Canada, Quebec & Ontario 2016
    
    
    Amerika heeft altijd mijn voorkeur gehad boven Canada, daarom ben ik er nog nooit geweest. Bij Canada denk ik in eerste instantie aan Vancouver en de Canadese Rockies. Maar wij willen minimaal naar Toronto om JL, de oud-huisgenote van Weiwei, op te zoeken. Die hebben we al vier jaar niet gezien. En uiteraard de familie van de oudste broer van mijn vader, die aan de andere kant van Toronto wonen. Omdat Weiwei maar twee weken vrij kan krijgen, hebben we besloten om alleen naar de provincies Quebec en Ontario te gaan en het westen voor een volgende reis te bewaren. Daarnaast zou ik op zich nog wel meer van het uiterste oosten willen zien, zoals de provincies New Brunswick, Nova Scotia en Newfoundland, omdat mijn literaire held Willem Frederik Hermans daar in de tweede helft van 1948 bijna een half jaar was. Hij heeft zijn ervaringen in enkele korte verhalen verwerkt. En in 2010 is er het boek Hermans in hout (zie elders op mijn site) over verschenen. Rond de kerstdagen heb ik al mooie ticketprijzen gezien met Air Canada, voor net iets meer dan 500 euro. Maar Weiwei was toen nog niet zo ver om verlof op haar werk te bespreken. Na veel moeite heeft ze het voor elkaar gekregen om vanaf eind augustus twee weken vrij te krijgen. Op 25 maart boek ik onze tickets bij de KLM, op dat moment de voordelig- ste optie. Omdat KLM vermoedelijk met oude Boeings op Toronto vliegt, kies ik voor de heenreis op Montreal en terug vanaf Toronto ook weer via Montreal. Dan vliegen we hoogstwaarschijnlijk met een Airbus met aan de buitenste kanten twee stoelen naast elkaar, zodat we geen vreemde reiziger naast ons hebben. Op 30 juni boek ik een huurauto voor tien dagen. Tot en met juni hadden we namelijk een code voor 10% korting bij sunnycars.nl omdat we daar eerder bij hebben gehuurd. Het schema ligt min of meer vast. Bij aankomst bezoeken we eerst Montreal. Dan reizen we retour met de trein naar Quebec Stad. Terug in Montreal huren we een auto om achtereenvolgens naar Ottawa, Kingston, mijn familie, Toronto, Niagara, en tot slot naar JL te gaan. Op 7 augustus maak ik afspraken mijn nicht Yvonne en JL over onze bezoeken. Voor de familie komt het goed uit dat we daar in het weekend van Labour Day zijn, dan hebben ze sowieso maandag vrij. JL is bereid om een vrijdag vrij te nemen. Op 16 augustus vraag ik de Electronic Travel Authorization (eTA) aan. Alles verloopt probleemloos.
    Zaterdag 27 augustus. We vliegen vanmiddag pas. 's Ochtends print ik de plattegrondjes van Google Maps, met plekken die we willen bezoeken, zoals onze logeeradressen, supermarkten en loop- en reisafstanden. Daarnaast diverse aantekeningen en de reserveringen voor Airbnb, de mail van eTA met de approval, boarding passen, voucher voor de autohuur en een overzicht met exacte adressen voor het navigatiessyteem in de auto. Voor het gemak heb ik dat er maar bij gereserveerd, want we komen veel door stedelijke gebieden. We hebben een vroege lunch. Als laatste douchen we. Dan nog de laatste dingen van mijn 'checklist vliegreizen' afstrepen. De trein heeft geen vertraging. Het inchecken is bij balie 12. Bij KLM gaan de koffers bij het afgeven in een automaat. Dat heb ik al eens eerder gedaan, toen ze dat net hadden, maar ik heb lange tijd niet met KLM gevlogen. We hebben gate E24, er gaat een Volkskrant mee. In het begin krijgen we nootjes met drinken. Daarna pasta met spinazie of kip met kaas, een pittige salade, een broodje, een stukje Beemster kaas met crackers en een toetje (ik krijg die van Weiwei ook). Later een ijsje, en boven Canadees grondgebied een cinnamon roll of quiche. Ik zie drie films achter elkaar zodat de tijd snel voorbij gaat. Geen van allen commerciële successen. A Bigger Splash (2016) met Tilda Swinton. Een remake van 'La Piscine' uit 1969, op Sicilië gefilmd, met aardig wat naakt. Van begin tot het einde boeiend, omdat het spannend blijft wat er gaat gebeuren. Er broeit van alles. Swinton heeft er een handje van om dit soort originele en zwaardere rollen te kiezen. Het is mode om westerns te maken. Jane Got a Gun (2016) met Natalie Portman heeft een beetje een mager verhaal, maar de actie en spanning is best aardig. Als laatste Kollektivitet (2016) van de Deen Thomas Vinterberg, ook met veel naakt. Een beetje ongemakkelijk wanneer je naar dat soort beelden kijkt, terwijl mensen achter mij en passanten die ook kunnen zien. Een klein gezin van een televisiepresentatrice en docent met een tienerdochter wil dat anderen bij hun komen inwonen omdat ze een groot huis erven en anders de kosten niet kunnen opbrengen. Deze commune levert het nodige plezier, maar ook problemen op. Een intense film met humor afgewisseld met heftige dramatische scenes met een brokgevoel in de keel. Het formuliertje voor de douane is per adres, dus hoeven we maar één exemplaar van in te vullen. Montreal Er zijn lange rijen bij aankomst. De beambte vraagt wat we komen doen, ik ben eerlijk over het familiebezoek. Hij vraagt niet door, dus het gaat best vlot. Bij de bagageband moeten we toch nog wachten. Bij de eerste de beste ATM haal ik $380, het maximum bedrag was 400. Er komen gelukkig kleine coupures uit. We nemen een gratis stadskaart en informatieboekje over Montreal mee. Er staat een lange rij voor de taxi's maar toch zijn we vlot, met een snelle rit door een kleine, donkere, tanige man die niet praat. Het is niet zo druk op de wegen. Via Airbnb zitten we in een flatje van een Turkse studente. Ze heeft een vriend in hetzelfde gebouw, twee katten, een grote tv met internet, met soms Turkse programma's en ook Turkse boeken. Gastvrij en nonchalant. Met haar gaan we naar een supermarkt aan het volgende blok. Die had ik ook op Google Maps ontdekt. We halen fruit en ontbijt ($17,50). Er zijn meerdere Chinezen op straat en in de supermarkt. Geen idee waarom ze er zo veel Griekse yoghurt hebben in plaats gewone. Voor negen uur gaan we naar bed, want het is lastig om de ogen nog open te houden. De Turkse kijkt nog naar propaganda op televisie. Het is onrustig in haar land door het optreden van dictator Erdogan. Zondag 28 augustus. Rond twee uur ben ik wakker. Eén van de katten ligt in de open koffer van Weiwei. Vervolgens worden we tegen zes uur wakker, de zon komt bijna op. Om tien uur lopen we naar het station. De wandelroute valt tegen, veel hoogbouw en weinig vriendelijke architectuur. Het station zelf is moeilijk te herkennen. Bij een vriendelijk en aantrekkelijke Aziatische vrouw kopen we dure tickets van Via Rail (in totaal $354,12) voor de treinreizen naar Quebec en terug naar het vliegveld van Montreal waar we vanaf dan met een huurauto reizen. In het stationsgebouw kopen we ansichtkaarten (vier voor $1) en Old Dutch chips. Dan lopen we naar Chinatown. Weiwei voelt zich daar direct thuis. We ontdekken een Chinese katholieke kerk, waar we gastvrij worden ontvangen. Aan Boul Saint Laurent vinden we een restaurantje genaamd Dumpling voor de lunch: gestoomde en gebakken dumplings met komkommer- salade en water ($24 + 3 tip). Vervolgens doen we nog een rondje door Chinatown. Weiwei ontdekt een interessant restaurant voor later. We lopen richting de Saint Lawrence. Via het Place des Arms naar het Place Jacques Cartier met historische gebouwen. Er is een reggaefestival langs het water. We kijken bij de snel stromende rivier en rusten in het gras, drinken een flesjes fris aan de kade en lopen via St. Paul terug naar Place des Arms. Na een rustpauze aan het plein gaan we terug naar Chinatown. Onderweg zien we veel daklozen. Een jonge vrouw deelt pakketjes met eten aan hun uit. In Chinatown gaan we naar een supermarkt voor het avondeten en halen een broodje en thee bij een bakkerij. Dit is een leuke omgeving om mensen te kijken. Er vallen een paar spatten regen. Aan het einde van de middag nemen we een kijkje op Place des Arts, waar mensen op een plein schaken en kinderen spelen bij fonteinen in de bestrating. We brengen nog een bezoekje aan de supermarkt bij ons appartement, alles lijkt duurder dan in Nederland. Ook hier zijn zwervers, daklozen, bedelaars en dronkaards. Weiwei heeft vandaag een paar keer gezegd dat ze hier had willen wonen, maar is nu van mening veranderd. We hebben een kleine maaltijd en zitten op het balkon. Het was een warme dag. De Turkse kookt laat een uitgebreide maaltijd met kip, aardappels en rijst. De twee katten loeren op de kip. Rond tien uur gaan we slapen. Maandag 29 augustus. De Turkse is vannacht op de bank blijven slapen, niet bij haar vriend. Rond zes uur zijn we wakker. Een blauwe lucht. Na ons ontbijt krijgt ze bezoek van haar vriend. Ze roken een joint op het balkon met luide Turkse muziek, volgens Weiwei handelen ze er ook in. Ze huilt en moppert. De Föhn werkt op halve kracht, dus gebruikt ze die van de Turkse. We lopen naar het Musée des beaux-arts de Montréal, het oudste kunst- museum van Canada. Het zijn drie gebouwen die via tunnels met elkaar verbonden zijn. Ze hebben opvallend veel Nederlandse schilderijen van - voor mij - onbekende schilders. Er is ook een tentoonstelling over Pompeii. Die valt tegen, maar dat komt vooral omdat we daar al ter plekke geweest zijn. Hoe dan ook, we vermaken ons in het museum van de openingstijd om tien uur tot de lunch in de naastgelegen Rue Crescent. Bij L´Academie nuttigen we twee pasta´s met kip en groene thee ($32,08). Dan gaan we via de McGills University naar Mount Royal. Het laatste deel heeft veel trappen. Om 15u zijn we boven, voor een prachtig uitzicht over de stad en verder. Het weer is voortreffelijk! We blijven hier een tijdje en genieten. Terug weer via de Universiteit. Weiwei wil een souvenir, maar dat vinden we niet. Wel het Redpath museum. Het is druk met de komst van nieuwe studenten. We lopen naar Chinatown voor het avondeten. Weiwei heeft hier gisteren een restaurant gezien waar ze graag heen wil. Zij heeft een pittig varkensgerecht gekozen, ik bief met paksoi en wortel, met een pot thee ($35,04). Het personeel praat luid, sowieso is dit wat een rumoerig restaurant. We krijgen grote porties. Dinsdag 30 augustus. Ik mag de afwas niet van de Turkse doen. Ze heeft de gewoonte om allerlei borden en bestek en etensresten in het keuken- tje achter te laten. Dat is mij een doorn in het oog. Even voor acht uur lopen we naar het station, zigzaggend. Daar zijn we om 8.15, het boarden is om 8.45. We vertrekken met bijna tien minuten vertraging. Het landschap doet me aan Zweden denken. Quebec Stad We arriveren met een kleine vertraging op het fraaie Palais station van Quebec Stad. We nemen een gratis plattegrondje van de stad mee en lopen direct naar ons Airbnb-adres. Daar krijgen we instructies van Nathalie. Het is een huis uit 1916 met veel oude spullen. Ze werkt als ontwerpster van theaterdecors en is illustratrice. Voor een boek op de tafel in de eetkamer heeft ze bijvoorbeeld tekeningen van historische locaties gemaakt. In Rue Saint-Joseph Est eten we in lunchroom La Boîte a Pain ($15,25). Aansluitend halen we daar schuin tegenover boodschappen in een Intermarche ($21,63). We hebben thee in huiskamer. In de boeiende inrichting valt steeds iets nieuws te ontdekken. Ik vind het een heerlijk, avontuurlijk huis. Weiwei moet nog wennen. Vervolgens wandelen we naar de oude bovenstad. Daarvoor moeten we met een lift, via Saint Marie en Saint Jean naar het historische centrum. Weiwei is gefascineerd door een jonge man die een straatvoorstellingen voor kinderen houdt tegenover de Notre-Dame de Quebec. Ik zoek in de tussentijd Passage du Chien-d'Or op. Dat is waar Willem Frederik Hermans het motto voor "Een veelbelovende jongeman" op een gevelsteen vond. Maar ik kan die niet vinden. Er zijn wel gevelstenen, maar niet degene die ik zoek. We bezoeken het Terasse Dufferin met het markante Chateau Frontenac, een grand hotel, en genieten van het uitzicht over Lawrence rivier en veel verder. Oneindig veel bos in het noorden. In Quebec zijn minder daklozen dan in Montreal. Op de terugweg neus ik in een interessante boekenwinkel in Saint Jean, maar heel veel is in het Frans. We hebben een pastamaaltijd in het huis van Nathalie, die laat terug komt. Wij zijn dan al in dromenland. Woensdag 31 augustus. De broodrooster geeft een muziekje wanneer hij klaar is. Grappig. We lopen naar de citadel met Le Musée Royal 22e Régiment, voor ´change of the guards' met een gklede geit als mascotte en een muziekkorps voor de begeleiding. De citadel kost $16 per persoon. Het is grotendeels bewolkt, maar niet koud. Weiwei gaat aansluitend mee met de rondleiding. Ik blijf bij het museum op een bankje zitten. We lopen daarna rond de citadel en komen via trappen weer bij het Terasse Dufferin, het weer is nu nog mooier dan gisteren. Vervolgens door naar de benedenstad, zitten daar aan een plein en zien een grote muurschildering. Hier is ook nog een Notre Dame (des-Victoires), dan komen we door een straat met kunstgalerijen in Rue Saint-Paul voor de lunch bij Buffet de L'Antiquaire: Quebec breakfast $10,75 voor Weiwei en een halve club sandwich $9,60 voor mij, met groene thee $2,75 na. Je krijgt net als in Amerika ook altijd glazen water. Tijd om terug te gaan naar de bovenstad, onderweg een blikje drinken uit een seksshop. We komen in een parkje met uitzicht over de beneden- stad. Ik wijs Weiwei op de gevelsteen, die ik inmiddels heb gevonden. Die steen blijkt nogal hoog te zitten. Pas vanaf een grotere afstand ontdekte ik de hond met bijhorende tekst. Je moet een camera met zoomfunctie hebben om er een goede foto van te kunnen maken. We lopen naar het Place d´Armes waar we in de zon zitten en toeristen observeren. Weiwei vangt Wi-Fi signalen op van toeristenbussen die hier parkeren. Een klein meisje van een blanke Canadees en een Chinese vrouw trekt ieders aandacht. Later op het Terasse Dufferin zien we hen weer. Tijdens een plotselinge bui schuilen we onder hetzelfde paviljoentje. Aan het einde van de middag gaan we langzaam terug, met een stop bij een ATM en een paar boodschapjes uit de Intermarche ($6,36) bij ons pension. Wederom vroeg naar bed. Donderdag 1 september. Een prachtig blauwe lucht. Nathalie is ook vroeg wakker. Ik praat met haar aan de ontbijttafel over ons werk. Ze heeft een zeer aangename persoonlijkheid. Ze is Franstalig en kan soms even niet op een Engels woord komen. Het is vandaag de geboortedag van Willem Frederik Hermans. Op 1 September 1948 was hij hier in Quebec! We lopen naar het mooie stationsgebouw. De trein vertrekt dit keer op tijd. Er zijn inmiddels Nederlandse wolken verschenen. We reizen via Montreal, maar kunnen in de trein blijven zitten. Dorval Vanaf Montreal is het nog 25 minuten naar Dorval bij het vliegveld. De trein gaat dan nog door naar Ottawa. Er arriveert al snel een gratis shuttlebus van het vliegveld, die we delen met twee passagiers. Eigenlijk had die chauffeur een fooi moeten hebben. Vergeten. Van de vertrekhal gaan we naar beneden in de aankomsthal eerst lunchen bij Tim Hortons: crispy chicken, caesar salad en twee groene thee ($14,38). Dan naar de autoverhuur tegenover de aankomsthal. We krijgen een nieuw model Jeep Cherokee mee, zwart. Alleen de chauffeursdeur gaat met de afstandsbediening open. De sleutel is een soort plastic staafje. Dagen later ontdek ik dat je twee keer op het knopje van de afstands- bediening moet drukken om ook de andere deuren los te maken. Om 13.45 zijn we onderweg. Het kaartje bij de uitgang van de garage leveren we een paar honderd meter verderop weer in. Puur om door het poortje te komen, want we hoeven niks te betalen. Het is een makkelijke route naar Ottawa, soms ligt glooiend. Veel groen, soms water van een meer of rivier. Ottawa Bij Ottawa doen we eerst inkopen bij Walmart ($31,30). Dan naar een ouder gedeelte van down town met laagbouw waar we een adresje via Airbnb hebben. We parkeren in een zijstraat. Een zekere Eric verschoont het bed, de was draait nog. Ons contactpersoon Rachel is in New York en haar huisgenote is nog niet thuis. Het is een oud huisje, binnen is ook niks moderns. Ze hebben twee lieve langharige katten. Weiwei kookt, een van de katten zit bij ons wanneer we eten. Het huis ligt in de buurt van Chinatown. We lopen de hoofdstraat door die wijk af, veel Chinese restaurants, maar ook Vietnamees en Koreaans, en ze hebben een mooie Chinese poort over Somerset Street West. Die in Montreal zat deze hele zomer helaas in de steigers. Voor tien uur zijn we al in slaap gevallen. Vrijdag 2 september. Terwijl wij zitten te ontbijten geeft de huisgenote katten te eten en vertrekt zelf zonder. Wij doen eerst de was, er is een wasdroger zodat alles voor we op pad gaan schoon en opgevouwen is. We parkeren op de hoek van Kent en Bank Street. Voor $14 met creditcard. Gisteren al ontdekt dat het parkeren ingewikkeld is omdat elke straat eigen regels lijkt te hebben. We volgen het advies van Rachel, waar ik om had gevraagd. Dan lopen we via de gezellige Bank Street naar het historische district. Onderweg doen we kleine inkopen in een dollarwinkel, waaronder een hoedje voor Weiwei in de kleuren van de Canadese vlag ($10,35). We lopen naar het Parlement, Rideau Canal en door naar het kunstmuseum tegenover de Notre Dame. Ottawa is een aantrekkelijke stad om te wandelen. We lunchen bij een Libanees in een drukkere straat in de buurt van het ByWard Market: falafel en chicken wrap. Uitstekend eten en royale porties voor weinig geld. Om 14:08 doen we een tour met Christina en chauffeur Keith op de Lady Dive Amphibus. Een duur grapje, in totaal $72,32. Het grootste deel van de tour is op het droge, onder andere langs het huis van de premier. Aan de Quebec-zijde rijdt Keith het water in. De bus maakt een rondje over de Ottawa rivier. Een Chinese familie geeft een flinke fooi. Daarna rusten we in het gras voor het parlement. Er is veel zon vandaag, maar ook een frisse wind. Aan het einde van de middag lopen we terug om thee te drinken en na half zes de auto voor de deur parkeren, dan mag dat in deze straat. Weiwei heeft contact met JL. Voor het avondeten gaan we naar Chinatown: gebakken rijst, gestoomde vis, paksoi met Chinese champignons. En alweer voor tienen naar bed. Zaterdag 3 september. Weiwei geeft de katten te eten omdat ze zo miauwen. Later ligt een van de twee op ons bed. Gisteren ook al, vandaar al die haren. Ze zijn wel bijzonder lief. Om 9.45 vertrekken we. Vandaag geen spannende route, veel rond de 100 kilometer per uur, meestal het maximum in Canada, over een autosnelweg. Met een schuin oog op het schermpje van het Garmin navigatiesysteem, herken ik een naam: we passeren Jochem Road. Een korte weg die met een viaduct over de 416 loopt. Mijn oom heet zo, het is een naam uit de familie. Kingston Tegen twaalf uur zijn we bij de Walmart in Kingston. Voor we boodschappen ($23,34) doen, drinken we eerst groene thee bij de gele M. Dan lunchen we in de auto. Daarna rijden we dwars door het centrum via Princess Street naar Fort Henry. Rond half drie zijn we bij de entree, twee keer $18 (40,35 inclusief tax.) Mooi op tijd voor optredens van de cavalerie en een nagespeelde Victoriaanse school en schietdemonstratie. Tot het kanonschot en strijken van de vlag om 16:45. Een interessant fort met enthousiast personeel en ook geschikt voor kinderen. Daarna rusten we even achter de heuvel bij het voormalig ziekenhuis in de schaduw van bomen. Aansluitend naar het centrum voor ons avondeten. Vanaf 17:30 is het hier gratis parkeren. Kingston heeft een fraai en charmant centrum. We parkeren voor een mooi klassiek huis, ons zomerhuisje. Eerst op het gras bij de rivier waar een oude locomotief staat. Dan eten we bij Apsara Angkor Cuisine: seafood soup, 4 stokjes saté en fried nood- les met groenten. Omdat we van tafel zijn veranderd, krijgt een stel naast ons steeds ons eten aangeboden. Het duurt even voor het kwartje valt. Na het eten lopen we nog langs het water. Ons adres voor de nacht zit nog niet in het navigatiesysteem. Gelukkig heb ik een kaartje van Google Maps geprint waar het op staat. Toch moeten we daar in de buurt bij een loodgieter vragen welke afslag we moeten hebben. Het adres blijkt achter zijn huis te liggen. De beste man heeft nog nooit van de straatnaam gehoord terwijl het achterburen zijn in een splinter- nieuwe wijk. Ook hier hebben ze twee katten. We hebben thee met druiven in de woonkamer. We horen vuurwerk, misschien voor het Labour Day weekend. Ik bevestig met mijn nicht Yvonne onze komst van morgen. Zondag 4 september. Eén van de katten komt ons op bed begroeten. We hoeven niet zo vroeg te vertrekken, want het is ongeveer twee uur rijden naar Yvonne en we zouden daar voor de lunch zijn. Tegen tien uur zijn we onderweg, via een saaie, soms glooiend route. Bij de afrit van Bowmanville tanken we voor $50. Dit is de plaats waar de oudste broer van mijn vader, Sjoerd, ruim zestig jaar geleden naartoe emigreerde. Hij is zelf in augustus 2013 overleden. We rijden nog een stukje door naar de afrit van Courtice, via Courtice Road verlaten we de autosnelweg en slaan na een paar kilometer linksaf naar Oshawa. Oshawa We stoppen eerst voor een foto bij het "Welcome in Oshawa" bord. De familie van Sjoerd woont grotendeels in en rond Oshawa, niet ver van Toronto. Hier zijn veel mooie vrijstaande huizen met veel kamers en mooie tuinen, vaak meerdere badkamers en ook de kelder is in gebruik om te wonen. Het huis van Yvonne en haar tweede man Paul is snel gevonden. We worden zeer hartelijk ontvangen. Tante Rudy is er ook, die heeft mij niet gezien bij haar laatste bezoeken aan Nederland omdat ik niet bij mijn ouders in de buurt woon. We hebben Greg van mijn neef Bill, de broer van Yvonne wel ontmoet. Die was nog niet zo lang geleden in Nederland. Wij waren toen bij mijn ouders. Hij is de enige van de familie die ver weg woont, in Vancouver, de rest zit allemaal in of rond Oshawa, alleen een zoon van Yvonne aan de andere kant van Toronto. Yvonne geeft een rondleiding door het huis, we hadden hier ook kunnen logeren. Genoeg slaapkamers en twee badkamers. Maar wij willen graag zelfstandig zijn. We krijgen een uitstekende lunch voorgeschoteld met soep en belegde broodjes met ei en ham. Yvonne bidt hard op voor het eten. Er is ook meloen, druiven en ananas. En thee met vierkante cakejes. We skypen met heit en mem en neefje Thomas. In het fries en Engels. Verder spreken we grotendeels Engels, want dan kan iedereen het volgen. Yvonne kan onze tandeloze pake Willem erg goed nadoen. Vermakelijk! Bill en Anne arriveren, en even later Jacqueline en Neil met hun kinderen Claire en Aaron. De oudste hebben ze net naar zijn studentenhuis gebracht. Die begint dit jaar aan zijn studie. Yvonne heeft gezorgd voor Canadian BBQ met spare ribs, zoete mais, sla en aardappelsalade. Met taart door tante Rudy gebakken als toetjes en later nog Canadese butter tarts van Jacqueline. Voor het donker wordt gaan we naar ons adresje op een paar minuten rijden. Maandag 5 september. We praten uitgebreid met vrouw des huizes Mei, over haar leven, ze is vorig jaar afgestudeerd, 17 jaar geleden hier gekomen, getrouwd met een Canadees, heeft zelf nu de Canadese nationaliteit, een zoon van 23 uit een eerder huwelijk. Haar ouders zijn boven de 80, ze is daar drie maanden geweest eerder dit jaar. Wij gaan weer naar mijn familie. Yvonne en Paul rijden ons voor naar het huis van tante Rudy. Daar lunchen we vandaag. We worden rondgeleid door de bungalow. Met de kamer waar ze met kerst mooie familiegroepsfoto's maken die we op Facebook hebben gezien. En de kleine kamer met uitzicht over de tuin waar omke Sjoerd de laatste tijd heeft doorgebracht. Weer lekkere soep en belegde broodjes met fruit en taart na. Daarna gaan we met Yvonne naast mij en Weiwei en tante Rudy op de achterbank, in onze huurauto naar de plekken die een rol spelen in de geschiedenis van de familie, zoals de huizen waar ze hebben gewoond. Allereerst naar de General Motors-fabriek in Oshawa waar omke Sjoerd werkte, en bijna alle kinderen ook hebben gewerkt. Bowmanville Dan naar Bowmanville naar de kerk van de familie, de Knox Christian school met werkplaats voor de schoolbussen, het huis in Elgin Street waar de 'barn' (schuur) achter stond waar ze begonnen, vervolgens naar het eerste echte huis in Third Street, dan een huis aan Liberty Street, het zogenaamde 'hill house' waar de kinderen minder blij mee waren, en het andere huis aan Liberty Street bij het spoor waar ze dertig jaar hebben gewoond. Aansluitend drinken we thee met stroopwafels in Bill en Anne hun huis. Op aanraden van Bill - hij noemde dit gisteren - bezoeken we een kamp, een oude school waar Duitsers gevangen hebben gezeten. Daarna is het nog lange tijd een school geweest, maar nu sterk verwaarloosd en voorzien van graffiti. Er is een plan om het te behouden, daarom is het sinds kort verboden om het terrein op te gaan. Ze willen niet meer vandalisme. We sluiten af bij de begraafplaats van Bowmanville. Dinsdag 6 september. Naar het treinstation, we parkeren op een gigantisch parkeerterrein, 981 Bloor Street en kopen twee dagretours (in totaal $43,40) naar Toronto Union voor de Go-train van 9.38. Die stopt op alle tussenliggende stations, zodat we ongeveer een uur onderweg zijn. Toronto Vanuit het Union station zien we al snel de CN-tower. Het symbool van Toronto. Daar is ook een treinmuseum en het Rogers center voor de plaatse- lijke Blue Jays. We lopen via Spadena naar Chinatown. Toronto heeft een groot Chinatown, meerdere straten hebben een tweetalige naam. Hier lunchen we bij "Dumpling & more" op 442 Dundas Street West. Daar hebben ze een goed menu met Sichuan eten, veel keuze in een klein maar modern restaurant en niet duur ($25,60). Bij Sweet O´Clock aan de overkant zitten we binnen voor een mango smoothie en lychee milk tea (11$). Het is weer warm! In de Boekwinkel Chan Sheunge Kee sneupen we even rond. Ik vind er een miniatuur schoolbus, Noord-Amerikaanse stijl. We lopen een stuk verder naar wat waarschijnlijk het einde is van Chinatown aan Spadina. Via de zuidkant lopen we in de schaduw langzaam terug. Bij Famous Canada Souvenirs, een Chinese winkel, kopen we na lang zoeken een stapel T-shirts en damespyjamabroeken ($32,74). Rond vijf uur gaan we voor groene thee ($3) naar een grote gele M. We zijn moe door de warmte. Ik heb last van een beginnende migraineaanval. In de buurt van het station passeren we de Glenn Gould Studio, met de
    meester zelf als beeld op een bankje voor het gebouw. We zijn net op tijd voor de Go-train van 18.13 op spoor 24. In de redelijk volle trein probeer ik te ontspannen. We zitten boven, daar moet je stil zijn. Bij de auto ga ik eerst even met de stoel achterover rusten. Weiwei haalt cola bij het station. Misschien helpt dat tegen de hoofdpijn. Ze masseert mijn schouders. Wanneer ik me goed genoeg voel om te rijden, gaan we met behulp van de dame van de navigatie naar de Walmart in de buurt van ons adres. Daar doet Weiwei inkopen en eten we een bagel ($24,18). Inmiddels trekt de hoofdpijn langzaam weg. Op ons logeeradres hebben we thee met fruit en yoghurt en doen de was. Het is laat. We praten uitgebreid met Mei en zijn nog niet eerder pas na elf uur gaan slapen. Woensdag 7 september. ´s Ochtends praten we met Gilles. Mei slaapt nog. De inwoners maken zich zorgen over de werkgelegenheid omdat de Amerikanen fabrieken zoals die van GM sluiten en werk naar Mexico verplaatsen. De stad is nu vooral afhankelijk van de universiteit, die ook voormalige kantoorgebouwen in gebruik heeft en de afgelopen jaren flink is gegroeid. We vertrekken na de ochtendspits. Gilles moet van ons de groeten doen aan Mei. Omdat we vanaf 16.00 kunnen inchecken in Niagara, hebben we tijd genoeg. Het verkeer is druk, maar doorrijden blijft mogelijk. Hamilton Om twaalf uur zijn we in Hamilton, zoeken daar naar de McMaster University waar JL op heeft gezeten. We rijden dwars door down town. Eigenlijk omdat we een afslag te laat hebben genomen, maar zo krijgen we ook een indruk van deze stad. De campus is een groot terrein achter een universiteitsziekenhuis. Lastig om voor bezoekers te parkeren, dus blijven we niet lang. We eten in de buurt bij een klein restaurantje genaamd South China, hoofdzakelijk voor afhalen maar wel een paar barkrukken om te zitten. Weiwei neemt eend met groenten en ik tomaten met bief en rijst voor in totaal minder dan $20. Hamilton heeft ook veel industrie. Ter hoogte van St. Catharines gaan we voor twee groene thee ($3) naar een gele M met Wi-Fi om zwager Kris te feliciteren met zijn verjaardag. We zijn onderweg naar bij Niagara-on-the-Lake en komen door een gebied met veel 'wineries' met gigantische optrekjes. Bij een golfterrein lopen we over rotsblokken langs Lake Ontario. Omdat het al rond vier uur is, vervolgen we onze weg via de Niagara Parkway, langs nog meer wijnboerderijen en enkele uitzichtpunten. Niagara Tegen half vijf checken we in bij het hostel bij een leuke wulpse meid met tweekleurig haar. Na een kort bezoekje aan onze kamer gaan we direct lopend langs het water naar het centrum van het stadje Niagara, onderweg zien we veel adressen met bed&breakfast. Ter hoogte van Rainbow Bridge, die Canada met Amerika verbindt, hebben we uitzicht op de beroemde watervallen: de American aan de overkant en Canadian Horseshoe die midden in de rivier ligt. We doen een tour met de Hornblower ($45,10) met dunne rode regencapes. Er is veel water, regenbogen, en mooie uitzichten, ook op de Rainbow Bridge. Het onderste stuk van mijn korte broek is ondanks goed inpakken toch nat geworden, maar door de warmte droogt dit snel. De fotocamera houdt ik droog. De boot probeert zo dicht mogelijk bij de Horseshoe waterval te komen. Een avontuurlijk boottochtje, één van de mooiste ervaring in Weiwei haar leven. Bij de uitgang kunnen we nog twee foto´s kopen die voor we vertrokken zijn gemaakt, met een kunstmatig toegevoegde achtergrond van de waterval. Helaas moet je ze per twee kopen, we vinden namelijk maar één mooi. En $30 plus tax is veel geld, terwijl we zelf aardige foto´s hebben. Daarna lopen we nog een stukje verder tot de zon niet meer op de watervallen schijnt, dan gaan we terug en eten aan Clifton Hill een kleine maaltijd bij Tim Hortons ($11,42). Clifton Hill is een kleine versie van Las Vegas, een commerciële kermis om mensen die snel klaar zijn met de watervallen te vermaken. Binnendoor lopen we terug naar het hostel, op deze zomeravond. Het is de warmste dag van de reis. We zien bliksemflitsen, maar het blijft droog. Donderdag 8 september. In het hostel moeten we douches en toiletten delen, maar die zijn modern en schoon. Het ontbijt is inbegrepen, dat moet ook wel voor zo'n hoog bedrag. Er zijn opvallen veel Duitse gasten. Port Dalhousie Rond 10.30 vertrekken we, de meeste gasten zijn dan al op pad. We rijden weer via de Niagara Parkway. Lunchen doen we in Port Dalhousie bij Tim Hortons na een wandeling langs het strand. Een rustige omgeving. Alsof in één klap het vakantieseizoen voorbij is. We zien bijna niemand. Een paar ouder dames op het strand, enkele vissers op de steiger en een bellende jogster. Mississauga Het is dan nog een uur rijden naar Mississauga, waar we eerst naar de Walmart gaan ($21,91). Voor het avondeten hebben we een afspraak met JL in de buurt van waar ze woont. In een Sichuan restaurant bij een winkel- centrum met een variatie aan restaurants aan Hurontario Street. Ze is iets later door een treinvertraging. We wachten en kijken steeds tegen het licht van de zon in de richting waar we haar verwachten vandaan te komen. Ja, daar is ze, eindelijk! Na vier jaar. We hebben cadeautjes voor haar meegenomen. De dames bestellen royale porties: eend, kikker, chicken wings, vissoep met veel pepers, een groene groente voor in totaal 90$. Er valt heel veel te bepraten, JL heeft 2 jaar Hamilton gewoond en gestudeerd, een stad van ruim een half miljoen inwoners. Daarna een jaar in Scarborough binnen een Chinese gemeenschap, waar ze nog steeds naar de kerk gaat. En nu een jaar in Mississauga, een nieuwe voorstad van Toronto in de buurt van het vliegveld met ruim zevenhonderdduizend inwoners. Nadeel is dat ze veel reistijd heeft naar haar werk in Toronto. Rond half tien brengen we haar thuis, slechts een paar blokken verderop. Wij moeten dan nog acht minuten rijden naar ons adresje bij een Pakistaanse familie. Toen we daar vanmiddag arriveerden, zat de man des huizes met zijn moeder op de bank televisie te kijken. Nu doet een dochter de deur open. Vrijdag 9 september. Vandaag doen we een dagtrip met JL naar het platte- land. Ze heeft kerst en nieuwjaarskaarten van de afgelopen jaren en ook cadeautjes voor ons. Omdat ze geen auto heeft, komt ze weinig buiten de steden. Het is zonnig, maar niet zo klam als gisteren. St Jacobs Eerst is het ruim een uur rijden naar St Jacobs, een mennonietenstadje. Daar bezoeken we het Maple Syrup museum en Mennonite Interpretive Center, waar net een echtpaar uit Drente is. Die praten met de dame in kleder- dracht die hier werkt in een soort plat Duits. Heidelberg Vervolgens rijden we in enkele minuten naar Heidelberg voor een uit- gebreide Duitse lunch met pork tail en hock voor de dames, een broodje schnitzel voor mij, en een portie gefrituurde champignons. Kissing bridge Via Elmira naar de Kissing bridge bij West Montrose waar we het Drentse echtpaar weer zien. Bij deze enige ´covered bridge´ van Ontario zitten we op een bankje met snacktomaatjes. Een mooie omgeving. In bijna alle tuintjes en gras langs het water staan overdreven waarschuwingsborden met de mededeling dat het privé is, waag het niet om die te betreden en ze vragen zelfs geld wanneer je als professionele fotograaf een foto vanaf hun terrein van de brug wil maken. Op de terugweg drinken we bij Tim Hortons aan de 401 en blijven om wat kleins te eten. Veel honger hebben we niet. Het is erg druk op de weg en ik blijf helemaal rechts rijden om af en toe nog wat van het gesprek van de dames achterin op te vangen. Al spreken ze grotendeels Chinees. We nemen afscheid van JL bij haar appartement. Een mooie dag met veel praten en ontspanning. Weiwei en ik nemen dan nog een kijkje in Oceans Fresh Food Market, een grote supermarkt voor immigranten, een walhalla voor Weiwei. Daar halen we twee flesjes Jakeman's Canadian maple syrup en zakjes met basis voor hotpot ($21,96). De geur van curry komt door de ventilatieroosters in de vloer bij ons in de slaapkamer. Kennelijk hebben ze een late avondmaaltijd. Verder hebben we veel privacy en is het geen slechte plek om te overnachten. Ze hadden wel meer mogen vragen, het is een erg goedkoop adres. Zaterdag 10 september. Het regent wanneer we wakker worden. Onderweg naar het vliegveld gaan we de tank nog vullen, want die moet vol af- geleverd worden. Ik gok op $26 omdat hij voor de helft leeg is. Toronto Airport We rijden naar 6301 Silver Dart Drive, Mississauga, ON L4W 1S9 (ik vermeld het volledige adres omdat dit niet makkelijk te achterhalen was en handig is voor de navigatie), waar de Car Return is, de laatste ingang is voor Alamo, helemaal rond de garage na eerst alle andere ver- huurbedrijven te hebben gepasseerd. Het is er rustig. Zonder iets bij te betalen kunnen we de auto achterlaten. Van terminal 1 gaan we met een treintje naar terminal 3. Daar checken we in bij de vriendelijk Theresa, een Chinese die zeer belangstellend is. Op de één of andere manier konden we geen boardingcards uit de machine halen, misschien omdat we meerdere nodig hebben. De Bagage wordt naar Amsterdam doorgelabeld, daar hebben we geen omkijken meer naar. We krijgen de boardingcards voor de vluchten naar Montreal en aansluitend naar Amsterdam. De security op Toronto is langzaam omdat ze maar twee scanners gebruiken. Anderen mopperen ook. Maar we zijn ruim op tijd bij de dichtbij gelegen gate B25. We vliegen met een Bombardier propeller- vliegtuig van Westjet met plaats voor 78 passagiers, die slecht voor een fractie gevuld is. Bij aankomst hebben we een mooi zicht op Montreal. De omroepen beginnen nu in het Frans, gevolgd door het Engels. We merken direct dat we weer in een Frans deel van het land zijn. Het is nog een aardig eindje lopen naar gate 57. Precies de gate waar we twee weken terug arriveerden. Het toestel van KLM is er nog niet. We eten kip noodle soup met broodjes en potato wedges bij Tim Hortons ($10,88). Van ons laatste dollars kopen we maple syrup koekjes, drie doosjes voor 15 dollar en maple caramels ($26,49). Later nog een doosje koekjes. En Weiwei wil graag lippenstift van Dior ($38). Ik haal twee groene thee bij Tim Hortons (3,70). Dan is er nog steeds wat kleingeld over, maar we vinden niks meer om te kopen. Het toestel arriveert iets te laat om 17.50. Ik kies een vegetarische pastamaaltijd en kijk naar de film Mon Roi, een Frans liefdesdrama over een sympathieke Française die voor een foute man valt, maar hem na diverse misstappen niet wil opgeven. De vertelling heeft een hoog tempo en overbrugt ook nog enige maanden. Geen originele film, maar wel boeiend. Weiwei geniet van Angry Birds. Daarna wil ik slapen, maar dat lukt niet echt, want tijdens de korte nacht is er turbulentie. Kennelijk heb ik toch gerust, want wanneer ik mijn ooglapjes afdoe, zie ik dat iemand een doosje voor het ontbijt heeft. Dat hebben wij gemist, en we hebben nog maar ruim een half uur te vliegen. Schiphol Zondag 11 september. De vlucht ging sneller dan verwacht. Ondanks de vertraging bij vertrek, landen we zelfs iets voor op het schema. Bij de douane is het drukker dan ik gewend ben. Dan lopen we eerst naar de verkeerde groep bagagebanden. We hadden naar rechts gemoeten in plaats van links. We kunnen de trein van 8.16 nemen. Op weg naar huis. Helaas, de reis is voorbeid. Het was maar kort.
    Montreal was onze eerste stad. De eerste indruk was niet zo fijn. We kwamen aan op een zaterdag, de kantoren gesloten, opvallend veel daklozen tussen de hoogbouw. Zelf zaten we in een oudere wijk in de buurt van een universiteit, beter maar ook daar dronkaards en ongure figuren. Wandelen door de stad was wisselend. Het eerste deel naar het station om treinkaartjes te kopen viel tegen. Chinatown daarentegen was levendig, kleurrijk en had geen hoogbouw. Ook Old Town langs de rivier was plezieriger en fotogeniek met een parkachtige omgeving langs het water. De volgende dag gaf een betere indruk. Vanaf Mont Royal achter de fraaie McGill University zit je vrij snel in de natuur. Place des Arts is ruim opgezet met veel cultuur. Een stad heeft simpelweg adem nodig, met parken en pleinen. Ik denk dat jonge mensen de voorkeur geven aan deze stad omdat er meer te doen is. Maar voor mij was dit bezoek genoeg. Quebec Stad vond ik prettiger. Alhoewel we in een iets verwaarloosde wijk logeerden, was het huis waar we in zaten een avontuur op zich. Het gehele interieur van het huis uit 1916 was als een museum. Je kwam er eigenlijk niks moderns tegen. Moderne appartementen zijn vaak zo doods ingericht. De oude beneden- en bovenstad waren interessant. Quebec is een prachtige stad, prettig om te wandelen, veel parkjes, oude gebouwen, een groot terras met zicht over de rivier. Zoals een klassieke Franse stad. De Franstalige provincie Quebec is duidelijk anders dan Ontario. De straatnamen, verkeersborden en spreektaal allereerst. Maar ook de architectuur is Europeser en sommige inwoners zijn zo Franstalig, dat ze moeite hebben met het Engels. Ottawa is een meer statige stad, vandaar ook de hoofdstad. Maar toch overzichtelijk. We zaten in een klassieke wijk in een vrijstaand huis, alsof je veertig jaar terug in de tijd ging. De klassieke en historische gebouwen in het centrum zijn fotogeniek, vooral het parlementsgebouw. Het marktdistrict vond ik iets te yuppie- achtig en duur. We raakten in de war van alle parkeerregels. In iedere straat was dat weer anders. Toronto is groot en druk. De hoogbouw viel me mee. Hier minder daklozen gezien dan in Montreal. Toronto heeft een groot en aantrekkelijk Chinatown. Zeer levendig met goede restaurants. Misschien zit ik er naast, maar wij vonden één dag genoeg in zo´n grote stad. Mijn Canadese neef en nichten en aanhang zijn geobsedeerd door sport. Voornamelijk baseball en IJshockey. Weiwei was onder de indruk van de Niagara watervallen. En ze zou wel in Canada willen wonen, maar was wisselend in die opvatting. Want de dak- lozen in de steden, grote en drukke autosnelwegen en dure supermarkten vond ze minder. We hebben niet zo heel veel hoeven rijden. De dagafstanden naar Ottawa, Kingston en Oshawa waren steeds ongeveer twee uur rijden. En Niagara ligt ook niet ver weg. Het reisschema zat goed in elkaar, daar ben ik tevreden over. We hebben beloofd om binnen vijf jaar JL weer op te zoeken. Of misschien komt ze in de tussentijd een keer naar Europa. Wie weet. Johan (16 oktober 2016)