Bij binnenkomst links twee verkoopsters van boekhandel Athenaeum met een tafel vol exemplaren van de biografie en een paar andere boeken van en over Hermans. Rechts koffie en thee met twee soorten koekjes. (Ik houd van details.)
We nemen plaats op de zevende rij in de centrale Oosterhuiszaal. Ik heb mijn camera mee en schat zo in dat het vanaf hier nog net te doen is om foto´s te maken. Maar jammer dat er zo weinig licht is. Wanneer beneden geen plaatsen meer vrij zijn, zie ik publiek op de schemerig belichte balustrades verschijnen. Rechts en achter on zitten twee journalisten met notitieboekjes. Links vooraan staat Willem Otterspeer met een microfoontje aan zijn hoofd. Schrijver Tommy Wieringa blijft lang bij de deur staan. Henk Pröpper, de man met nekkrullen, uitgever/directeur van De Bezige Bij, staat nu bij Otterspeer. Maarten Doorman herken ik. En Connie Palmen, zonder wijnglas. Voor zover ik kan zien geen Max Pam. En geen Arjan Peters. Die laatste had hier toch minstens moeten zijn. Al bij binnenkomst werd mijn oog getrokken door een groot scherm boven het podium met een diashow met foto's, vermoedelijk uit de biografie. Mooi gedaan.
Thomas van den Bergh, redacteur bij De Bezige Bij, leidt deze legendarische avond: "Een avond waarvan je later kan zeggen: Ik was daar bij!" Allereerst krijgt Tommy Wieringa het woord. Met een mooie voordracht. Zoals hij dat kan. Opvallend weinig oogcontact met het publiek. Hij krijgt vooral de lachers op zijn hand met het tackelen van Max Pam. Dat had je kunnen verwachten na het rumoer dat Pam zelf in de Volkskrant heeft aangezet. Het zou mooi zijn wanneer de tekst van Wieringa ergens na te lezen is.
Vervolgens Henk Pröpper, die Willem Otterspeer toespreekt in zijn functie als opvolger van Robbert Ammerlaan, en hem het eerste exemplaar van De mislukkingskunstenaar overhandigt.
Kort na de oorlog schreef Willem Frederik Hermans een kort theater- stuk genaamd ‘De hemelvaart der dwaze maagden’. Dit komische stuk in twee bedrijven is nooit opgevoerd. Regisseur Carel Alphenaar brengt het samen met enkele studenten theaterwetenschappen eenmalig ten uitvoer. Het scherm gaat van het toneel. Drie studentes en vier studenten nemen plaats in de diaconiebankjes van de voormalige schuilkerk. Er volgt een enthousiaste uitvoering, de meiden zijn functioneel uitdagend gekleed en spelen met knijpkatten. Is er iemand die dit op video heeft opgenomen? Leonard, een jonge dichter: Luuk van der Vaart St Petrus, 's Hemels portier: Rino Sokol St Martinus: Luuk de Jong Vijf wijze/dwaze maagden: Esther Weller Riëra, Isa Grutter, Kimberley Peuling Prevost Portier van een bar: Luuk de Jong Muzikant: Milan Breukers Bewerking en regie: Carel Alphenaar
Vervolgens een interview met Otterspeer door Thomas van den Bergh in een ontspannen salonsetting. De biograaf krijgt een glas bier. Helemaal soepel loopt het vraaggesprek niet, misschien hadden ze hier iemand anders voor moeten vragen. Maar het is wel een Bezig-Bij-feestje.
We krijgen een fragment te zien uit een serie literaire ontmoetingen door de AVRO waarin schrijvers in de studio worden geïnterviewd over werk en leven, afgewisseld met interviews op locatie en archiefmateriaal. In deze aflevering ontvangt schrijfster Andreas Burnier de schrijver Willem Frederik Hermans. Zeer humoristisch hoe hij zijn geboorte en eerste jaren van zijn leven beschrijft. http://euscreen.eu/play.jsp?id=EUS_0A9AFAD374DD4664838238F82BE76E62
Eind volgend jaar verschijnt het tweede deel, van een soortgelijke omvang, met de beschrijving van de rest van Hermans' leven. Het leidmotief van dat boek is wrok. Na de melding dat het archief van Hermans na het verschijnen van de biografie voor lange tijd gesloten zal zijn - Hermans had namelijk bepaald dat na zijn dood niets mag worden gepubliceerd dat al niet tijdens zijn leven is uitgegeven - onderbreekt Carel van Eykelenburg van het Willem Frederik Hermans Instituut het gesprek, met de mededeling dat dat niet het geval is. Waarna Thomas van den Bergh reageert dat er dus altijd nog iemand met een betere biografie kan komen. Het meeste van wat Otterspeer zegt is al de media verschenen en begint op een aantal punten een herhaling van zetten te worden. Eigenlijk had ik verwacht dat er ook vragen uit het publiek zouden komen, maar Otterspeer gaat de komende maanden het land door en niemand lijkt voldoende drang te hebben.
Rond kwart voor tien is het afgelopen. Terwijl wij door rijen voor de bar en de garderobe worden opgehouden, zie ik een oude man met een stok, die ergens midden voorin zat, onverstoorbaar de zaal verlaten. Hij is op de een of andere manier veel sneller bij de deur dan je zou verwachten.
Johan (28 november 2013)