William Somerset Maugham

(Parijs, 25 januari 1874 - Saint-Jean-Cap-Ferrat bij Nice, 16 december
1965)

Somerset Maugham groeide op in Frankrijk, toen hij acht jaar oud was
overleed zijn moeder bij de geboorte van een kind dat maar één dag geleefd
heeft; twee jaar later overleed zijn vader, een jurist in dienst van de
Britse ambassade in Parijs.

In 1916 trouwde Maugham met zijn maîtresse, de in die tijd bekende
binnenhuisarchitecte (ze voerde in de jaren twintig het witte interieur in)
Maud Gwendolen Syrie Barnardo, een dochter van Dr. Thomas Barnardo,
stichter van weeshuizen. Zij scheidde vanwege een affaire van haar man, Sir
Henry Wellcome.

Het grootste deel van hun huwelijk bleven Maugham en Syrie echter apart
wonen. Sommigen menen dat Maugham wellicht homoseksueel was, maar daar niet
voor wilde uitkomen uit angst voor wat collega-auteur Oscar Wilde was
overkomen (gevangenschap). Zeker is dat Maugham vanwege die gebeurtenissen
angstvallig vermeed het thema homoseksualiteit in zijn stukken te
verwerken.

Een complicerende factor in zijn huwelijk was mogelijk zijn vriendschap met
de jonge en extraverte Amerikaan Gerald Haxton. Tijdens Maughams vele
reizen die hij vanaf 1914 ondernam was hij vaak in gezelschap van zijn
kompaan. Tot diens dood in 1944 zouden ze samen blijven reizen.

In 1926 kocht hij een huis, 'Villa Mauresque', in Saint-Jean, Cap Ferrat
aan de Franse Rivièra, waar hij vaak bezoek kreeg van schrijvers en andere
beroemdheden, zoals Winston Churchill, Aldous Huxley, en de beruchte
Aleister Crowley, die Somerset vereeuwigde in zijn roman The Magician uit
1909. Hij zou er, wanneer hij niet op reis was, blijven wonen tot zijn dood
in 1965.

Na een turbulent huwelijk scheidden Maugham en Syrie in 1928 (1927?). Ze
hadden één dochter, Elizabeth Mary Maugham (Liza) (1915 - 1998).

In 1940 wachtte Maugham het verloop van de oorlog niet af en vluchtte
vanuit Frankrijk per boot naar de Verenigde Staten, waar hij de oorlog
rustig uitzat.

In 1944 overleed Gerald Haxton. Maugham keerde na de oorlog naar Frankrijk
terug in gezelschap van Alan Searle. In 1946 riep hij de Somerset Maugham
Award in het leven, een prijs die jonge schrijvers in staat stelde te
reizen.

Maugham werd 91 jaar oud. Hij stierf in het Zuid-Franse Nice op 16 december
1965.

Maugham verwerkte veel van zijn reiservaringen en ontmoetingen in zijn
verhalen, zoals zijn bekendste verhaal Rain (Regen), over een missionaris
en een prostituee die met hem meereisden tot aan Pago Pago. In Maughams
reisverhalen klinkt vooral zijn fascinatie door voor Zuidoost-Azië en de
eilanden in de Stille Zuidzee. Hij schreef met humor en met een satirische
ondertoon over het koloniale tijdperk.


Na zo’n (voor mij) interessante introductie is het jammer om te constateren
dat je zijn werk niet in de de Nederlandse boekwinkels vindt, tenzij ze nog
de uitgave uit 2008 van zijn verhalenbundels - Regen en andere verhalen -
en -Verhalen van de geheim agent - in voorraad hebben. Die eerste heb ik
tweedehands aangeschaft.


Altijd weer is het een genoegen om een verhaal te lezen van Somerset
Maugham, die met recht de meester genoemd wordt van deze bijzonder rijke
tak van de woordkunst. Met grote kundigheid weet hij met een minimum aan
woorden een sfeer, een situatie, maar vooral een mens haarscherp uit te
beelden.

In verhalen als Puur menselijk, de vrouw van de kolonel en Louise komen de
hoofdpersonen uit de verf met een ietwat meedogenloze maar tegelijk
vertederende spot.
En wat denkt u van zijn typering in het prachtige, ironische verhaaltje De
krekel en de mier?
De verhalen Regen en De Taipan getuigen van een knappe sfeertekening die
Somerset Maugham kan geven; in weerwil van onze nuchterheid raken we toch
onder de beklemming van deze Oosterse sfeer.
Dramatisch en meer naar het genre van een thriller neigend, is Een man uit
Glasgow.
Terwijl het verhaal De verrader doet denken aan zijn bundel Verhalen van de
geheim agent.
In de negen verhalen van deze bundel ontmoet u dan ook een geboren
verteller in alle schakeringen van zijn rijk talent, een ontmoeting die u
tot een waar genoegen zal zijn.

Johan (3 april 2022)