Een nostalgisch reisje naar de voormalige DDR 2017
Enkele van mijn collega´s zeiden direct: de DDR bestaat niet meer. Maar
voor mij bestaat die nog wel. Vanaf 1975 ben ik meerdere keren met mijn
ouders naar vrienden in Weinböhla geweest. Weinböhla ligt in de buurt van
Dresden en de porseleinstad Meissen. Wij gingen daar zowel zomers als
tijdens de herfstvakantie heen. Voor mij was de laatste keer in 1988 en
toen was het nog de DDR.
Na de hereniging van beide Duitslanden ben ik wel een keer in Berlijn
geweest, maar Weinböhla is in mijn herinnering nog steeds de DDR. Mijn
ouders en zussen en hun families zijn na die Wende wel terug geweest. Vorig
jaar speelden we al met de gedachte om rond Karin haar verjaardag (26
oktober) te gaan. Toen gaf ze aan dat het niet zo goed uitkwam en dat ze
een jaar later haar verjaardag uitgebreider zou vieren omdat ze dan
zeventig zou worden. Dus werd het een jaar uitgesteld.
Sinds september hebben we een auto, dus kunnen we mijn ouders meenemen.
Iets terugdoen voor alle reizen die zij met mij deden.
Woensdag 27 oktober. Even na half acht zijn we onderweg, want we willen
graag voor donker arriveren. Er is een opstopping bij Groningen. En ook bij
Bremen, waar we stoppen voor koffie en thee. Voor Hannover staan we weer in
de file. Het stuk A2 naar het oosten gaat beter, maar bij Halle staan we
weer in een file. Het navigatiesysteem kiest vervolgens voor een route tot
aan Dresden via de Autobahn en aan de andere oever van Elbe een stukje
terug via de Moritzburgerstrasse naar Weinböhla. In het verleden gingen we
altijd via Meissen.
Weinböhla
Op de borden langs de snelweg staat al Weinböhla. We maken een fotostop bij
het bord "Wilkommen in Weinböhla". Het pension waar ik twee kamers heb
gereserveerd, komen we binnen via een telefoongesprek met de eigenaar.
Naast de voordeur zit namelijk een sleutelbakje met een cijferslot. Tijdens
het gesprek moet die sleutel weer terug in het bakje. We hebben twee kamers
tegenover elkaar op bovenste verdieping: nummer 10 en 11. De sleutels
zitten in de deuren.
Het pension is afgelopen april open gegaan. Alles ruikt nog nieuw. Het zijn
moderne en degelijke kamers. Zeer net en schoon. We lopen even bij Karin
langs om te laten weten dat we er zijn en spreken af dat we morgen om half
elf langskomen. Ze woont op ruim tien minuten lopen.
Donderdag 26 oktober. We krijgen een goed ontbijtbuffet. In een
antiekwinkeltje tegenover het Zentralgasthof willen we graag rondstruinen.
Het is overvol, met aardige spullen, maar soms een beetje duur. Weiwei
kiest ouderwetse schaaltjes uit.
Om half elf zijn we bij Karin. Er zijn ook enkele andere gasten. Onder
andere de halfbroer van Peter. Karin heeft een Zuckerzange bij de
suikerklontjes, iets typisch DDR. We krijgen een uitgebreide koude brunch,
net als vroeger hoef je niet te verhongeren bij een bezoek aan de familie
Beger!
Overal in de regio zijn op dit moment Kürbes (pompoenen). Karin kan zich
Yfke haar reactie nog herinneren bij de pompoenensoep die ze kreeg
voorgeschoteld. We bespreken mensen die we in het verleden hebben ontmoet.
Vrouw Vogel is overleden aan kanker, net als een dochter. Vogel zelf leeft
nog.
Aan de doorlopende straat zijn we net langs de Hexenküche gelopen. Die is
van Heike Hanke. Heike trok in de jaren zeventig met mijn zussen op. We
spreken af dat we daar een keer gaan lunchen. Ik zie op Google dat het 's
avonds en in het weekend niet open is, dus moeten we wel overdag. Karin
heeft een kalender met Kohlezeichnungen van Bernd. We willen ook graag
Bernd en Barbara in Meissen bezoeken.
Karin maakt telefonisch afspraken voor ons. Morgen om drie uur bij Barbara
en Bernd en vanavond om zes uur naar het restaurant Keulscher Hof.
Donderdags hebben ze daar "Rippchen". Wanneer we vertrekken, stopt Karin
iets kleins van Meissener Porzellan in Weiwei haar handen. Ze mag het niet
teruggeven!
´s Middags doen we met z'n vieren een nostalgische wandeling door
Weinböhla. Via een voetgangerstunnel onder het spoor komen we bij de
Beethovenstrasse, waar de familie Beger vroeger woonde. Veel is veranderd,
maar het huis staat er nog. De kassen zijn weg. Daar zijn appartementen
gebouwd. En er staat een pension aan de weg. Peter en Karin hebben dat
beheerd. Ik heb dat allemaal al eens op foto's van heit gezien.
We lopen ook naar de wijnberg. Heit informeert naar de familie Vogel. We
maken groepsfoto's voor de wijnberg. De tuinhuisjes kan ik me niet
herinneren. De wijnberg lijkt nu kleiner. Op de terugweg lopen we weer via
de Beethovenstrasse. In de Maxstrasse heeft een oudere vrouw nog een
Trabant. Die had ik net al zien staan, nu rijdt ze toevallig net weg. Leuk
om te zien. En leuk om te horen!
Ondanks het veranderde straatbeeld, is het makkelijk om herinneringen van
vroeger op te roepen. En de stem van Peter hoor ik nog steeds nadrukkelijk
nagalmen. Hij was altijd zeer prominent aanwezig. Vervolgens lopen we door
de Hauptstrasse. Mem en Weiwei duiken een tweedehands kledingzaakje in. Dan
naar Lidl. Mem heeft een Radebeulse krant gekregen met op de voorpagina een
stuk over verkiezingen van de nieuwe wijnkoningin.
Het avondeten hebben we met Karin bij Keulscher Hof, in een soort schuur
met antieke decoratie. Karin en Weiwei nemen de spareribs. De rest bestelt
a la carte. Karin vertelt. Enrico is veel bezig met golfen, zijn twee
zoontjes ook. Een dure sport. Zijn vrouw is nog bezig met het leren van de
Duitse taal. Ze heeft daar moeite mee gehad. Haar kinderen verbeteren haar
soms. Ze heeft inmiddels wel een rijbewijs. Matthias, de man van Annett, is
onlangs naar Zuid-Korea geweest voor een navigatiesysteem van Daimler, waar
hij voor werkt.
DDR Museum in Pirna
Vrijdag 27 oktober. Tijdens het ontbijt groet de eigenaar ons. Hij is nog
bezig met een stuk aanbouw aan de straatkant. Vandaag is het kouder, er
staat een frisse wind en onderweg hebben we buien. We rijden naar Pirna
voor het DDR Museum. Entree is zeven euro per persoon en één euro om foto´s
te mogen maken. Het museum zit in een groot gebouw met een uitgebreide
verzameling in allerlei categorieën. Echt, heel veel om te zien. Een
overvloed. Absoluut de moeite waard!
Vanmiddag is het gelukkig droger. De Lunch halen we bij Heike Hanke in haar
Hexenküche: twee keer schnitzel, worst en vis. Met salade en aardappelen en
bloemkool. Snel en betaalbaar eten. Ze moet diep in haar geheugen graven om
ons te herinneren.
Meissen
Na een dutje rijden we naar Meissen. Ik wil graag aan de oever van de Elbe
parkeren. Vanaf daar lopen via een pad en trappen naar boven. Via het
Domplatz naar een weer iets naar beneden lopende straat. Het is even
zoeken. Bij een poortje zit rechts de ingang naar het gebouw waar Bernd en
Barbara wonen. Via een oude deur. Beneden is nog een andere ingang met een
lift. De tafel staat klaar met koffie, thee en taartjes. Voor mem en
Kartoffel Barbara is er ook nog eierlikeur.
Die bijnaam heeft ze gekregen omdat ze "groenten en fruit" heeft
gestudeerd. Ze waren Weisse Raben, studenten aan de Humboldtuniversiteit in
Berlijn. Barbara vertelt dat ze iedere twee jaar haar studiegenoten nog
ontmoet bij seminaars. Ze hebben twee zonen. De oudste is ouder dan ik en
heeft een dochtertje. Vanuit de woonkamer hebben ze zicht over een wijnberg
en heuvels. In de herfst doen ze al enkele jaren een busreis met Karin.
Veel van de contacten uit de tijd van Peter zijn helaas verloren gegaan.
Die hebben Karin in de steek gelaten.
Kalender met werk van Bernd
Ze huren dit appartement al 43 jaar. Bij de modernisering hebben ze even
aan de overkant gewoond. In de gang staan kasten met enorme verzamelingen
van poppetjes en typische rookmannetjes uit het Erzgebirge. Bernd geeft
een exclusieve rondleiding door het gebouw, eerst naar een houten
zolderruimte met uitzicht over de stad en de Elbe. Dan een opslagruimte
waar vroeger kolen lagen, de gang staat nu vol met fietsen.
Op de muren zijn markeringen van het oorspronkelijke burchtgebouw uit 1500,
met aanpassingen van begin 1900 en de recente renovaties. Onderaan nemen we
de lift. Met een sleuteltje kan hij die tot in hun woonkamer laten gaan.
Daar zitten mem en Kartoffel Barbara nog aan hun likeurtjes. Weiwei vindt
de lift geweldig. Wanneer we naar de Domplatz lopen, roept en zwaait
Barbara vanuit een kamerraam.
Moritzburg
Zaterdag 28 oktober. Weiwei breekt een glas in de badkamer. Vanmorgen gaan
we naar Moritzburg. Daar is dit weekend een Fish und Wald Festival.
Daardoor is het zeer druk. Er zijn provisorische parkeerterreinen aan de
rand van het dorp. Je kunt met pendeldienst naar het centrum. Maar omdat
het zo fris is, lopen we liever. We willen naar het slot en nemen een
kijkje bij de kraampjes. Veel met versnaperingen. Toch kiezen we voor een
bakkerij aan de hoofdstraat om lekker warm binnen te zitten met koffie,
thee en gebak. Gelijktijdig ook onze lunch.
Wikipedia: Schloss Moritzburg is een Duits barokkasteel in het kleine
stadje Moritzburg in de Duitse deelstaat Saksen. Het kasteel werd gebouwd
tussen 1542 en 1546 als jachtslot voor hertog Moritz von Sachsen. Tussen
1723 en 1733 werd het kasteel omgebouwd tot buitenverblijf voor Augustus
III de Sterke, de keurvorst van Saksen en koning van Polen.
Bij terugkomst in Weinböhla tank ik alvast, al kunnen we nog ruim
driehonderd kilometer, maar dan hoeft dat morgen niet. Dan gaan we terug
naar het pension voor een dutje. Om vier uur worden we verwacht voor het
feest voor Karin haar verjaardag in Hotel Laubenschlösschen aan de rand van
Weinböhla. Enrico en zijn gezin slapen daar ook. Annette en haar gezin
slapen bij haar man zijn familie.
Wanneer we arriveren, zijn er al enkele gasten. Die blijven eerst staan. De
kleinkinderen komen bij Karin in de buurt te zitten. De man van Annett en
Bernd maken ook foto's. Enzo en Noah houden van een kaartspel lijkend op
pesten. Enrico zijn vrouw Elise is enthousiast, met een typisch Zuid-
Amerikaans temperament. Daar zijn feestjes anders: met muziek en dans.
Thuis heeft ze het erg druk met de kinderen die veel bezigheden hebben. Ze
spreekt Duits met een accent en af en toe een woord Braziliaans/Portugees.
Enrico spreekt dankzij zijn werk goed Engels, dat is prettig voor Weiwei.
Rond half zeven kunnen we eten van een goed verzorgd buffet. Daarna doet
Karin een tombola, met kleine prijsjes die groot omschreven zijn. Het
dochtertje van Annette deelt de nummers uit. Barbara leest de teksten voor.
Even na negen uur zijn heit en mem moe. Wij ook wel, morgen weer een lange
reis voor de boeg. Daarom nemen we afscheid. We krijgen een doos wijn en
aardappelen uit het tuintje van Karin voor Weiwei mee. Weiwei zei namelijk
dat ze de aardappelen in Nederland zo lekker vindt.
In de nacht gaat de klok een uur terug zodat we langer kunnen slapen. Mem
klopt al vroeg bij ons op de deur. Om kwart voor acht zitten we aan het
ontbijt, dit keer verzorgd door de ouders van de eigenaar. Dat doen die
zondags. Ze maken geen probleem van het gebroken glas.
Terugreis
Het is al half negen geweest wanneer we vertrekken. De navigatie stuurt ons
weer via de Autobahn langs Dresden. Er staat heel veel wind, aan de
noordkust staat een flinke storm die ook problemen heeft veroorzaakt. Ik
merk het tijdens het rijden en het verbruik ligt ook hoger want we moeten
tegen die wind in. Toch is er ook zon en valt het mee met de buien.
Dit keer geen file bij Halle. We pauzeren bij een grote gele M ter hoogte
van Magdeburg. Na Hannover komt er even geen wegrestaurant. Daarom hebben
we net voor Bremen pas een late warme lunch. Met curryworst en pommes en
kip curry voor Weiwei. In Duitsland eet ik typisch Duits eten, maar in
Nederland zal ik niet snel dat soort maaltijden kiezen. Rond half zes zijn
we thuis. De terugweg ging sneller dan de heenreis.
Heit en mem zijn beiden niet zo fit. Ze lopen al lang met een grieperig
virus met veel hoesten. Ze worden er ook niet jonger op. Mijn moeder
suggereerde al dat het mogelijk hun laatste bezoek aan Karin is geweest. En
Karin zelf is niet dol op de lange treinreis naar Nederland. Zelf wil ik
graag nog eens in de zomer die regio bezoeken. Want er zijn plekken die in
de herfst minder aantrekkelijk zijn, zoals Königstein en Basteibrücke.
Johan (24 november 2017)