Ik heb nog tien verlofdagen en neem rond kerst liever niet vrij, want dat zijn van die deprimerende vreetdagen. Mijn voorkeur is om in oktober nog even op reis te kunnen. De afgelopen vier maanden heb ik geen verlof gehad, dus werd het ook wel tijd. De komende tien dagen verdeel ik over Malta en het westen van Sicilië. Twee jaar geleden zijn we in Oost-Sicilië gebleven, nu een echte rondreis over het eiland. Op beide eilanden doe ik het rustig aan; geen lange afstanden en geen vol programma. Omdat Air Malta best vroeg naar Nederland vertrekt, had ik sowieso geen zin om die vlucht terug te nemen. Gelukkig bleek er een goedkope vlucht met RyanAir van Malta naar Catania te zijn. Het handige van Malta is dat jong en oud vloeiend Engels spreekt omdat Malta honderdzestig jaar onder Engels bewind stond. De Britten hebben wegen, welvaart, onderwijs en elektriciteit op het eiland gebracht. Malta is een archipel bestaande uit drie bewoonde eilanden: Malta, Gozo en Comino. Van de kleinere eilanden is Filfla bekend geworden door het bezoek van Boudewijn Büch in 1988. Zonder toestemming overigens. Filfla is een plateau met 60 meter hoge klippen en vormt een vogelreservaat. Het diende ooit als oefendoel voor de Engelse marine en Royal Air Force. Recente hoogtepunten in de Maltese geschiedenis zijn: Het toekennen van het George Cross door koning George VI (1942), de onafhankelijkheidsverklaring (1964) en het uitroepen van de republiek (1974). Malta heeft gemiddeld maar liefst acht uur zonneschijn per dag. Om iets aan het watergebrek te doen, zijn er aan de kust vijf installaties gebouwd die drinkwater uit zeewater winnen.
Vrijdag 6 oktober. Ik neem de trein van twee over negen richting Schiphol. Bij balie 18 ben ik snel geholpen. Ik krijg een nieuwe instappas, ze bieden me namelijk aan om een plek aan het gangpad te krijgen. Dat heb ik liever dan tussen twee vreemden zitten. Om tien uur ben ik al door de beveiliging. Bij gate B27 vertrekt eerst nog een toestel naar Barcelona. Mijn vertrektijd met Air Malta is 11:50. Het toestel komt om tien over elf in zicht. Ik heb een stoel bij een Exit-deur boven de vleugel, met extra beenruimte. De vlucht is heel aardig, niet zo lang en met heel weinig turbulentie. We krijgen een belegd broodje en een flesje water. Ter hoogte van Palermo komt de aankondiging van de landing. Vanwege de noordelijke wind vliegen we eerst langs het eiland en draaien dan naar het noordwesten. Zo krijg ik direct al een mooie eerste indruk. Aankomst Malta We moeten met een vliegtuigbus naar de terminal. Mijn Koffer komt al snel. In de hal zijn direct na de schuifdeuren aan de linkerkant balies voor autohuur. Dat gaat ook vlot. Op een enveloppe met sleutel erin staat de wandelroute naar de parkeerplaats. Alles gaat tot dusverre efficiënt. Er zit geen centrale vergrendeling op de auto. Het gekke is dat ik geen deurslot kan vinden. Deze slimmerik realiseert zich na een paar minuten pas dat de bestuurdersdeur aan de andere kant zit. Ze rijden hier immers links! Daar zit een sleutelgat. En het stuur. Ja ja, lach er maar om. Dat kan ik achteraf ook wel. Het navigatiesysteem is een tikkeltje lastig. Ik vind de plaats wel, maar de straat niet. Het is bovendien wennen om links te rijden. Eerst kom ik bij een verkeerd adres, maar ben gelukkig wel al in de buurt. Green Grove Guesthouse Het Green Grove Guesthouse zit in een rustige straat op loopafstand van de meeste bezienswaardigheden in het stedelijke gebied. Eigenaresse Maria verschijnt na enkele minuten. Ze is goed voorbereid. Ik kan direct betalen voor mijn verblijf van vijf nachten. Je hebt hier kennelijk een wereldstekker nodig. Die heb ik altijd bij me, maar je kunt ze ook lenen. Na het uitpakken verken ik de directe omgeving en doe inkopen bij een supermarkt. Sommige producten zijn duur. Waarschijnlijk omdat ze die moeten importeren. Net voor het donker ben ik terug. Om kwart voor acht heb ik afgesproken in het restaurant van het guesthouse voor de aanrader bragoli, dat is een Maltees gerecht. De zoon van Maria is de kok. Ik ben gewend om eerder te eten, dus heb behoorlijk trek. De maaltijd is voortreffelijk: een gevulde biefrol met veel saus, courgette, broccoli, gebakken aardappel en een mandje droog brood met boter en een kop groene thee. Ik ben dol op de saus. Het eten komt op de rekening van mijn kamer. Tegenover mij zitten twee Chinese of Taiwanese meisjes uit de kamer naast mij. Zij beginnen met een glas rode wijn. Rond tien uur val ik als een blok in slaap. Zaterdag 7 oktober. Het ontbijt is vanaf acht uur. De gekookte eieren zijn behoorlijk koud. Grote kans dat ze dit gisteren hebben voorbereid. Er staat aardig wat wind. Ik wil graag in het bebouwde gebied langs de kust wandelen. Eerst door Paceville, een nogal lelijk uitgaansgebied. Ik loop een stuk over rotsen en kom zo bij een binnenhaven uit met luxe boten. Via trappen moet ik terug naar het straatniveau. Sliema De volgende baai is minder modern en heeft als herkenningspunt het "Love" monument. Vervolgens wandel ik langs Sliema. Daar zijn plekjes voor zonneaanbidders op de rotsen en oude uitgeslepen baden. En een aardige boulevard. Ik neem een doorsteek naar de volgende baai, met veel toeristenbootjes, en ga verder tot ruines van een fort dat helaas is afgesloten. Her en der zijn hier ook weer zonneaanbidders, maar nergens massaal. Valletta Om kwart voor één sta ik in de rij voor de ferry naar Valletta. Ik koop direct een retourkaartje. De boot gaat niet zo frequent. Er kunnen tweehonderd passagiers mee. Valletta is het politieke en historische hart van Malta, met hoge wallen die de johannieter ridders in de 16de eeuw lieten aanleggen. De meest glorieuze periode uit de geschiedenis is de 268 jaar durende regering van de johannieter orde geweest. Aangezien mijn naam, werd het ook wel tijd dat ik naar Malta ging. Johannieter ridders De johannieter ridders zijn afkomstig uit Jeruzalem. Omstreeks 1100 verenigde een groepje mannen zich in "de orde van het hospitaal van Sint- Jan" en nam de zorg op zich voor de zieken van het Pelgrim hospitaal in Jeruzalem. Veel ridders voelden de aandrang hun leven in te richten op een religieuzer manier dan tevoren. Het meest voor de hand liggend was monnik te worden, maar er was ook een voortdurende behoefte aan vechtjassen die de christelijke gebieden verdedigden tegen de Arabieren, en pelgrims beschermden op hun weg naar heilige plaatsen. In Valetta doe ik een wandeling met de wijzers van de klok mee. Eerst een stukje naar links en dan binnendoor omhoog. Een centrale straat heeft veel versiering. Er zijn opvallend veel erkertjes. De gebouwen zijn zo hoog dat er op ieder moment van de dag wel schaduw is en de straten zijn zo recht dat er wind doorheen kan waaien. De Saint John’s Co-Cathedral verrees in de jaren 1573-1577, kort na de stichting van Valletta. Na de sobere buitenkant van de kerk, is het uitbundige, kleurrijke maar toch harmonieuze interieur een verrassing. Je merkt dat er geen vierkante centimeter onversierd is gelaten. Het plafond is beschilderd door Mattia Preti. In het oratorium hangt Caravagio’s meesterlijk schilderij "De onthoofding van Johannes de Doper" (1608). Op dit schilderij staat ook een gevangene achter tralies die toekijkt naar de onthoofding en een vrouw die klaarstaat met een schotel om het hoofd van Johannes de Doper op te vangen. In het oratorium mag je geen foto’s nemen. In een zijkapel hangt nog een werk van Caravagio: "De Heilige Hiëronymus". Dan naar het fort op de punt van het schiereiland met een oorlogsmuseum. De zuidzijde van Valletta is weer totaal anders. Lower Gardens zie ik vanaf de plek waar de Klok is. In 1992 onthulde koningin Elizabeth hier een monument ter herdenking van de doden uit de Tweede Wereldoorlog: Dit noemt men "The Siege Bell Memorial". Op een bordje staat een waarschuwing dat om twaalf uur de klok zal luiden. Dan een stukje door smalle straten en langs het Chinees cultureel centrum (dat zag ik op GoogleMaps) naar de fraaie Upper Gardens. Daar is een schitterend uitzicht met kanonnen op de voorgrond. In het parkje is WiFi en vanaf een bank heb ik even contact met Weiwei. Voor een late lunch neem ik een chicken wrap-menu bij Burger King. Dan terug naar de ferry. Ik kan snel aan boord. Valletta is nu beter belicht. Ik loop grotendeels de zelfde route als vanmorgen tot het Love monument. Er staat minder wind, de zee is veel rustiger. Het strandje van Paceville ligt net in de schaduw. Ik ga naar een supermarkt in de buurt van de nachtclubs voor wat eenvoudig avondeten en drinken. Voor het donker is ben ik op mijn kamer. Met zeer vermoeide voeten. Zondag 8 oktober. Ik heb zelfs blaren op mijn hakken. Helaas vind ik geen televisiezender met de Formule 1 race in Japan. Dan maar via teletekst volgen. Max wordt tweede op slechts 1,211 seconde van Hamilton! Ik ben de eerste bij het ontbijt. Vandaag ga ik met de auto op pad. De eigenaresse raadt me aan om naar de zondagse vismarkt van Marsaxlokk te gaan, maar ik heb Mdina in gedachten. Mdina De lucht is stralend blauw wanneer ik in de auto stap. De route naar Mdina gaat voor een deel via een smal landweggetje tussen muurtjes. Eén keer stuurt de navigatie me naar rechts waar de middenberm geblokkeerd is. Dus moet ik eerst naar links en hopen op een rotonde. Links rijden blijft raar. Gelukkig is het verkeer hier niet zo snel. Rotondes en smalle wegen lijken mij het meest gevaarlijk. Wanneer de tekst SLOW op de weg ondersteboven staat, weet je dat je aan het spookrijden bent...
Mdina ligt bijzonder mooi op een heuvel. Langs de weg staan allemaal
auto's. Waarom? Kort voor het stadje stokt het verkeer. Ik besluit een
stukje terug te rijden en ook maar langs de weg te parkeren, al had ik het
gratis parkeerterrein bij de Griekse poort in gedachten. Bij de hoofdpoort
van de oude stad zijn direct al groepen met gidsen. Erg toeristisch dus.
Want Mdina is mooi.
Ik loop naar het uitzichtpunt aan de oostkant en zie en hoor (veel herrie!)
van klassieke rallyauto's die in het dal rijden. Op enkele plekken zijn
hooibalen geplaatst waar ze tussendoor slalommen. Bij een poortje aan de
noordkant zie ik ze dichtbij voorbij racen. Bij de Griekse poort staat een
groot deel van de deelnemers geparkeerd. Kennelijk rijden ze in groepjes,
mogelijk per klasse.
Rabat
Ik loop naar de catacomben in het centrum van Rabat. Dit ligt direct naast
Mdina. Onderweg haal ik in een supermarkt beleg voor mijn lunch. Hier is de
grot van de heilige Paulus. De overlevering wil dat de apostel Paulus in 59
n. Chr. hier een paar maanden heeft gebivakkeerd, voordat er een boot was
gevonden die hem mee kon nemen naar Rome. Men voer toen ’s winters niet. In
de tijd van de Romeinen deed deze grot dienst als gevangenis. Nu hebben ze
het omgevormd tot een kapel. Ik lees dat Malta het grootste percentage
kerkgangers van Europa heeft.
Bij een speelterrein bij de hoofdpoort rust ik op een bankje. Ik voel mijn
voeten nog van gisteren. Dan terug naar de auto en naar de San Anton
Garden. Die zit een beetje verstopt in het stadje Attard. Parkeren is
lastig. Via de San Anton Street kom ik eerst bij een paleis. De hoofdingang
van het park zit echter aan de oostkant. Het park is niet zo fotogeniek,
maar wel aardig met zwanen en krekels en een Japanse miniatuurpagode.
Terug naar mijn guesthouse en naar Paceville lopen voor het avondeten. Maar
eerst breng ik het laatste deel van de middag door op een bankje bij het
strandje van St. Julians Bay. Daar blijft de zon nog tot tegen zes uur. Een
deel van het uitgaanspubliek komt al voorbij lopen.
Rode Toren
Maandag 9 oktober. Vandaag naar het noorden van Malta. Mijn eerste
bestemming is de Rode Toren (St. Agatha´s Tower) uit 1649. De doorgaande
weg over het eiland is breder en op sommige plekken mag je maar liefst
tachtig kilometer per uur. Veel wegen zijn vernieuwd. Dit komt omdat Malta
in 2004 is toegetreden tot de Europese Unie en ze geld van Europa hebben
gekregen om iets aan het wegennet te doen.
Op het einde van het weggetje langs de Rode Toren is een radarstation. Daar
wandel ik een stuk langs de kliffen. De natuur is fraai. Ik kan de veerboot
naar Gozo zien en het eiland zelf. Ik ben niet de enige, want het is een
af- en aanrijden van huurautootjes. Verderop zie ik een bordje naar
Paradise Bay. Daar is het erg rustig. Misschien te onbekend en te klein.
Ghadira Bay
Dan een stukje terug voor het strand van Ghadira Bay. Dat is zeker mooi! En
relatief rustig met mooi zand en rustig water. Ik ga hier ook eten in een
strandtentje: Special Maltese Pizza en groene thee voor euro 9,50. Een
prima pizza! Ik deel een tafeltje met een Deens/Thais koppel. Zij is
hoogzwanger. Ze zijn net bij Popeye Village geweest. Volgens het paar een
zware tegenvaller en ook nog duur.
Gnejna Bay
Dan rijd ik naar de westkust. Een stukje ten zuiden van Popeye Village
liggen een paar baaien met strandjes. Ik rijd naar de meest zuidelijke. Een
oude man met een zongebruinde lederhuid is de zogenaamde parkeerwachter.
Wij hebben hier geen parkeerautomaten, is zijn smoesje. Hij vraagt een
euro, maar is met vijftig cent ook tevreden. Een bijverdienste naast zijn
pensioentje, denk ik.
Golden Bay
Hij zegt dat er een pad richting het noorden loopt. Dat is ook zo, maar
zeker niet eenvoudig. Er zitten behoorlijk steile stukken tussen. Ik denk
dat velen zouden afhaken, maar ik waag het er toch op. Met flink stijgen en
dalen kom ik via mooi maanlandschap van geërodeerde rotsen uiteindelijk bij
Golden Bay. Her en der liggen enkele zonaanbidders die deze route ook
hebben gewaagd.
Bij Golden Bay loop ik nog naar een toren op het einde van de klif. En ik
moet dezelfde route weer terug. Een avontuurlijke wandeling voor
waaghalzen. Onderweg naar mijn guesthouse haal ik boodschappen bij een Lidl
in Mosta aan de rondweg van dat stadje. Het navigatiesysteem is vervolgens
weer een paar keer mis met straten die inmiddels één richting zijn.
Dinsdag 10 oktober. De nachten zijn niet koud. De laagste temperatuur is
ondanks een heldere lucht 18 graden. En wanneer ik naar buiten ga is het al
warmer door een steeds volop aanwezige zon. Niet koud dus, maar ook niet
heet. Oktober is mild. Ideaal. Vandaag staat het zuiden van Malta op het
programma.
Blue Grotto
Eerst rijd ik naar Blue Grotto. De navigatie stuurt me langs het vliegveld.
Het uitzichtpunt op de grot is grotendeels bezet door bussen. Ik kan er nog
net bij. Snel een foto en dan weer verder, want de auto staat er niet naar
mijn tevredenheid. Bij het haventje weer een man met een pet die
parkeergeld wil opstrijken. Ik heb het zo wel gezien. Mij te druk. En dan
te bedenken dat ik buiten het hoogseizoen ben.
St. Peter's Pool
Mijn volgende bestemming is St. Peter's Pool in het zuidoosten. Dit keer
via een weg onder het vliegveld door. Het laatste stukje is slecht. Ik
parkeer daarom net voor de afslag bij een muurtje ter hoogte van een
fabriek. Dat slechte pad loop ik liever. Op het einde is toch een
parkeerplaats met enkele auto's die minder voorzichtig zijn. Bij St.
Peter's Pool kun je langs de kust nog verder naar het zuiden lopen waar
mooie geërodeerde rotsformaties zijn. Wat mij betreft prettiger vertoeven
dan de commerciële drukte van Blue Grotto.
Voor een late lunch ga ik naar een Lidl in de buurt. Dan terug naar het
guesthouse. Ik ben vroeg vandaag. Na een pauze op mijn kamer geniet ik van
de bikinimeisjes op het strandje van St. Julians Bay.
Woensdag 11 oktober. Om tien uur uitchecken. Ik moet het eten van de eerste
avond nog betalen. Het is er niet meer van gekomen om hier vaker te eten.
Ik neem een deel van de route van gisteren, om en onder het vliegveld door.
Er zit voor zover ik heb kunnen zien maar één tankstation in de buurt van
het vliegveld. De tank komt voor euro 20,50 vol. Een spichtig meisje doet
het werk.
Dan langs de normale parkeerplaatsen naar de hoek waar de huurauto's staan.
Een jonge Afrikaanse man helpt mij heel vriendelijk. Hij gaat binnenkort
naar Nederland om vrienden in Tilburg en Oss te bezoeken. Bij hem teken ik
het inleverformulier. Binnen geef ik het navigatiesysteem af. Ze hebben
verder geen informatie nodig. Alles ging vlot, dus ben ik vroeg voor het
inchecken. Toch kan ik om elf uur al de koffer afgeven en ga dan lunchen in
een 'food court' in de kelder.
Het vervolg kun je lezen in het reisverslag Sicilië 2017.
Malta is origineel. Een beetje primitief met het verkeer. Je gaat soms terug in de tijd. Ik heb heel weinig aanspraak gehad, maar vind dat wel prima. Lekker ontspannen, observeren en verkennen. Met name de baaien en Valletta waren mooi. Malta is Zuid-Europees, maar net even anders. met een vleugje Brits, Italiaans en Noord-Afrikaans. En een eigen taaltje. Omdat ik alleen reisde, heb ik geen excursies ondernomen. Anders had ik wel graag een tocht naar (toeristische) Blue Lagoon willen doen, die ligt tussen het eiland Comino en het kleine buureiland Cominotto. Ieder hotel biedt excursies aan en langs de kade in Sliema zijn genoeg kraampjes die dit soort tours aanbieden. Tot slot: waarom ben ik als liefhebber van geschiedenis niet bij de restanten van de beroemde tempels ben geweest? Een simpel antwoord: ik heb er afbeeldingen van gezien en ik vind ze niet fotogeniek. Toch wil ik wel een citaat kwijt uit plusonline.nl: