in de Carrefour.

Zondag 26 april. Om acht uur ontbijt op de kamer van heit en mem, met
fruit, brood, broodjes gevuld met rode bonen en gevulde koeken.
Met heit loop ik naar Hong Ya Dong. Beneden zien we een groep mensen.
Ze zijn hier om een partner te vinden. Die presenteren zich op papier.
Een gepensioneerde leraar Engels vertelt ons dat. Op zaterdag voor
jonge mensen en nu de ouderen.

Om tien uur nemen we aan de rivierkant een busje naar het vliegveld.
Voor rmb 200 bij het hotel geregeld. Anders moeten we weer twee taxi's
nemen. We zijn ruim op tijd. In de terminal is een openingsceremonie
van een nieuwe vliegroute naar Rome. Heit en Weiwei gaan in een massage-
stoel (2 x rmb 20). We bezoeken een Tibetaans winkeltje. China lijkt
met de Tibetaanse cultuur te pronken. Hier zijn nette toiletten ten
opzichte van de aankomstterminal.

We gaan naar gate 21 en worden met twee bussen naar een toestel van
Sichuan Airlines gebracht. Er zit een baby’tje voor ons. We krijgen
een zakje pinda's en een pakje koekjes. De stewardessen dragen fraaie
qipoa-jurkjes.

Zhangjiajie

Net als tijdens mijn vorige bezoek moeten we onderhandelen over de
taxiprijs want de chauffeurs hebben afgesproken om vanaf het vliegveld
geen meter te gebruiken. Weiwei lukt het om rmb 50 per taxi te regelen.
De vorig keer betaalde ik 40. We zitten net als ik destijds in een
hostel met dakterras op de vierde verdieping. Het is de moeite waard
om een lidmaatschapspasje voor hostels aan te schaffen.
Bij de receptie bestellen we een tour naar Tianmen Mountain voor morgen.

In de Many-supermarkt onder het hostel vinden we wijn maar geen kaas
(rmb 140). We drinken koffie en fris in het hostel (rmb 28) bij Xiao
Mei Mei. Het is de eerste keer dat ze koffie maakt. Ze belt met haar
bazin voor instructies. Op het dakterras ontdekken we een bar gerund
door een jong stel met een baby’tje. Onder de andere gasten is een
jonge Amerikaan die volgens Weiwei goed Chinees spreekt met een
Chinese student.

In een drukkere zijstraat vinden we een net restaurant voor het
avondeten. We bestellen varkensvlees, aubergine, grote dumplings,
porridge, rijst, gefrituurde pompoen en een fles Harbin bier met twee
glazen voor heit en mem. In de gezellige winkelstraat zijn barbecue-
stalletjes, kappers, tandartsklinieken en een ziekenhuis. ´s Avonds
hebben we meloen, thee en wijn op het balkon van de kamer van heit en
mem. En we proberen een keuze te maken voor het vervoer van hier naar
het treinstation van de provinciehoofdstad Changsha.

Maandag 27 april. Koningsdag. Om acht uur ontbijt en het Wilhelmus.
Weiwei haalt ontbijt van straat en de tickets die via het hostel zijn
besteld. Om negen uur gaan we met een taxi (rmb 8) naar de kabelbaan.
Het is warm. Twee nieuwgierige meisjes willen met ons op de foto.



We kopen flesjes water van een vrouwtje. Na vele trappen volgt de
kaartjescontrole. Met 7.455 meter is dit de langste kabelbaan ter
wereld. Hij stijgt 1.279 meter. Er zijn 98 bakjes. Gebouwd door het
Franse bedrijf Poma. Hij loopt over het treinstation.
Een spectaculair traject. Weiwei is bang en mem kijkt in het bakje
vooral naar de vloer. Hij stopt even waardoor ze nog banger worden.

Wanneer we boven zijn, lopen we niet naar de tempel uit de Tang
Dynastie op de top, maar naar het oosten, via een pad deels boven
de afgrond door tunneltjes langs de berg. Het volledige pad rond de
berg is zeven kilometer en bevat ook stukken met een glazen vloer.
Na een pauze met picknick gaan we op lange roltrappen door de berg
een stuk naar beneden. Er zijn groepen uit Thailand en Korea die
ons groeten. Vervolgens lopen we via een pad door de Tianmen Gate.
Dat is een rotsgat van 131,5 meter. Werklui achter een hek zijn ook
nieuwsgierig naar ons.

Bij de gate laten we een groepsfoto maken (2 x rmb 20). Dan volgt
een trap van maar liefst 999 treden. Halverwege bij een waterval
pauzeren we. Met bussen gaan we via een lang slingertraject terug
naar het kabelbaanstation in de stad. Daar nemen we een taxi terug
naar het hostel (rmb 9). Na een siësta drinken we koffie en fris in
het hostel. We eten in het zelfde restaurant als gisteren. Nu ei
met tomaat, koud bief, aubergine, dumplings en Harbin bier (rmb 86).
Het personeel herkent ons. Beide jongens uit het hostel eten hier ook.






Om zeven uur verzamelen we bij de receptie voor een avondshow: The
love story of a woodman and a Fairy Fox. Met andere hostelgasten gaan
we in een volgepropt minibusje een stukje de Tianmen-berg op.
Het decor hadden we vanmiddag al gezien. We hebben zittenplekken
bovenaan. Er zijn ook groepen Amerikanen. De show is prachtig: mooie
muziek, zang en lichteffecten in een sprookjesdecor. Onze chauffeur
heeft gevraagd enkele minuten voor het einde te vertrekken omdat we
anders in de file staan.

Dinsdag 28 april. Weer om acht uur ontbijt. Ik heb keelpijn. Weiwei
en ik gaan met een taxi (2 x rmb 9) naar het trein- en busstation
voor buskaartjes naar Changsha en alle online bestelde en nog te
boeken treinkaartjes.







We drinken nog wat op het balkon bij mijn ouders, genietend van het
uitzicht. Schoolkinderen lopen door de steegjes en er zijn wasvrouwen
op de daken. Net voor twaalf uur checken we uit en gaan in twee taxi's
naar het busstation.

Onze bus vertrekt om één uur. Het is een hoogzitter. Voor 4 x rmb 114
rijden we naar Changsha. Om twintig over twee hebben we twintig
minuten pauze. Het is een goede weg met enkele tunnels. Onderweg zien
we een paar keer graven op de heuvels langs de weg. Net voor de stad
is het veel drukker en staan we al snel in een file.

Changsha

Op het busstation worden we aangesproken door chauffeurs van twee
zwarte taxi's. Die staan in een wijk naast het station.
Weiwei onderhandelt voor twee keer rmb 30. Volgens internet zou het
rmb 18 moeten zijn. Het hostel zit in een steegje heuvelop tegenover
een militair ziekenhuis.

Om half zeven nemen we een taxi (rmb 15) naar Mao's Family Restaurant.
We zijn uitgenodigd door een vriend van Weiwei. Ik heb hem al eens in
Beijing ontmoet. Helaas zitten we naast rokende gasten. Weiwei en de
mollige vrouw van Yinze selecteren het eten. Ze hebben een dochtertje
van drie. Ze krijgen verpakte kip van ons uit Chongqing die we in de
bus terug uit Dazu van onze gids hebben gekocht.

We eten aubergine met groene bonen, bambooshoots, gebakken rijst, mais,
Mao's favorite varkensvlees (met veel vet), chou doufu, een zwarte
lokale specialiteit van gefermenteerde sojabonen, gebakken ei met
aardappel en zwarte champignons, brood met vanillepudding, een sesam-
toetje, twee flessen Harbin bier en thee. Zij nemen wat overblijft
mee in twee plastic bakjes.

Na het eten gaan we naar de A.Best-supermarkt in de buurt van ons
hostel om spullen te halen voor het ontbijt. Hier hebben ze weer kaas.
En min of meer bruin brood. Weiwei belt met haar vader en broer.

Woensdag 29 april. Onze tweede week gaat in. De dag begint al warm.
Changsha ligt in een kom. We hebben ontbijt op de kamer van heit en
mem. Weiwei eet op straat. Ze koopt voor rmb 1200 aan sigaretten voor
haar vader om uit te delen aan familie, buren en vrienden. Deze
provincie schijnt de beste te hebben. Heit en ik lopen afzonderlijk
van elkaar een stukje. Ik kom uit bij een poort naar een tempel op
een berg. In de winkels zijn mooie zomerjurkjes.

Om twintig voor twaalf checken we uit. Met twee taxi's (rmb 53 en 55)
gaan we in een hoog tempo naar het zuidelijke treinstation. Een groot
station voor hogesnelheidstreinen. We drinken binnen fris bij de
grote gele M. Mijn ouders raken in gesprek met jongeren. We nemen
vanwege de bagage de lift naar spoor 3. Onze trein vertrekt om half
twee. In circa anderhalf uur rijden we naar Wuhan, de provinciehoofd-
stad van Hubei. Weiwei haar provincie. De trein stopt ook in Xianning,
waar haar broer woont. We rijden maximaal 309 kilometer per uur.

In Wuhan kunnen we met een lift naar de stationshal. In de andere
uithoek van het station gaat een minder goede trein naar het zuidoosten.
Deze rijdt maximaal 163. De tweede stop is Yangxin. Onze bestemming.

Yangxin

Het is twaalf over vijf. Weiwei haar broer staat op het station met een
zwarte Buick Sedan. Alle koffers worden achterin gepropt. We hebben het
zelfde hotel als bij mijn vorige bezoek. Mijn ouders een slaapkamer aan
de straatzijde en wij aan de achterkant met een mahjong-kamer (8501).
In Yangxin staat een beetje wind en is het koeler.
Weiwei brengt schoenen en kleding uit Nederland naar haar familie. Met
haar broer gaan we schuin tegenover het hotel eten, boven in een privé-
kamer: Tsingtao bier, (weer) aubergine, tomaat met ei, meloen, paprika,
pinda's, varkensvlees en aardappels. Heit en mem krijgen hulp bij het
eten met stokjes.

Met z'n allen gaan we in de auto van broer naar een supermarkt. Terwijl
hij parkeert, heeft mem al een blouse uitgezocht (rmb 38). De broer
betaalt. We halen brood, jam, bestek, fruit en Great Wall wijn.
We trekken weer de aandacht, want ze zijn hier geen buitenlanders gewend.
Heit: "Alsof de Koningin op bezoek komt." Bij de wijn krijgen we een
kurkentrekker en papieren tas. Op de kamers kunnen we de in China
bestelde kleding passen.

Morgen volgt een officieel bezoek met vuurwerk aan Weiwei haar ouderlijke
huis. Mijn ouders geven dan een rode envelop met geld en ik de sigaretten,
net als de vorige keer een schone taak voor de anti-roker.

Donderdag 30 april. We ontbijten in het hotel. Ze hebben zelfs brood,
maar geen broodrooster of beleg. Wel een gekookt ei, porridge en cake.
Rond half tien lopen we naar Weiwei haar ouderlijk huis. Op de hoek van
de doorgaande straat ontmoeten we al een buurvrouw. De eerste duizend-
klapper ligt klaar en met een daverend geknal worden we welkom geheten!
We overhandigen de sigaretten en krijgen thee in een plasticbekertjes.
Weiwei haar broer heeft cadeaus uit Bali, Japan en Sri Lanka. Zelfs een
gouden ring voor Weiwei! Hij heeft een reisbureau en werkt als reisleider.

Een viertal speelt kaart voor het huis, omringd door buurvrouwen.
Er worden stoelen naar buiten gebracht zodat we daar kunnen zitten.
Weiwei laat haar moeder een nieuw jasje passen.

We hebben lunch in de centrale ruimte van het huis. Met warm eten en soep
en brood. En veel toasten met rijstwijn en bier. Tussen één en twee
houden we siësta in het hotel. Daarna ga ik met heit en mem naar de
winkelstraat. Weiwei gaat met haar broer naar de 'wedding planner'. Mem
wil graag passende kleding voor de ceremonie, dus kopen we open zwarte
schoenen (rmb 95) en een zwarte broek (rmb 39).
Er is weer veel belangstelling van mensen op straat en er roept iemand
"Hello" vanuit een auto. Onderweg terug naar het hotel kopen we water en
ijsjes. We nemen was mee naar Weiwei haar ouders.

Tijdens het avondeten is er weer bier. In het schemer houden we een foto-
sessie. We lopen even naar het meer, kinderen vissen daar met magneetjes
in een badje en een jonge man praat in het Chinees tegen ons. In het
donker lopen we terug. Weiwei haar vriendin Fang Fang komt langs.
Ze geeft rmb 2800 in een rode envelop. Weiwei is verontwaardigd.

Li Jie komt bij zijn vader achterop een elektrische scooter langs. Hij
is student in Wuhan en spreekt aardig Engels. Ik heb hem de vorige keer
ook ontmoet. Hij is van het station opgehaald en zegt even hallo. Weiwei
haar vader en broer gaan in de auto weg om schoenen voor moeder te kopen.
Een buurvrouw en haar dochter Xiao Mei bezoeken ons. Wanneer we naar het
hotel lopen ontmoeten we één van de bruidsmeisjes, een achternichtje,
met nog een ander achternichtje en een vriendin.

Vrijdag 1 mei. Nationale feestdag in China. We ontbijten weer in het
hotel. Nu met ons eigen brood en kaas en van het hotel ei, cake en
porridge. Vandaag zijn er meer gasten. We gaan met heit en mem naar de
supermarkt voor fruit, worst en kaas (rmb 81). Het is druk. Een moeder
met kindje wil met ons op de foto. In de buurt van het hotel kopen we
nog water en vruchtensap. Weiwei krijgt een telefoontje dat er familie
is gearriveerd.

We lunchen met de familie van moeder, broer van haar vader en zijn beste
vriend. We hebben bief, vis en vele schalen met groenten. De buurkinderen
komen vandaag dichter bij ons in de buurt, minder schuchter dan in het
begin. We houden een fotosessie met de familie van moeder, met twee zonen
van haar zeventien jaar oudere halfzus en hun families.

Het begint een beetje te regenen. Weiwei haar broer gaat naar Xianning
om zijn zoon en ex op te halen. Hij komt morgenvroeg terug. We versieren
onze kamer en nemen een dutje. Daarna drinken we koffie en thee op de
kamer van heit en mem.

Aan het einde van de middag keren we terug. Voor het avondeten zijn er
twee tafels met veel familieleden en minstens dertien schalen. We zijn
bijna klaar met het eten wanneer er familie van haar vader komt. Hij is
ontevreden dat ze er nog niet allemaal zijn. Een deel komt namelijk
morgen. Maar de familie van moeder is ook minder groot. De buurkinderen
kijken weer nieuwsgierig bij de deur. Ook werpt een buurvrouw af en toe
een blik naar binnen. De deur staat meestal open. De oma van mijn
favoriete buurmeisje Tian Jen komt zelfs in de kamer kijken wanneer we
de was verdelen. Een andere buurvrouw leert me een paar woordjes Chinees.
In het hotel nemen we het plan voor morgen door, zoals we na veel over-
leg op papier hebben vastgelegd. Weiwei heeft van één van de bruids-
meisjes een gezichtsmasker gekregen.

Zaterdag 2 mei. Wanneer we wakker worden is Weiwei in paniek en huilt.
Ze is allergisch voor het gezichtsmasker. Haar gezicht is bont. Dat komt
doordat ze slechte woorden over haar ex-schoonzus heeft gebruikt, zegt
ze. Ze belt met haar achternichtje over wat ze kunnen doen.

Het is vandaag bewolkt en gelukkig wat koeler. De bruidsmeisjes zijn er
al voor acht uur en er is geen tijd voor Weiwei om te ontbijten of
tanden te poetsen. Ik ontbijt met mijn ouders. De buurvrouwen komen al
langs om het bed op te maken. Daarna is het een kwestie van wachten.
Ik kijk naar de open ruimte achter het hotel. Een vrouw heeft was op
het kinderspeelterrein opgehangen.

Om tien over elf word ik door haar broer opgehaald in zijn versierde
auto. Li Jie staat me op te wachten. Hij assisteert mij. Ik moet om de
drie stappen knielen op een wasrooster. Het vuurwerk loopt van de auto
naar de voordeur. Er staat een menigte voor het huis, inclusief heit en
mem. Een buurvrouw deelt envelopjes met geld uit. Er volgt nogmaals
vuurwerk, nu direct voor het huis. Ik moet op de voordeur slaan, die
normaal altijd open staat maar nu gesloten is.

Via een raampje boven de deur geef ik de envelop aan haar neefje, na
nog meer slaan op de deur gaat die uiteindelijk open. Haar neefje geeft
mij de sleutel van de slaapkamer, die ook op slot zit. Maar eerst moet
ik buiten voor het raam een liedje zingen. Ik weet dat ze in het Chinees
een variant op Altijd is kortjakje ziek, kennen. Dus zing ik dat lied.
Het is één van de weinige liedjes waar ik de tekst helemaal van ken.
Ik moet het nog een keer zingen! Dan gaat ook de deur van de kamer open.
Daar is het een drukte van belang. Weiwei haar moeder en de bruidsmeisjes
zijn er ook.

Voor het huis doen we eerst een uitgebreide fotosessie. Helaas hebben
mijn ouders nu nog niet de nette kleding aan. Weiwei wordt door haar
broer naar de auto gedragen. Ze neemt met de bruidsmeisjes achterin
plaats. Ik wil in die zelfde auto stappen, maar moet in de volgauto met
de fotograaf die door het dakraam filmt. Bij het hotel moet ik Weiwei
naar de kamer brengen. Dat lukt. Het sleutelpasjes zit in mijn broekzak.
Eén van de bruidsmeisjes moet die eruit vissen.

We lunchen. Er is veel en goed eten (rmb 270). We willen vervolgens een
dutje doen, maar haar broer komt langs met familie van haar vader, die
eerst een fotosessie met ons in de mahjongkamer doen. De bruidsmeisjes
en een ander achternichtje spelen mahjong met Weiwei. En later een
kwartetspel met de mahjongstenen waar ik ook aan mee kan doen.

Om twintig over vier worden we door de broer en fotograaf opgehaald
voor een tour door de stad. Hij filmt. Er zijn al een paar gasten aan-
wezig wanneer we in het hotel repeteren. Tijdens één van de weinig
momenten waarop ik een beetje invloed heb op het hele gebeuren, til ik
Weiwei op en daag de fotograaf uit een foto te maken. Achteraf mijn
favoriete foto van de dag.

Het hotel heet Long Xiang (dragon goodness). Binnen draait een Power-
Point met foto's die we hebben gemaild en bijpassende muziek. Ik moet
bij het podium wachten. Haar vader draagt Weiwei achterin de zaal aan
mij over. We moeten knielen en lopen langzaam naar het podium waar we
buigen voor het publiek. Ik geef een korte speech in het Chinees.
Weiwei herhaalt die, want mijn uitspraak komt niet duidelijk over.
We geven elkaar de ringen, vullen een piramide van glazen met
champagne, dan volgen er luchtbellen uit een machine en luide jubel-
muziek. De ouders komen op het podium op stoelen. De moeder van Weiwei
huilt. Eén van de bruidsmeisjes reikt zakdoekjes aan. Wij bieden
elkanders ouders thee aan en krijgen rode enveloppen.





Weiwei haar broer houdt een lange en emotioneel toespraak:


Dames en heren,

Namens mijn ouders wil ik jullie in de eerste plaats bedanken
voor de komst naar mijn zus haar huwelijksfeest van vandaag:
familieleden, buren, vrienden en Johan zijn ouders heit & mem.
Ik dank jullie allen voor de liefde en vriendelijkheid voor
mijn familie.

Wat is liefde? Voor mij zijn er 3 betekenissen: familie
affectie, buurtgenegenheid en broederschap.

Mijn familie komt hier oorspronkelijk niet vandaan en veel van
de familieleden wonen heel ver weg. Maar als er iets gebeurt,
zullen alle familieleden ver reizen om te ondersteunen. Deze
eigenschap is voortgekomen uit dezelfde oorsprong.

Het tweede is buurtgenegenheid. Mijn moeder haar gezondheids-
toestand is niet zo goed. Mijn zus en ik zijn het grootste deel
van het jaar weg van huis. Als er iets gebeurt met mijn ouders,
zullen de familieleden in de buurt en alle buren een handje
helpen. Ik moet echt buigen en jullie allen bedanken voor deze
vriendelijkheid.

De derde genegenheid is broederschap. Mijn ouders hebben twee
kinderen. Ik wist dat mijn vader het voor een lange tijd niet
met dit huwelijk eens was als gevolg van de grote afstand.
Ze moet in zo'n ver land leven en de familie zal niet voor haar
kunnen zorgen als er iets gebeurt. Net toen ik Wei zag lopen
naar Johan, huilde mijn moeder en ik ook. Maar ik ben echt heel
blij dat ze een partner in haar leven kan vinden en mijn zus
vandaag is getrouwd. En vandaag is ook haar verjaardag.
Gelukkige verjaardag.

Ik wil iets vertellen over hoe ik het begrip broederschap zie.
Op een nacht werd ik wakker met tranen, want ik droomde over haar.
Ik kon me geen details van de droom herinneren, maar voelde
gewoon dat ze leed. Dus belde ik haar midden in de nacht om te
bevestigen of ze in orde was. Slechts een paar dagen geleden
kreeg ik een telefoontje van Wei omdat ze droomde dat ik een
ongeluk had gehad. Dus ze belde me om te controleren of ik in
orde was. Dit is de verbinding tussen ons.

Er zijn meer voorbeelden. Ik ben een toeristische gids en moet
een paar maanden van het jaar naar het buitenland reizen met
het vliegtuig. Wei vraagt me dan naar mijn werkschema, zodat
ze weet wanneer en waar ik in het buitenland zal zijn. En ik
stuur haar een bericht om te informeren over mijn veiligheid
voor het opstijgen en na de landing van het vliegtuig. Ik weet
dat ze echt om me geeft.

Dit is hoe ik drie betekenissen van genegenheid zie. China is
een land van mensen van verbonden zijn met genegenheid.
We hebben ook een heleboel goede tradities. Ik hoop dat mijn
zus Wei deze goede tradities naar Nederland kan brengen.

Toen ik Johan en zijn ouders heit en mem zag, die zo vriendelijk
zijn, voelde ik dat ik me geen zorgen hoefde te maken om mijn
zus over te dragen naar Johan en zijn familie. Dus ik wil al
mijn beste wensen aan hen geven.

Dankjewel!


Het eten is intussen al uitgedeeld. Minstens dertien schalen per tafel.
Toostend lopen Weiwei en ik en haar vader en broer langs de tafels.
Ik zoek oogcontact met de mensen die ik herken. Sommigen komen later
nog bij onze tafel voor een toost. Gelukkig kan dat steeds met
vruchtensap in plaats van bier of rijstwijn. Haar ouders drinken ook
geen alcohol. We worden door haar broer in de auto naar ons hotel
gebracht, een klein stukje rijden. Daar drinken we nog wat met mijn
ouders op onze kamer.

Zondag 3 mei. We ontbijten in het hotel. Op de dag van terugkomst is
er volgens traditie weer vuurwerk! Er hangen nieuwe versieringen naast
de voordeur. Links een draak, rechts een parel, boven "gelukkig
huwelijk".

We lunchen nu met drie tafels, want een deel van de familie is er
nog. Na het eten houden we een fotosessie met alle kokkinnen die de
afgelopen dagen hebben geholpen. Omdat Weiwei haar moeder door haar
gezondheid niet mee kan helpen, heeft haar vader achternichten en
buurvrouwen ingeschakeld. Bij het toosten vraagt mijn moeder of
Weiwei haar vader oogcontact wil maken. Het was mij ook opgevallen
dat hij dat zelden doet. Ik voel me er een beetje ongemakkelijk bij.

We houden een korte siësta. Normaal mogen we geen familie of vrienden
bezoeken. Want dat zou betekenen dat Weiwei haar ouders niet goed voor
ons zorgen. We mogen een uitzondering maken voor het ouderlijke huis
van Weiwei haar jeugdvriendin Fang Fang. Ook daar worden we ontvangen
met vuurwerk.

Haar broer is gistermiddag getrouwd. We krijgen koekjes in een boven-
kamer en mogen de huwelijkskamer van haar broer bewonderen. En dikke
fotoalbums. Ze hebben heel veel koekjes voor bij de thee. Het gekke is
dat ze zelf niet eten, dus zijn mijn ouders en ik het slachtoffer.
We zitten nog vol van de lunch. Een deel van de koekjes krijgen we
mee. Fang Fang weigert een rode envelop in ontvangst te nemen. Die
gooit Weiwei dan maar door het raam.

We worden weer door Weiwei haar broer met de auto uit het hotel
opgehaald. Het avondeten is met slechts één tafel. De normale situatie.
Haar vader en broer gaan met haar vader zijn familie naar een restaurant.
Bij het hotel halen we ijsjes voor mij en heit. 's Avonds krijgen we op
onze kamer bezoek van Weiwei haar anders jeugdvriendin: Liujiang, de
kinderdokter. Ik heb haar hier de vorige keer ook ontmoet. Een kleine
vrouw. De dames wisselen in een hoog tempo veel informatie uit en we
houden weer een fotosessie en wisselen rode enveloppen uit.

Maandag 4 mei. We hebben weer ontbijt in het hotel.
Heit krijg inmiddels al standaard een eetlepel met zout voor zijn ei,
ondanks mijn waarschuwing dat zout gevaarlijk is.

We wandelen naar het centrum. Dit keer iets verder dan ik ooit ben
geweest. Er worden blouses voor mem en de moeder van Weiwei gekocht.
En een kleurrijke zomerbroek voor Weiwei. Bij een winkel met beddengoed
houden we een fotosessie met het nieuwsgierige personeel. Op een markt
kopen we nog twee riemen, een portemonnee en weekendtas van Oeigoeren
die hier al acht jaar wonen. In een andere winkel nog een blouse voor
mijn moeder en in een boetiekje een mooie jas voor Weiwei.

Ik loop alvast vooruit en haal brood, kaas en yoghurt bij een supermarkt.
Heit en mem drinken koffie op hun kamer. De lunch is met kaartvrienden en
enkele familieleden van Weiwei haar vader. Het toosten gaat nu met de
glazen vol in één keer achterover geslagen. Dat voelt ongemakkelijk omdat
één van de mannen er al niet zo fris meer uitziet en de extraverte man
hem min of meer dwingt om volle bekertjes op te drinken.

Tot drie uur houden we een dutje. Dan gaan we met de broer in de auto
naar een nieuwe kerk. Die is groot, maar tussen flatgebouwen verstopt,
zeker geen prominente locatie. Gerund door een jong en gastvrij echtpaar.
We mogen de kerk bezichtigen. Een oom van Weiwei was dominee en tante
gaat ook nog naar de kerk.

Daarna rijden we langs scholen waar Weiwei en haar broer op hebben
gezeten en bezoeken buiten de stad een pagode die ik op GoogleMaps had
gezien. Haar broer fungeert als gids en legt van alles uit over de
tempel. Heit en ik klimmen zelfs in de toren. We komen door groene
velden, over een dijk en bezoeken nog een school waar haar broer op
heeft gezeten. Een gele schoolbus lijkt erg op het Amerikaanse equivalent.

Omdat we morgen al vertrekken heeft de fotograaf in hoog tempo een dvd
met een video en foto´s afgeleverd. Die bekijken we op een laptop.
Er zit traditionele muziek bij van deze regio. Bij het avondeten komt
de nicht bij ons zitten die een paar keer als kok fungeerde. In het hotel
pakken we bagage in en drinken thee en wijn in onze mahjongkamer.

Dinsdag 5 mei. De wekker gaat om half zeven. We ontbijten vanaf half acht.
Om tien over acht worden we door broer opgehaald. De moeder van Weiwei
huilt in haar kamer. We laten de poster met ons portret voor het feest
bij hun achter. Die is te groot om mee te slepen. Mem gaat ook huilen.
Er moet ook nog bagage van broer in de auto. Proppen geblazen. Bij het
wegrijden volgt het laatste vuurwerk!

De auto is stampvol. Er zit gps en een achteruitrijdcamera in. We volgen
de G45 en G70 naar Wuhan. Net voor de stad houden we een pauze. Daar
drinken we koffie uit flesjes (rmb 20) en thee uit de blikjes die we
van Weiwei haar vader hebben meegekregen.

Wuhan

Rond elf uur parkeren we bij het treinstation. We lunchen met z'n vijven
bij KFC. Dan nemen we de lift naar de stationshal. Daar nemen we afscheid
van broer. De hogesnelheidstrein naar Beijing stopt in de hoofdsteden
van twee tussenliggende provincies.

Beijing

Om kwart voor zes arriveren we in Beijing-West. Een man spreekt ons aan.
Hij heeft een busje. Omdat hij uit Weiwei haar provincie komt, heeft hij
geluk. Voor rmb 160 kan hij ons naar ons hotel brengen. En is ook bereid
om ons vrijdag voor rmb 300 naar het vliegveld te brengen. Weer iets
duurder dan twee taxi's, maar praktisch.





We logeren in een prachtig hotel aan de noordkant van de tweede ring,
waar Weiwei en ik ook al eens een paar nachten hebben doorgebracht.
In de buurt eten we nasi, reepjes varkensvlees, aubergine met groene
boontjes en kip met prei en pinda´s (rmb 102). En nog pannenkoek van
straat. Je kunt in China gewoon eten mee naar binnen nemen.
In en supermarktje halen we fruit en wijn (rmb 79,7).

Woensdag 6 mei. Mem haar ogen zijn ontstoken. Gisteren al een beetje,
maar vanmorgen ziet het er helemaal niet goed uit. Ze huilt. Daarom gaan
we allereerst naar een ziekenhuis in de buurt, op loopafstand in een
hutong. Eerst een bonnetje kopen voor de afspraak. Alle dokters hebben
foto's met een verhaaltje aan de muren waarop ze gepresenteerd worden.

We gaan allemaal mee in de dokterskamer. De dokter is een rustige,
oudere man met een brilletje. Hij zit achter een bureau met een
assistente aan het bureau tegenover hem. Heel rustig leest en voelt hij
mem haar handen. Hij wil acupunctuur geven, maar mem wil liever zalf of
medicijnen. Volgens hem heeft mem een te hoge bloeddruk. Daar heeft ze
al medicijnen voor en van zijn gedrag krijgt ze alleen maar een hogere
bloeddruk, is haar radeloze reactie. We weten hem te overtuigen om een
recept te geven. Die halen we in een gebouw op de binnenplaats.

In het hotel drinken we koffie en thee op de kamer en wandelen door de
prachtige binnentuin van het hotel. Er zitten schildpadden in een
vijver en we horen veel vogeltjes.

Voor de lunch hebben we met een oud-klasgenoot van Weiwei afgesproken
bij de grote gele M. Met ijsjes na. Helaas vergeten we een groepsfoto
te maken. Na een rustpauze wandelen heit en ik afzonderlijk van elkaar
een stuk door de hutong. Ik zie zo ook de oude hoofdingang van het hotel,
vroeger was het een tempel.

Om half vijf nemen we een taxi (rmb 19) voor mocha en hot chocolat in
het hippe Sculpting in Time (rmb 84). Daar tegenover zit in een steegje
een restaurant waar we met een bevriende sportjournalist en zijn vrouw
gaan eten. Ik heb hem eerder ontmoet. We eten onder andere geroosterd
eend en schotels met lever, spinazie en bief. Zij betalen. Wanneer we
de taxi terug naar het hotel nemen, is het flink afgekoeld.

Donderdag 7 mei. Mem haar ogen zijn een beetje beter. Ik haal brood,
yoghurt en fruit (rmb 23,40). Dan lopen we naar de kunstmatige meren
in de buurt. Weiwei en ik zijn daar eerder geweest. Onderweg kijken we
in een theatertje waar oudere zangeressen Peking Opera oefenen. Weiwei
laat zich overhalen om heit en mem een tour te laten doen met een
riksja. Ze betaalt daar zonder af te dingen rmb 150 voor! Ik ben
verontwaardigd en loop verder langs het meer. We kunnen toch prima
lopen? In een souvenirwinkeltje maak ik zelf de fout door veel te veel
voor een T-shirt te betalen (rmb 60).

Vandaag is het warmer met meer zon. We lunchen in het Drum Tower Hostel.
Salades. In de supermarkt het dichts bij het hotel halen we water en
koude koffie (rmb 7). Dan is het tijd voor een dutje.

Vervolgens gaan we met een taxi naar het olympisch park (rmb 20).
Op een terras hebben we drinken en ijsjes (rmb 20) en maken foto´s voor
het Bird´s Nest stadion. Weer gaat het later in de middag waaien.

Dan gaan we met een taxi naar de language universiteit bij Wudaokou
(rmb 18). Die zit in de buurt van het appartement waar Weiwei als
laatste woonde. Het is er veranderd. We lopen over het terrein en laten
mijn ouder zien waar ik overdag vaak was, zoals het basketbalplein en
waar we veel inkopen deden in een kleine marktwinkel. Het appartement
waar Weiwei woonde is gerenoveerd. Dat werd ook tijd. Ik denk dat de
oudere eigenaren het hebben verkocht. Het is avondspits en dus erg druk
wanneer we de weg oversteken. Dit is één van de meest levendige plekken
van de stad. Met veel jonge mensen.

Ook het winkelcentrum is veranderd. Mijn favoriete Italiaans restaurant
in de kelder is verdwenen. Maar de buren hebben soortgelijk eten.
We bestellen bief, hamburger, vis en twee glazen wijn (rmb 96). Weiwei
eet even verderop hotpot. Zoals gebruikelijk is het warm in de kelder.
Een taxi brengt ons terug naar het hotel (rmb 30).

Vrijdag 8 mei. Om zes uur gaat de wekker! Om zeven uur vertrekken we
met het Mercedesbusje naar het vliegveld. Een paar keer stokt het
verkeer. Maar toch zijn we vlot bij terminal 3. In de parkeergarage
gaan we met de lift. Bij balie F geven heit en mem hun bagage af en
ontvangen de boarding cards. Beneden zit een Starbucks waar we in de
hal op een terras gaan zitten. We hebben ruim de tijd.

Bij de toegang naar de gates nemen we afscheid. Dan is het voor heit
en mem nog een flinke afstand naar gate E14, onder andere met een
treintje, weet ik uit ervaring. Voor het eerst tijdens deze reis zijn
ze zonder onze begeleiding. We krijgen een sms wanneer ze in het toestel
van Finnair zitten. Die kunnen we zien staan. En we wachten tot het
stijgt en rechtsaf in de wolken verdwijnt.

Zelf nemen we een gratis shuttlebus naar terminal 2. Weiwei haar koffer
weegt maar liefst 19,9 kilo! We hebben spullen gebracht, maar slepen
ook weer heel wat mee terug naar Nederland. Na het inchecken eten we
wat bij Café Lei (rmb 53). De security hebben we nog niet zo streng
meegemaakt. De vlucht naar Harbin is sneller dan aangegeven. We krijgen
appelchips, een broodje en cake. Rondom Harbin is opvallend veel water.
De grondsoort is donker. Er zijn veel kassen.

Harbin

De stad ziet er vanuit de lucht mooi uit. In buitenwijken is veel
hoogbouw, maar best aardige ontwerpen. Harbin heeft een klein vliegveld.
Met een shuttlebus (2 x rmb 20) gaan we naar het centrum. De mensen zijn
hier ontspannen en vriendelijk. Ze maken grapjes, aldus Weiwei.
Toch gaat de bagage onderin de bus aan kettingslotjes. Voor het eerst
dat we dat zo meemaken. Er staat een frisse wind en de wolken zien er
Hollands uit.

Het Kazy hostel zit op een binnenplaats in het centrum. In een dumpling-
restaurant op een hoek in de buurt eten we dumplings, bief en tofoe
(rmb 83). Het personeel is erg vriendelijk en geïnteresseerd. Daarna
lopen we door de centrale winkelstraat Zhongyang Dajie naar het Flood
Control Monument en een Wal-Mart voor inkopen (rmb 101,5). De stad maakt
een goede indruk met mooie architectuur. Zhongyang Dajie is in totaal
1,4 kilometer en afgesloten voor het verkeer.

Sommige teksten op de gevels zijn in het Russisch en er is veel barokke
en byzantijnse architectuur. Harbin is ontstaan als een kamp van
Russische ingenieurs voor de Trans-Siberische spoorweg. Na de Russische
Revolutie van 1917 trokken hier veel Russen en Wit-Russen heen. Tijdens
de Tweede Wereldoorlog was de stad bezet door de Japanners, maar sinds
1946 terug in Chinese handen. Tegenwoordig is het de belangrijkste stad
in het uiterste noorden met circa tien miljoen inwoners.

Zaterdag 9 mei. He is fris maar zonnig. We ontbijten op onze kamer.
Wandelen vervolgens naar de Orthodoxe Sophia Kathedraal uit 1907, die
niet meer als kerk is ingericht. Het is een museum bestaande uit een
foto-expositie over de geschiedenis van de stad (2 x 20 rmb). Harbin is
een mooie wandelstad. We kopen zonnebrillen (rmb 20 en 29). Op het plein
bij de kathedraal spelen kinderen op elektrisch rijdende dieren. Er is
een podium en serviesmarkt met veel mensen. We lunchen in de centrale
winkelstraat in een zaak met kraampjes tegenover H&M: gevulde pannenkoek,
gestoomde broodjes en vleessnacks.

Bij de wandeling naar de Songhua rivier kopen we witte ijsjes, die
typisch zijn voor Harbin. Meisjes met Hello Kitty-ballonnen willen wel
voor ons poseren. Langs de rivier treffen we promotiedames in prachtige
klassieke jurken. We ontvangen een sms van heit, ze hebben goede vluchten
en nacht gehad. Later zal mem vertellen dat haar darmen wat onrustig
waren van het laatste eten in Beijing. Of kwam dat door de medicijnen?

Aan het einde van de middag neemt Weiwei een massage bij slechtzienden
in de buurt van het hostel voor slechts rmb 20. Dan wandelen we langs
Joodse gebouwen en een moskee. Op een plein koopt Weiwei handschoentjes
en panty’s. Een grote groep is daar aan het fitnessen in gelijke
trainingspakken. Typisch Chinees.

In een restaurant niet ver van ons hostel eten we een grote portie
dongbei stew en aardappelreepjes met warme kokosnootsap en rijst
(rmb 75). Een populair restaurant, maar door de vette olie lang niet zo
goed als het eten van gisteren. Door het vele eten wandelen we nog een
eindje. Op een groot scherm in het hostel zien we de film Kings Men.
Zeer onrealistisch.

Zondag 10 mei. De trouwdag van heit en mem. We eten gerookte worst bij
het ontbijt. Typisch voor deze regio. Ik doe het boekhouden van de reis.
De lucht is blauw en het is warmer dan gisteren. Tijd voor een prachtige
wandeling langs de rivier tot aan een brug. Bomen bloeien prachtig.
We zien minderheden die muziek spelen en zingen. Er zijn strandjes.
Vooral ouderen die zwemmen of vissen. Terug bij het Flood Monument is
het druk.

We lunchen net als gisteren tegenover Europlaza: rond brood, gevulde
pannenkoek en vleessnacks (bolletjes) voor rmb 17. Daarna pauze in het
hostel. We besluiten om Museum 731 over te slaan. Weiwei heeft geen zin
in anti-Japanse propaganda. We lopen naar het Zhaolin Park. Daar zien
we bruidsparen en nemen een waterfiets voor enkele rondjes op de vijver
(rmb 30). In het park is een monument voor een generaal. Weiwei haar
geboorteplaats Yangxin is niet zo schoon als Harbin. Dat zeggen haar
klasgenoten ook.

Voor het avondeten vinden we een restaurantje tussen het hostel en de
centrale winkelstraat. Een grote portie bief noedelsoep, salade en
kbac-drankje in blik, een soort rivella (rmb 48). ´s Avonds bekijk ik
via een livestream Formule 1 in Barcelona met Chinees commentaar op
live.letv.com.

Maandag 11 mei. Om twintig over zes gaat de wekker. Om half acht nemen
we een taxi naar station West (rmb 30). De chauffeur is vriendelijk.
Familie van hem woont in Portsmouth, Engeland. We zien nu minder mooie
delen van de stad. Het nieuwe station uit 2012 ligt in een buitenwijk.
Onderweg zijn veel verkeerslichten, daardoor is het best nog een lange rit.

Vanuit het D-type sneltrein zien we veel landbouwvelden. Er zijn een paar
stops bij grote steden, onder andere Changchun. In Shenyang moeten we
overstappen op een andere trein. Op de één of andere manier zijn we de
enigen die tegengesteld door deuren en poortjes worden geholpen door het
personeel. Misschien moet je officieel eerst het station uit en dan weer
naar binnen?

Nagenoeg alle zitplekken in de stationshal zijn bezet. Wij gaan een
verdieping hoger voor een warme, gestoomde lunch naar Kungfu (rmb 32).
Ik neem alleen gestoomd ei en van de snacks die we nog bij ons hebben.

Nu hebben we een oudere en langzame trein, die volgens Weiwei helemaal
uit Qingdao komt. We hebben een slaapcoupé voor ons tweeën. Een man uit
Wenzhou praat met ons. Dat is de handels- en emigratiestad bij uitstek.
In Nederland zijn ook veel Chinezen uit Wenzhou. Hij is nieuwsgierig.
De man doet zaken met handelaren die metalen uit Noord-Korea ruilen
voor rijst, noedels en worst.

Onderweg veel laagbouw, heuvels, bergen en tunnels. Deze regio lijkt
minder ontwikkeld. De eerste stad is Benzi. Dan enkele langere tunnels.
De man vertelt verder. Van de Noord-Koreaanse vrouwen die naar China
overlopen, stuurt de regering een tiende terug. Want ze willen een
vriendschappelijke band behouden. Het lot van die vrouwen is rampzalig,
ben ik bang voor. Vermoedelijk gaan ze naar strafkampen. Voor zo'n
lange treinrit hebben we opvallend weinig stops. De volgende is in
Fenghuang City. Vandaag zien we ongebruikelijk meer mannelijk personeel
in de treinen.

Dandong

Na nog een lange tunnel glijden we plotseling het station van Dandong
binnen. Hier kun je nog overstappen op een trein naar Noord-Korea.
Het regent. We hebben paraplu's nodig. Taxi's vinden de rit naar ons
geboekte hotel te kort. De zwarte taxi's zien ons niet, dus lopen we.
Soms moet je er iets voor over hebben. Het hotel is zeer net en dat
voor een scherpe prijs, inclusief ontbijt.

Na thee op de kamer lopen we naar een Koreaans restaurant aan de overkant
van de straat. Onze eerste indruk van de stad is niet zo geweldig, maar
dat komt waarschijnlijk door het weer. Het eten is zeer goed: rijst en
groenten, aardappelreepjes, gekruide pannenkoek, zeevis, schaaltjes met
kleine snacks van het restaurant, Koreaanse druiven- en bananensap in
blik en twee thee voor rmb 95.

Dinsdag 12 mei. Zonneschijn! Maar na het ontbijt een paar buien en er
staat flink wat wind. Toch maar met paraplu´s naar buiten. We lopen een
stuk naar het zuiden langs de Yalu rivier. Deze vormt voor 300 kilometer
de grens met Noord-Korea. Het is fris. Terug naar het noorden lopen we
tot aan de brug. Een man biedt illegaal een trip aan naar Noord-Korea
voor rmb 268. Bij de brug laten we ons in Koreaanse kleding op de foto
zetten, vier foto's voor rmb 60.

Naast de Sino-Korean Friendship Bridge naar Noord-Korea, zit een burg
waarvan alleen de Chinese helft nog bestaat. De rest is tijdens de
Koreaanse oorlog gebombardeerd. De Chinezen laten deze situatie zo om
aan te tonen wat de Amerikanen hebben aangericht. We kopen tickets om
op de halve brug te komen (2 x rmb 30): Yalu River Broken Bridge.
Er staat veel wind. Her en der zijn informatieve borden met foto´s en
tekst.





Gelukkig blijft de zon de overhand houden. We zoeken Peter´s Coffee
House op en krijgen bevestigd dat het gesloten is. Eerder heb ik
namelijk een bericht gelezen dat de Canadese eigenaren Kevin en Julia
Garratt in augustus 2014 wegens spionage zijn opgepakt. Ze zouden
staatsgeheimen hebben gestolen.

Het echtpaar Garratt werkte sinds 1984 in China. Eerst lange tijd als
docenten in het zuiden. In 2008 verhuisden ze naar het noordoosten.
De bar serveerde westers eten en er werden lessen in het Engels gegeven.
En ze hielpen bij trips naar Noord-Korea. In de Canadese media werd een
verband gelegd met een Chinese staatsburger die in Canada werd
gearresteerd op verdenking van spionage over marineschepen.

We lopen een stukje de binnenstad in naar een Tesco supermarkt (32,8).
Na de kassa´s kopen we nog donuts en brownie cake (15,6) en gaan naar
KFC waar we even lekker zitten en andere gasten observeren. Weiwei
bestelt kippenpootjes, patat en vruchtensap (31,5). Terwijl Weiwei
naar de kamer gaat, koop ik langs de kade nog wat Koreaanse
souvenirtjes, een Hello Kitty klokje rmb 25, drie spiegeltje voor
rmb 10 per stuk en Noord-Koreaanse ansichtkaarten!















We pauzeren even. Het blijft nu droog. Daarom wandelen we een stuk
naar het noorden langs de rivier. Over de brug rijdt net een bus met
Noord-Koreaanse meisjes, die hier vermoedelijk in een restaurant werken
en misschien een dansvoorstelling geven. Geen vrolijke gezichtjes. Even
verderop zijn Chinese militairen aan het oefenen. Er staat een grappig
bord over wat je niet mag doen.

Een man vraagt waar ik vandaan kom, hij zegt tegen Weiwei dat wanneer
ik Amerikaan was geweest, hij me een klap had verkocht. Heb ik even
mazzel. We lopen tot flats ter hoogte van een Walmart. Dan terug.
Dezelfde man adviseert ons nu om seafood te eten. Voor het avondeten
gaan we weer naar het restaurant (rmb 100) waar we gisteren waren.
Nu garnalen en rijstworst. Dat laatste is een specialiteit van deze
omgeving, maar valt tegen. Het personeel bestaat uitsluitend uit leuke
dames. Daarna genieten we van de avond langs de rivier. Aan onze kant
is het druk en Noord-Korea zit voornamelijk in het donker.

Woensdag 13 mei. Om zes uur gaat de wekker. We hebben gisteren dadelcake
gekocht. Nu vinden we wel een taxi die ons naar het station wil brengen.
Op het stationsplein staat een beeld van Mao. Nu kunnen we meer genieten
van het uitzicht want het is mooi weer. In de trein zijn een nieuwsgierig
jochie en meisje die af en toe bij ons komen. Ze vragen waarom ik blauwe
ogen heb. En bloemen rondom mijn ogen, rimpels dus. Het meisje heeft een
bloem op haar trui. We stappen uit op het centrale station van Shenyang.

Shenyang

De taxichauffeur wil niet afdingen. Voor rmb 40 brengt hij ons naar ons
hotel. Er zit al een meisje in zijn taxi, dus dubbele inkomsten. Shenyang
is de grootste stad in het noordoosten. Om half twee checken we in bij
een hotel tegenover het Paleis, vaak omschreven als een kleinere versie
van de Verboden Stad. Bij de ingang kopen we sleutelhangers voor Weiwei
haar collega´s, schitterende gelakte miniatuurkamerschermen (2 x rmb 50)
en een ijsje en cake. We zitten op een pleintje waar een standbeeld staat
van Marshal Zhang Xueliang bij zijn ´mansion´, tevens museum.

Tegenover het hotel halen we fruit, onder andere mango. In de buurt vinden
we een restaurant waar we vis, sweet sour vlees, aardappel, aubergine en
koude 'lapi' bestellen, een lokaal gerecht (87). Daar zitten we zo vol van
dat we helemaal rond het paleis besluiten te wandelen. In de Happy Family
mall is een robot waar je ijs bij kunt bestellen. Hypermodern.

Tegenover de mall zit een theater met een kleurrijke gevel waar een
beroemdheid optreedt. Weiwei heeft last van haar schouder en neemt een
massage in de buurt van het hotel. Niet van één van de meisje die kaartjes
onder onze kamerdeur doorschuiven, net zoals in Chongqing.
We hebben inmiddels een aardige verzameling kaartjes met meisjes en
telefoonnummers.





Donderdag 14 mei. We bezoeken het Mukden Imperial Palace (2 x rmb 60) in
Manchu-stijl gebouwd in 1625. Misschien wel beter met wat bewolking,
anders is er veel lichtverschil met schaduwvorming en lastiger om foto´s
te maken. Minder groot dan de Verboden Stad, maar wel indrukwekkend.
De voorstellingen worden helaas alleen in het weekend gegeven.
We kunnen alles rustig bekijken. De kamers van de keizer en concubines
behoren tot de hoogtepunten. En de expositie over acht vlaggen.

Ook over de recente geschiedenis is een ruimte ingericht. Met de eerste
entreekaartjes ooit voor slechts een half yuan. En ansichtkaarten in het
Russisch. Zeker de moeite waard, ook wanneer je al in de Verboden Stad
bent geweest. Want naast de gevarieerde gebouwen zijn er mooie tentoon-
stellingen, fraaie interieurs en veel informatie.

We lunchen in een Pandarestaurant, waar we gisteravond langs liepen.
Weiwei rijst met vlees en soep, ik salade en mangoshake (rmb 40).
Na een pauze wandelen we door de oostkant van het centrum. Daar ontdekken
we een automatiek met erotische artikelen. En bij een schoolmarktje vindt
Weiwei gummetjes, want in Nederland is de kwaliteit volgens haar niet
goed. Aan de noordkant van het centrum ontdekken we nog een grote
overdekt markt.

Voor het avondeten gaan we in Happy Family mall naar Papa John: pizza,
pasta, kaas, kippenvleugels en mango-ijs (rmb 105). Onderweg naar het
hotel halen we dadelcake voor morgenochtend bij een bakkersloket. Geen
behoefte meer om het grootste standbeeld van Mao in China op het
Zhongshan plein te zien.

Vrijdag 15 mei. Het is zonnig weer. We ontbijten op de kamer. Weiwei
blijft in het hotel. Ik verken het gebied richting de zuidpoort en
snuffel in een boekwinkel met veel kunstboeken. Veel moois, maar
moeilijk om mee te nemen en geen Weiwei bij me voor advies. Met een
snelle taxi (rmb 20) gaan we naar het noordelijke treinstation
(de trein uit Harbin en naar Dandong waren bij het centrale station).
Daar halen we een warme lunch bij een Kungfu (rmb 51) op de bovenver-
dieping. De trein terug naar Beijing gaat maximaal 196 kilometer per
uur. Onderweg veel landbouw, een paar steden en wat industrie, in
veelal vlak landschap.

Beijing

We arriveren op het oude station in het zuidoosten van de stad. Eerst
maar avondeten bij KFC (rmb 59), anders komt dat er niet meer van.
Dan in de rij voor een taxi (rmb 114). We hebben een praatgrage chauffeur.
Het is druk tijdens de best nog lange rit. Ik heb een hotel geboekt in
de buurt van het vliegveld, niet ver van terminal 2. Omdat we morgen
toch vroeg moeten zijn.

Zaterdag 16 mei. Er is een gratis shuttlebus naar het vliegveld.
Het busjes is al snel volgepropt. Jammer dat de chauffeur ons niet op
volgorde van de terminals heeft laten plaatsnemen, nu moeten passagiers
bij de eerste stop over bagage klauteren. Het inchecken gaat vlot.
Dan brengen we op de begane grond papieren naar het postkantoor. Naar de
gates gaat via een treintje naar de douane (departure-kaartje inleveren)
en security naar gate E18. Heit en mem hadden E14. Ik koop flesjes fris
voor rmb 4 per stuk.

Onderweg kijk ik naar American Sniper (goede film!) en Gravity (valt
tegen). We krijgen vis en kip met noedels. Op Schiphol is veel drukte
bij de bagageband. Het lukt om de trein van kwart voor zeven te halen.
Bij aankomst breng ik nog een kort bezoek aan AH. En thuis gaat als
eerste de wasmachine draaien.


De maaltijden waren vaak met erg veel eten en weinig mogelijkheden om
zelf even rond te struinen en op avontuur uit te gaan. Dat frustreerde
mij af en toe. Weiwei voelt zich soms gedwongen om meer te bestellen
dan we op kunnen. Omdat we anders geen goede klanten zijn. Maar het
resultaat is dat we meer eten dan we willen, of dat er eten weg wordt
gegooid.

Hoewel de stations stuk voor stuk modern en schoon waren, was het met
mijn ouders soms lastig om in de rijen mee te komen. Chinezen dringen
voor, houden niet van in de rij staan. In Beijing hebben we geen enkele
keer de metro genomen. Vanwege de trappen en drukte. Maar met een
groepje van vier zijn taxi’s van deur tot deur ook wel zo handig.
In onze situatie eigenlijk wel een must. Al met al is alles goed gekomen.

Het viel ons op dat fruit soms duur was. Sinaasappelen bijvoorbeeld wel
twee keer zo duur als in Nederland. De buren en kinderen waren leuk en
geïnteresseerd. Ik vond het bijzonder om de oudere halfzus van Weiwei
haar moeder te ontmoeten: 79 jaar, maar fit en helder en een bijzonder
lieve uitstraling.

We hebben weer bijzondere ervaringen in China meegemaakt. De laatste
week was in een totaal nieuwe omgeving. We zijn bij de grens met Noord-
Korea geweest. Ik had geen intentie om daar heen te gaan, want dat zou
dan een aparte en langere reis moeten zijn. Het Koreaanse eten in
Dandong was verrassend goed.

Johan (14 december 2015)